Giustiniàn (famìggia zenéize)

I Giustiniàn, de spésso ciamæ Giustinién ascì (Iustinianis in latìn), són stæti 'n'inportànte famìggia da nobiltæ da Repùbrica de Zêna, creâ cómme Abèrgo di Nòbili a-i 14 de novénbre do 1362 da l'unión de dózze famìgge che stâvan inta colònia de Scîo. St'unión chi a l'é stæta inandiâ con l'òbietîvo d'òtegnî l'aministraçión de quéllo teritöio pe mêzo da coscì dîta maónn-a de Scîo, raxón ch'a l'à fæto vegnî i Giustinién unn-a de prìmme "socjêtæ pe açioìn" da stöia.

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

O stémma da famìggia Giustiniànn-a de Zêna.

A famìggia Giustiniànn-a, partîa da Scîo, a s'é spantegâ sorviatùtto a Zêna e a Rómma, con bén bén di sò ménbri ch'àn pigiòu de càreghe inportànti: ciù di polìtichi, inclûzo bén éutto dûxi da Repùbrica de Zêna, da-i Giustinién són vegnûi cardinæ, studiôxi, mecenâti e capitànni.

Stöia

Òrìgine do nómme

O cognómme "Giustiniàn" o vêgne fòscia da-o pòsto dónde gh'êa a sêde da maónn-a vêgia de Scîo, ö sæ o Palàçio Giustiniàn a Zêna, ch'o l'êa stæto 'na rescidénsa da famìggia veneçiànn-a da-o mæximo nómme che, into pasòu, a l'àiva di stréiti ligàmmi comerciâli co-a Repùbrica.

O palàçio, scitoòu a-o céntro de quéllo ch'o l'êa o "quartê" di Giustinién, o l'à pigiòu a sò fàccia d'ancheu co-i travàggi vosciûi da-o Marcantönio Giustiniàn tra i sécoli XVII e XVIII e in sciâ faciâta o consèrva di stémmi e di trofêi de goæra goâgnæ da ménbri da famìggia.

Prinçìpio

Versción ciù antîga do stémma da famìggia Giustiniànn-a, dêuviâ prìmma do 1413.

O Palàçio Giustiniàn into castéllo de Scîo, sêde de l'aministraçión zenéize de l'îzoa.

Pe cónto de 'n'antîga tradiçión, l'òrìgine di Giustinién a l'aniéiva inderê scìnn-a-a gens romànn-a Anicia. Sta tradiçión chi, scibén ch'a se tràtta de 'na stöia popolâre sénsa de bâze stòriche, a l'é stæta a ògni mòddo contâ da tùtti i cronìsti e i stòrichi ch'àggian studiòu a famìggia Giustiniànn-a. Segóndo quésta ricostruçión, e dôe cazàdde di Giustinién de Zêna e de Venéçia saiéivan de dirètte discendénti de Màrco e de Àngiou, fìggi do Giustìn II, nêvo de l'inperatô bizantìn Giustiniàn I, diciaræ cómme progenitoî de bén bén de famìgge de lignêua cómme i Âsaieui, i Viscónti, e i Da Tôre. I doî nòbili bizantìn, ch'én visciûi vèrso l'ànno 720, aviéivan fæto stramûo inta penîzoa italiànn-a pe caxón de 'na condànna a l'exìlio da Costantinòpoli vosciûa da l'inperatô Lìon III Isàorico pe rinforsâ o sò débole contròllo in sce l'Inpêro.

Segóndo sta stöia chi, ghe saiéiva 'n stréito ligàmme tra e dôe famìgge Giustiniànn-e: se contâva defæti che l'Àngiou o l'avésse spozòu a néssa do dûxe veneçiàn Marçéllo Tegagiàn, comensàndo coscì a scciàtta di Giustinién de Venéçia, méntre o Màrco, arivòu a Zêna do 722, o se saiéiva maiòu con Biâtrìce, fìggia do Ludovîco Çìbbo-Seniz, goerezê a-o servìçio do rè di longobàrdi Liutpràndo. Da-o Màrco l'é stæto coscì constrûto tùtta a discendénsa scìnn-a-o nasción de l'Abèrgo Giustiniàn, cómme mostròu, prezénpio, inte 'n'êuvia do prìnçipe Ònoròu Giustiniàn Aràngio. Stöie do génere êan 'na pràtica bén bén comùn tra l'Etæ de Mêzo e o Renasciménto inte famìgge ch'àivan into pròpio nómme de somegiànse con scciàtte de lignêua de l'etæ antîga, inclûzo quélle de fortùnn-a ciù recénte. A ògni mòddo l'é açertòu a difuxón, tra i sécoli IX e X, do nómme Giustiniàn into Mâ Mediterànio intrêgo.

In veitæ l'òrìgine di Giustinién de Zêna a gh'à 'na dæta precîza, o 14 de novénbre do 1362, sàiva a dî o moménto da fondaçión a Zêna da Maónn-a "nêuva", socjêtæ comerciâle anònima pò-u sfrutaménto de çèrti posediménti zenéixi into Mâ Egêo a-o pòsto da coscì dîta Maónn-a "vêgia", ch'a no l'ariescîva ciù a controlâ i teritöi sott'a-a sò aministraçión, e in acòrdio a-e dispoxiçioìn contegnûe inte 'n contràtto firmòu a-i 8 de màrso de quéllo ànno co-a Repùbrica. I prìmmi sòcci, ménbri de dózze famìgge da nobiltæ zenéize, êan in particolâ o Nichiôzo de Canétto de Lavàgna, o Zâne Cànpo, o Françésco Aràngio, o Nichiôzo de Sàn Teodöo, o Gabriælo Adórno, o Pòulo Bànca, o Tomâxo Lòngo, l'Andrieu Cànpo, o Rafè De Fornêto, o Luchìn Néigro, o Pêo Oivê e o Françésco Gaibâdo. Quésti se són unîi inte 'n Abèrgo, instituçión che a Zêna a vegniâ bén bén ciù inportànte inti sécoli aprêuvo, abandonàndo o pròpio cognómme ascì, con l'escluxón do Gabriælo Adórno. I dózze sòcci, nominæ "Consocii ac conductores et emptores insule Syi et Folie Nove et aliorum locorum dependencium", se spartîvan i réditi e-e càreghe de l'îzoa co-a qualìfica comùn de Iustiniani, azonzéndoghe l'avèrbio "olim" co-o nomen da famìggia òriginâia quand'o l'êa necesâio. I Adórni, che into méntre àivan cangiòu o pròpio cognómme in Pinéllo, a partî da-a rifórma do scistêma di Abérghi do 1528 àn pigiòu in sciâ fìn quéllo de Giustiniàn ascì.

A diferénsa di prìmmi Maonéixi, che stâvan tòsto tùtti a Zêna e che a Scîo êan raprezentæ da di procuoéi, a ciù pàrte di Giustinién a l'àiva fæto stramûo inte l'îzoa, de dónde a mandâva, quànde l'êa necesâio, de pròpie delegaçioìn a Zêna. Defæti, i nómmi "Maonéixi" ò "Giustiniàn" êan dêuviæ de spésso cómme scinònimi scibén che, pe dindavéi, gh'êa ségge di sòcci da Maónn-a che no l'apartegnîvan a-i Giustinién che di ménbri de l'Abérgo che pe cóntra no fâvan pàrte da Maónn-a.

Scìnn-a-o 1566

Françésco Solimena, O Masâcro di Giustinién a Scîo, prìmma meitæ do sécolo XVIII.

A-i prìmmi dózze maonéixi se n'é fîto azónto o trezén, o Pêo de Sàn Teodöo, e, za do 1362, dôe quöte són stæte acatæ da-o Pêo Giustiniàn Recanéllo, sucesô do Scimón Vignôzo a-a regénsa de Scîo e vegnûo un di ménbri ciù inportànti da Maónn-a. O Pêo Recanéllo, ch'o l'àiva maiòu a fìggia do dûxe Gabriælo Adórno, o l'êa unn-a de personalitæ ciù inportànti de Zêna, tànto ch'o l'é conscideròu cómme l'antenòu prinçipâ do ràmmo zenéize da famìggia Giustiniànn-a.

In sciâ bâze de conpravéndie ò de cescioìn in ereditæ, do 1364 s'é unîo a-i Giustinién e famìgge Bancalâro, De Càstro, De Pagànn-a, De Pàolo, De Ròcca, Marùffo e Recanéllo, méntre tra e ciù inportànti che gh'êa da l'inprinçìpio se peu aregordâ i Adórni, i Aràngi, Bànca, i Cànpi, i De Fornêti, i Denéigri, i Gaibâdi e i Lònghi. Ancón dòppo quéllo moménto a Maónn-a a l'é de lóngo cresciûa, arivàndo do 1566, ùrtimo ànno da sò ativitæ, a ciù de seiçénto sòcci.

O nùmero òriginâle de quöte o l'êa de 12 e 2/3 con ògni açión, dîta doòdêno, ch'a l'êa spartîa inte tréi caràtti "gròsci" tórna divîxi inte 24 pàrte dîte caràtti "picìn", pe 'n totâle, rispetivaménte, de 38 caràtti gròsci e 304 picìn, con tùtti sti tìtoli chi che se poéivan vénde o trasmétte in ereditæ. Dòppo a véndia de 'na quöta, pe pratìca sconpartîa sorviatùtto inti prìmmi ànni da Maónn-a, de spésso i ecs-sòcci àn continoòu pægio a dêuviâ o cognómme de "Giustiniàn", restàndo inte st'Abérgo chi.

Dónca, into méntre chò-u domìnio in sce Scîo o l'é anæto avànti pe ciù de doî sécoli, a famìggia a l'àiva comensòu a stabilîse a Zêna ascì, vegnìndo fîto unn-a de ciù rìcche e ciù inportànti da çitæ tànto che, inte l'avàia do 1466, a l'êa da-a richéssa ciù grànde. Tra e propiêtæ da famìggia da-arénte a-a capitâle da Repùbrica, se pêuan aregordâ di palàççi into céntro da çitæ, spécce inte l'àrea conpréiza tra o carrubeus Crucis e a Platea Longa, vìlle in Arbâ, câze e giardìn inta Valàdda do Bezàgno e 'n fórte ligàmme co-e gêxe de Sànta Màia de Castéllo (consciderâ cómme a gêxa "de famìggia"), de Sànta Têcla (dónde òua gh'é o fòrte da-o mæximo nómme) e de Sàn Françésco d'Arbâ. E asenblêe de l'Abérgo, a-o mànco quélle di nêuve governatoî che stâvan a Zêna, inta ciù pàrte di câxi se tegnîvan "inta sòlita vòtta", sàiva a dî into Palàçio Giustiniàn, òpû into ciòstro di canònichi de Sàn Loénso.

A grànde richéssa econòmica da famìggia a portâva a 'na fòrte infloénsa polìtica ascì e defæti, tra i Abérghi de òrìgine popolâre, i Giustinién én stæti quélli che, tra o 1400 e o 1528, àn fæto elêze o nùmero ciù âto di pròppi ménbri tra i ançién da Repùbrica e i consegê de Sàn Zòrzo, rispetivaménte co-o 5,4 e o 6,1% do totâle. L'é ciæo che-e perçentoâle êan ancón ciù inportànti a Scîo, dónde tòsto tùtte e càreghe inta pràtica êan sott'a-o contròllo di Giustinién.

Into méntre, dòppo a chéita de Costantinòpoli (diféiza tra i âtri da un di ménbri ciù avoxæ da famìggia, o Zâne Giustiniàn Lòngo), a scitoaçión de Scîo a l'êa vegnûa de lóngo ciù crìtica ànche se, gràçie a-a coràggio da sò goarnixón e a 'n'àbile polìtica diplomàtica, a Maónn-a a l'é ariêscîa a controlâla ancón pe 'n âtro sécolo, tànto da êse l'ùrtimo posediménto di latìn into Levànte. A-a fìn, tra i 14 e i 17 d'arvî do 1566, i tùrchi són arivæ a-a conquìsta definitîva de l'îzoa, atracàndo a tradiménto into pòrto da çitæ. A despêto da réiza pacìfica di maonéixi, tùtta Scîo a l'é stæta duaménte sachezâ, co-i sò governànti ch'én stæti amasæ ò torturæ. Tra de lô se pêuan aregordâ i dixéutto figeu, fìggi di maonéixi, màrtiri beatificæ, intitolæ de 'na stràdda a Pêgi e de vàrri quàddri.

Dòppo a chéita de Scîo

O Crìsto Portacrôxe di Giustinién, êuvia do Michelàngiou. Consciderâ 'na prìmma versción do Crìsto da Minèrva, a l'é stæta scartâ pe caxón de 'na vénn-a de màrmo néigro in corispondénsa da fàccia.

Co-a fìn do domìnio da Maónn-a in sce l'îzoa de Scîo e a liberaçión di Giustinién, prexonê di tùrchi in Crimêa, ch'êan sopravisciûi, a ciù pàrte di ménbri da famìggia a s'é coscì trovâ inta penîzoa italiànn-a e in Grêcia, levòu i pöchi ch'àivan decîzo de tornâ a Scîo. Tra i ràmmi diferénti da famìggia, in particolâ, i doî di Bànca e di Denéigri s'én stabilîi a-a córte do Stâto Pontifìccio, dónde són intræ sorviatùtto con l'agiùtto do Vinçénso Giustiniàn Bànca, ch'o stâva a Rómma za da quàrche ànno e che, do 1570, o l'êa stæto nominòu cardinâ. In quànte fræ da sò mogê Gêuma, lê o l'êa o cugnòu do Giöxèppe Giustiniàn Denéigro, arivòu a Rómma dòppo a chéita de Scîo insémme a-i sò fìggi Vinçénso (o marchéize) e Benéito, âtro ménbro da famìggia ch'o vegniâ cardinâ.

O Giöxèppe, gràçie a l'arénbo do cugnòu e a di maiézzi conbinæ pe-e sò træ fìgge con di ménbri de cazàdde di Bandìn, di Monaldéschi e dì Màscimi, o l'à fîto òtegnûo de inportànti càreghe ch'àn fæto crésce in gràn mezûa e richésse di Giustinién. Do 1590, o l'à coscì acatòu o cazaménto de Rómma dîto Palàçio Giustiniàn ancón a-a giornâ d'ancheu, e dôe vìlle into céntro da çitæ. Pe de ciù, o l'à comensòu a-acatâ de tære in gîo a-o pàize de Basàn.

O fìggio ciù grànde, o Benéito, dòppo i stùddi a Perùggia, Pàdova e Zêna, a-i 17 de dexénbre do 1586 o l'é stæto nominòu cardinâ da-o Pàppa Scìsto V. L'âtro fìggio màsccio, o Vinçénso, o l'à in càngio ereditòu o féodo de Basàn, acatòu a-i 12 de zùgno do 1595 e elevòu, a-i 22 de novénbre do 1605, a-o tìtolo de Marchexâto da-o Pàppa Pòulo V. O Vinçénso, òmmo da-o gùsto fìn pe l'àrte e gràn mecenâte, o l'à inandiòu a coleçión d'êuvie de famìggia, conosciûa co-o nómme de Coleçión Giustiniànn-a. Co-o Vinçénso s'é però estìnto o ràmmo di Giustinién olim Denéigro, co-a scciàtta romànn-a di Giustinién ch'a l'é anæta avànti co-i Giustinién olim Bànca pe mêzo de l'Andrîa Giustiniàn Bànca, fìggio do Casàn scapòu da Scîo e ch'o stâva a Mescìnn-a. Con l'agiùtto de l'Òràçio Giustiniàn Lòngo, l'Andrîa o l'à maiòu Màia Flamìnia Pamphili, fìggia de Dònna Òlìnpia e néssa do futûro Pàppa Innocénço X che, a-i 21 de novénbre do 1645, o l'é elevòu o tìtolo de Basàn a quéllo de Prìnçipe.

Ciù ò mêno 'n sécolo dòppo, a grandéssa da famìggia Giustiniànn-a a l'é però arivâ de manimàn a-a sò fìn co-i gréndi cangiaménti caxonæ da-e goære napoliòniche, co-ina prìmma requixiçión de rescidénse a Rómma da pàrte di françéixi inti ànni da Repùbrica Romànn-a. Pe de ciù o Vinçénso Giustiniàn Bànca, VI prìnçipe de Basàn, o l'êa stæto inprexonòu pe quàrche ténpo insémme a di âtri prìnçipi pontifìcci scibén che, za a-a fìn de quéllo ànno, o se trovâva a Parìggi cómme raprezentànte straordenâio pi-â Repùbrica da-o minìstro Charles-Maurice de Talleyrand-Périgord. A-i 13 de novénbre do 1826, a-a mórte do Vinçénso sénsa erêdi e con pöche fortùnn-e conservæ, s'é a-a fìn stragiòu l'intrêga Coleçión Giustiniànn-a, comensâ da-o marchéize Vinçénso e da-o cardinâ Benéito into sò palàçio e ch'a l'êa 'na tàppa squæxi òbligatöio pe-i nòbili che percorîvan o coscì dîto Gran Tour.

A ògni mòddo, i Giustinién no l'êan sôlo a Zêna e a Rómma. Quélli ch'én arestæ a Scîo scìnn-a-o 1566, dónca dòppo a rifórma do scistêma di Abérghi vosciûa da l'Andrîa Döia do 1528, cómme àn fæto stramûo inta penîzoa italiànn-a òpû in Grêcia se són fîto tacæ a-o "nêuvo" Abérgo Giustinién de Zêna, pigiàndo tórna o pròprio cognómme òriginâle méntre quélli a Scîo àn continoòu a dêuviâ o cognómme de Giustiniàn. I Recanélli, in particolâ, són anæti pi-â ciù pàrte a Zêna e a Rómma, méntre çèrti ràmmi da famìggia se pêuan trovâ a Smìrne e, scìnn-a-o sécolo XVIII, a Nàsso ascì. In sciâ fìn i Cànpi e i Lònghi, ch'êan i âtri doî ràmmi ciù inportànti da famìggia, àn fæto stramûo sorviatùtto a Zêna, dònde són stæti nominæ pe çìnque vòtte a-o duxægo, ciù che in Ancónn-a e a Folìgno ascì.

Ménbri avoxæ

Chi de sótta gh'é 'na cùrta seleçión di ménbri ciù avoxæ, pe càrega ò pe de âtre raxoìn, da famìggia Giustiniànn-a, spartîi tra e scciàtte ciù inportànti che fórman l'Abèrgo. Da notâ cómme inta lìsta l'é mensonòu tùtti doî i cognómmi, dónca ségge quéllo de l'Abèrgo che quéllo da famìggia òriginâia, scibén che de sòlito inta storiografîa o n'é dêuviòu sôlo un.

• Dûxi da famìggia Giustiniànn-a
• 
  Zâne Antönio Giustiniàn Cànpo
• 
  Zâne Aostìn Giustiniàn Cànpo
• 
  Lùcco Giustiniàn Lòngo
• 
  Lusciàndro Giustiniàn Lòngo
• 
  Zan'Andrîa Giustiniàn Lòngo
• 
  Pòulo GIustiniàn Monêgia

Giustiniàn olim Bànca

• Andrieu Giustiniàn Bànca (1385-1456): fìggio de Nichiôzo e Brancalìonn-a Grimâda, o l'êa un di ménbri da Maónn-a de Scîo. O s'é dedicòu a-a coleçión e a-o comèrcio d'êuvie d'àrte, ativitæ ch'a l'à fæto intrâ in contàtto con di inportànti studiôxi de l'época. O l'à scrîto 'n poêma dedicòu a 'na vitöia di zenéixi a-a diféiza de Scîo cóntra in veneçién, ciamòu Relazione dell'attacco e difesa di Scio.
• Aostìn Giustiniàn Bànca (1470-1536): fìggio de Pòulo, do ràmmo di Bànca, e de Bertomêa, do ràmmo di Lònghi, o l'é stæto o vésco da diòcexi de Nébbio. O l'é aregordòu sorviatùtto cómme l'outô de vàrri scrîti, inclûzo i avoxæ Castigatissimi annali, o Dialogo nominato Corsica e a Descrittione della Lyguria.
• Brìçio Giustiniàn Bànca (1713-1778): fìggio de Gioàn Batìsta de Brìçio e Camìlla Pastorélla, a-i 31 de zenâ do 1775 o l'é stæto nominòu 174° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. Maiòu con l'Izabèlla Döia, o no l'à avûo di fìggi e o l'é stæto interòu inta gêxa do Gexù e di Sànti Anbrêuxo e Andrîa.
• Vinçénso Giustiniàn Bànca (1519-1582): fìggio de Françésco e de Catæn, do ràmmo di Lònghi, o l'é stæto méistro generâle de l'òrdine di predicatoî scìnn-a quànde, a-i 17 de màzzo do 1570, o l'é stæto nominòu cardinâ. O l'é stæto interòu inta baxìlica de Sànta Màia sôvia Minèrva, a Rómma.

Da-o ràmmo di Bànca a vêgne ànche a scciàtta di Giustinién de Basàn, comensâ con l'Andrîa Giustiniàn (1605-1676), erêde do marchéize Vinçénso Giustiniàn, e estìnta do 1826 co-a mórte de Vinçénso, VI° prìnçipe de quéllo féodo. A ògni mòddo, da quéllo ànno a lìnia di prìnçipi de Basàn a l'é anæta avànti scìnn-a-o 1941 pe mêzo do maiézzo co-in ràmmo da famìggia di Bandìn, pe pöi estingoîse do tùtto.

Giustiniàn olim Cànpo

• Zâne Antönio Giustiniàn Cànpo (1676-1735): fìggio de Zâne Antönio de Lusciàndro e de Plàcida Damæn, a-i 22 de seténbre do 1713 o l'é stæto nominòu 142° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. O l'é mòrto sénsa maiâse e sénsa fìggi; o l'êa interòu inta gêxa de Sàn Ménego, caciâ zu into 1826.
• Zâne Aostìn Giustiniàn Cànpo (1583-1613): fìggio de Nichiôzo, a-i 27 de novénbre o l'é stæto nominòu 78° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. O l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.

Giustiniàn olim Denéigro

• Benéito Giustiniàn Denéigro (1554-1621): fìggio de Giöxèppe de Benéito e de Gêuma, do ràmmo di Recanélli, o l'é un di Giustinién ch'én scapæ a Rómma dòppo a chéita de Scîo. A-i 16 de novénbre do 1586 o l'é stæto nominòu cardinâ da-o Pàppa Scìsto V.
• Vinçénso Giustiniàn Denéigro (1564-1637): fìggio de Giöxèppe de Benéito e de Gêuma, do ràmmo di Recanélli, o l'é stæto l'ùrtimo propiêtâio da Maónn-a de Scîo prìmma da sò chéita inte moén di tùrchi. Scapòu a Rómma, dónde gh'êa za di âtri ménbri da sò famìggia, o l'é fîto vegnûo un di nòbili ciù infloénti da çitæ, ciù che gràn mecenâte e coleçionìsta d'àrte.

Giustiniàn olim Lòngo

• Bertomê Giustiniàn Lòngo (1435-1520): fìggio de Zâne de Daniælo e de Pomelìnn-a Di Fornæ, òmmo polìtico, o l'é stæto Cónso de Càffa (do 1470), governatô da Maónn-a de Scîo (1476 e 1507) e da Còrsega (1501-1502). Pe de ciù, scìnn-a-a sò mòrte do 1520, o l'é stæto incaregòu de numerôze miscioìn diplomàtiche pe cònto da Repùbrica.
• Brìçio Giustiniàn Lòngo (1457 ca.-?): fìggio de Ménego de Bertomê e de Adornìnn-a Adórna, o l'é stæto pe tànti ànni 'n corsâ e amiràlio a-o servìçio da Repùbrica. A-o moménto da dediçión de Zêna a-o Loîgi XII de Frànsa o l'é pasòu sott'a-o rè de Spàgna, a-o pàppa e a l'inperatô Càrlo V, anàndo aprêuvo a-a poxiçión di Giustinién, de lóngo pàrte da façión di mascheræ.
• Cézare Giustiniàn Lòngo (1550-?): fìggio de Galiàsso de Galiàsso de Brìçio e de Camìlla Duràssa de Batìsta, o l'é stæto senatô da Repùbrica e anbasciatô de Zêna in Spàgna inti ànni da grâve crîxi finançiâia de quéllo régno. Tornòu in Ligùria p'arangiâ de costioìn diplomàtiche in sciâ propiêtæ do Marchexâto de Finâ, o l'é mòrto, fòscia a Zêna, dòppo o 1617.
• Galiàsso Giustiniàn Lòngo (1465 ca.-?): fìggio de Brìçio e de Gêumìnn-a Di Fornæ, o l'é stæto pe tànti ànni a-o servìçio di rè de Spàgna cómme capitànio de galêe, pigiàndo pàrte a-a batàggia de Càppo d'Órso ascì, dónde o l'é stæto inprexonòu. Mandòu a Zêna, pi-â decixón de l'Andrîa Döia de pasâ co-i spagnòlli o l'é stæto fîto liberòu.
• Lùcco Giustiniàn Lòngo (1586-1651): fìggio de Lusciàndro e de Lélia De Frànchi Tôza, a-i 21 de lùggio do 1644 o l'é stæto nominòu 107° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. O l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.
• Lusciàndro Giustiniàn Lòngo (1554-1631): fìggio de Lùcca de Vinçénso e de Manétta Sòuli, a-i 6 d'arvî do 1611 o l'é stæto nominòu 89° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. O l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.
• Òràçio Giustiniàn Lòngo (1580-1649): fìggio de Giöxèppe e de Despìnn-a, do ràmmo di Gaibâdi, persónn-a sénplice e ligâ a-e instituçioìn religiôze dond'o l'êa intròu, o l'é stæto nominòu vésco, e pöi cardinâ ascì, da-o pàppa Inocénço X. Scicómme o l'êa intrànte a parlâ in grêgo, o l'à fæto pàrte de vàrie comiscioìn ch'àiva l'òbietîvo de métte tórna insémme a gêxa catòlica con quélla ortodòssa.
• Zan'Andrîa Giustiniàn Lòngo (1494-1554): fìggio de Baldasàrre e de Ginevrìnn-a Spìnoa, a-i 4 de zenâ do 1539 o l'é stæto nominòu 51° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. Maiòu con Manêna do ràmmo di Bànca, ch'a gh'à dæto dôe fìgge, o l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.
• Zâne Giustiniàn Lòngo (1418-1453): fìggio de Bertomê de Antönio, o l'é un di ménbri ciù avoxæ da famìggia Giustiniànn-a. O l'êa a càppo da diféiza de un di pónti ciù crìtichi de miâge da çitæ de Costantinòpoli into córso do sò blòcco do 1453, poxiçión dond'o l'é restòu scìnn-a quànde, sùbito prìmma da chéita da çitæ, o l'é stæto graveménte inciagòu a-i 29 de màzzo.

Giustiniàn olim Monêgia

• Ansâdo Giustiniàn Monêgia (1502-1596): fìggio de Baldasàrre de Ansâdo e de 'na dònna de Scîo, diplomàtico avoxòu, o l'à avûo 'n ròllo inportànte inte l'ànbito da congiûa di Fiéschi ciù che inte vàrie miscioìn a l'èstero a lê afidæ. O l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.
• Giùlio Giustiniàn Monêgia (1543 ca.-1616): fìggio de Pêo e de Màia Giustiniànn-a do ràmmo di Recanélli, o l'é stæto un di Giustinién inprexonæ e deportæ da-i tùrchi co-a chéita de Scîo. Dòppo a sò liberaçión, o l'é stæto òspitòu da-i sò parénti a Rómma, p'êse nominòu vésco d'Aiàccio a-i 28 de seténbre do 1587. O l'é stæto interòu inta catedrâle de quélla çitæ.
• Pòulo GIustiniàn Monêgia (1506-1586): nasciûo a Zêna, a-i 6 d'òtôbre do 1569 o l'é stæto nominòu 67° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. Maiòu con Setìmia Invrêa, ch'a gh'à dæto 'na sôla fìggia, o l'é stæto interòu inta gêxa de Sànta Màia de Castéllo.

Giustiniàn olim Recanéllo

• Michê Giustiniàn Recanéllo (1612-1680): fìggio de Pêo e de Màia Còsta, méntre o travagiâva cómme aministratô apostòlico de çèrte abaçîe o l'à conpîo di stùddi inportànti, pubricæ inte vàrri lìbbri. Prezénpio se peu aregordâ La gloriosa morte di diciotto fanciulli Giustiniani, dedicâ a-i màrtiri Giustinién de Scîo, ciù che a monumentâle Gli scrittori liguri.
• Pêo Màia Giustiniàn Recanéllo (1693-1765): nasciûo a Scîo, dòppo di ànni a-o monestê de Montecasìn o l'é stæto nominòu vésco da-o Pàppa Benéito XIII a-i 6 de òtôbre do 1726. A l'inprinçìpio a-a diòcexi de Sagónn-a, da-o 1741 scìnn-a-a sò mòrte o l'é stæto o vésco da diòcexi de Vintimìggia-Sanrémmo.

Âtri ràmmi

Giustiniàn olim Aràngio

• Ponpêo Giustiniàn Aràngio (1563-1616): fìggio de Françésco e de ina dònna còrsa, o l'é stæto scritô e capitànio, a-o servìçio prìmma da Spàgna e dapeu da Repùbrica de Venéçia. O l'à pigòu pàrte a-a coscì dîta goæra di òtànt'ànni e a quélla de Gradìsca, quànde o l'é stæto inciagòu a mòrte da 'n córpo de moschétto.

Giustiniàn olim Çipròçio

• Demétrio Giustiniàn Çipròçio (1450-1507): fìggio de Tomâxo e de Giorgétta Giustiniànn-a, mercànte e diplomàtico d'inportànsa inti ànni de fórte agitaçión di teritöi da Repùbrica méntre a se trovâva sott'a-e dediçioìn a-i Sfòrsa e a-i françéixi. Pasòu a cùrta esperiénsa do duxægo popolâre do Pòulo da Nêuve, o l'é stæto condanòu a mòrte da-o Loîgi XII de Frànsa.

Giustiniàn olim Gaibâdo

• Françésco Giustiniàn Gaibâdo (1336-1408): fìggio de Ménego Gaibâdo, o l'é stæto un di dózze nòbili zenéixi che, a-i 14 de novémbre do 1362, se són unîi a Scîo pe fondâ l'Abèrgo Giustiniàn. A-i 16 de lùggio do 1393 o l'é stæto nominòu 17° dûxe da Repùbrica de Zêna, un di éutto elezûi inte sta famìggia chi. O l'êa interòu inta gêxa de Sàn Françésco de Castelétto.

Rescidénse

Zêna

• 
  Palàçio Giustiniàn inta Stràdda di Giustinién a-o cìvico 12
• 
  Palàçio Lusciàndro Giustiniàn
• 
  Palàçio Marcantönio Giustiniàn
• 
  Palàçio Vinçénso Giustiniàn Bànca
• 
  Vìlla Giustiniàn-Cangiâxo

• Palàçio Giustiniàn (Stràdda di Giustinién 12): palàçio scitoòu da-arénte a-i âtri palàççi do "quartê" di Giustinién, pasòu tànti ànni d'abandón e roìnn-a o l'é stæto mìsso a nêuvo tra o 2000 e o 2005. O l'é 'na costruçión bén bén antîga, refæta ciù vòtte: a-o pòsto do prìmmo palàçio de l'Etæ de Mêzo gh'é stæto de ricostruçioìn sucesîve into Quatroçénto e inta segónda meitæ do Seiçénto.
• Palàçio Lusciàndro Giustiniàn: o se trêuva inta Stràdda de Sàn Benàrdo, a-o cìvico 21. Mensonòu pi-â prìmma vòtta into sécolo XIV, o l'é stæto azónto inti ròlli do 1599, quànde o l'êa de propiêtæ do dûxe Lusciàndro Giustiniàn Lòngo, ch'o gh'à dæto o nómme.
• Palàçio Marcantönio Giustiniàn: scitoòu inta Ciàssa di Giustinién a-o cìvico 6, o l'é o ciù inportànte tra i palàççi da famìggia a Zêna tànto che, cómme i Palàççi Ròsso e Giànco, o l'à bén doî cién nòbili. O sò nómme o vêgne da-o ménbro da famìggia che, tra i sécoli XVII e XVIII, o l'à comiscionòu di travàggi e di anpliaménti a-o cazaménto, dàndoghe a sò fàccia d'ancheu.
• Palàçio Vinçénso Giustiniàn Bànca: o se trêuva inta Stràdda di Giustinién a-o cìvico 11. O palàçio, conosciûo co-o nómme de Palàçio Franzón ascì da-a libràia ch'a ghe stâva, o l'é stæto constrûto pe voentæ do cardinâ Vinçénso Giustiniàn Bànca tra o 1550 e o 1582. A diferénsa da ciù pàrte di Palàççi di Ròlli, o l'à conservòu squæxi do tùtto o sò fórma òriginâia.
• Vìlla Giustiniàn-Cangiâxo: a se trêuva inta Stràdda de Montalêgro 1, into quartê d'Arbâ. Constrûta a partî da-o 1548 pò-u nòbile Lùcco Giustiniàn in sciô progètto do Galiàsso Alésci, do 1787 a l'é stæta acatâ da-a famìggia Cangiâxo. A vìlla, ch'a l'à patîo di dànni da-i bonbardaménti da Segónda Goæra Mondiâle, a-a giornâ d'ancheu a l'é unn-a de sêde de l'Universcitæ de Zêna.

Rómma

• 
  Vìsta do Palàçio Giustiniàn a Rómma
• 
  Vìlla Giustiniàn Màscimo
• 
  Vìlla-Palàçio Giustiniàn Odescalchi, a Basàn Romàn

• Palàçio Giustiniàn: scitoòu into céntro da çitæ, o Palàçio Giustiniàn de Rómma o l'é stæto constrûto vèrso a fìn do sécolo XVI e acatòu da Giöxèppe Giustiniàn do 1590. Ciù avànti o l'é stæto alargòu da-i sò fìggi Benéito e Vinçénso, vegnìndo a sêde de l'inportànte coleçión d'àrte inandiâ pròprio da-o Vinçénso. Sto palàçio chi a-a giornâ d'ancheu o l'é a sêde da prescidénsa do Senâto italiàn.
• Vìlla Giustiniàn Màscimo: a levànte do céntro stòrico, a l'é stæta constrûta pe voentæ do marchéize Vinçénso Giustiniàn. A costruçión da vìlla, comensâ do 1605, a l'é 'n progètto do Françésco Boromìn. Do 1802 a l'é stæta acatâ da famìggia Màscimo, de dónde a l'à pigiòu l'âtra pàrte do sò nómme, pe pasâ a-a fìn a-i Lançelòtti do 1848.
• Vìlla Giustiniàn Odescalchi: avansâ in sciâ ciàssa vêgia do pàize de Basàn Romàn, a l'êa a rescidénsa estîva di Giustinién de Rómma. Constrûta into sécolo XII, a l'é stæta acatâ da Vinçénso Giustiniàn, ch'o l'à comiscionòu, a partî da-o 1603, i inportànti travàggi che gh'àn dæto a sò fàccia d'ancheu. Pasâ a rescidénsa da famìggia di Odescalchi, òua a l'é de propiêtæ pùblica.

Âtre rescidénse

• 
  Palàçio Giustiniàn de Capràrica de Lécce
• 
  Palàçio Giustiniàn de Mónte Rinàldo
• 
  Palàçio Giustiniàn de Ceparànn-a
• 
  Palàçio Giustiniàn de Vesàn

• "A Giustiniànn-a": vìlla de canpàgna avoxâ pe-i sò vignêti, a se trêuva a Roverêto, fraçión de Gâvi. Constrûta a-o pòsto de 'n ciù antîgo monestê di fràtti benedetìn, a l'é pasâ a-i Giustinién do 1625, fòscia cómme riconpénsa a-o càppo da goarnixón do Fòrte de Gâvi pe 'na sò vitöia cóntra 'n'armâ françéize. A-a giornâ d'ancheu a l'é a sêde de 'n'inpréiza agrìcola ch'a prodûxe ciù ò mêno 215.000 botìgge de vìn a l'ànno.
• Palàçio Giustiniàn: palàçio into comùn d'Amelia, o l'é 'na strutûa do sécolo XIII, acatâ da-i Giustinién into Seiçénto. Purtròppo a ciù pàrte da costruçión a l'é vegnûa zu do 1817, pò-u derûo da cistèrna de l'etæ romànn-a ch'a gh'êa de sótta, tànto ch'a se peu védde sôlo 'n'âa a-a giornâ d'ancheu.
• Palàçio Giustiniàn: palàçio avansòu in sciâ ciàssa centrâle do pàize de Capràrica de Lécce, o l'é stæto acatòu da-i Giustinién into sécolo XVII, che gh'àn comiscionòu di travàggi ch'àn dæto a-a costruçión a sò fàccia atoâle. O palàçio o l'é stæto realizòu a-o pòsto de 'na costruçión bén bén ciù antîga, de l'etæ normànn-a.
• Palàçio Giustiniàn: palàçio into céntro stòrico de Mónte Rinàldo, constrûto in sciâ ciàssa ciù inportànte do pàize. Into sécolo XVIII o l'é stæto mìsso a nêuvo da-i Giustinién che, pe mêzo de 'na série d'unioìn tra palàççi ciù antîghi, àn creòu a strutûa atoâle. Quànde s'é estìnto quésto ràmmo da cazàdda o palàçio o l'é stæto acatòu da âtre famìgge scìnn-a a pasâ, inte l'ànno 2000, a-o comùn.
• Palàçio Giustiniàn: antîgo castéllo da fraçión de Ceparànn-a, into comùn de Bolàn, o l'é stæto acatòu da-i Giustinién do 1717 e da quésti mìsso a nêuvo scìnn-a a vegnî 'na rescidénsa scignorîle. Inte l'Eutoçénto l'é stæto tiòu sciù l'arénte capélla gentilìçia, dedicâ a-a Santìscima Nonçiâ.
• Palàçio Giustiniàn: castéllo-palàçio de Vesàn, scitoòu inta fraçión de Vesàn Sotàn, o l'é pasòu a-a famìggia Giustiniànn-a do 1832, pe mêzo do maiézzo do Pêo Giustiniàn co-a contéssa Terêza Picêdi, ùrtima erêde di scignoî do pòsto. Ancón a-a giornâ d'ancheu o l'é abitoòu da quésto ràmmo da famìggia.
• Palàçio Giustiniàn: palàçio do sécolo XIV inte l'îzoa grêga de Scîo, o l'é stæto comiscionòu da-i Giustinién da Maónn-a cómme sêde pe l'aministraçión de l'îzoa. Scitoòu into castéllo do capolêugo, d'ancheu into palàçio gh'é òspitòu 'n muzêo d'àrte bizantìnn-a e zenéize ch'o se ciàmma pròpio Muzêo Giustiniàn.
• Vìlla Giustiniànn-a: vìlla de Bâri caraterizâ da 'n cô rósso açéizo, raxón do nomiâgio popolâre de "câza róssa", a l'é 'na strutûa bén bén antîga, dêuviâ cómme grancia da-i benedetìn tra i sécoli IX e XII. Sott'a-a vìlla gh'é 'n ipogêo d'époco bizantìnn-a, dêuviòu pe de seportûe ebràiche.
• Vìlla Giustiniànn-a: vìlla in scê colìnn-e da-arénte a-a çitæ còrsa de Bastîa, a l'é stæta constrûta pò-u vésco Càrlo Fabrìçio Giustiniàn do 1660. Testimoniànsa de l'inportànte prezénsa da famìggia Giustiniànn-a in sce l'îzoa, arivâ a-a nòmina de éutto di sò ménbri a governatoî da Còrsega, d'ancheu a se trêuva inte de condiçioìn no goæi bónn-e.

Abèrgo Giustiniàn

Co-a rifórma de l'Andrîa Döia do 1528, dîta do "Garibétto", i Giustinién són vegnûi un di sôli 28 abèrghi di nòbili dónde se dovéivan arechéugge e famìgge da nobiltæ zenéize. Da l'òrìgine "popolâre", quéllo di Giustinién o l'êa un di abèrghi ciù gréndi, formòu da-o gràn nùmero de famìgge che co-o pasâ di ànni s'é asociòu a-e dózze che gh'êa a l'inprinçìpio.

Da-o moménto da sò creaçión do 1362, quànde, in particolâ, ne fâvan pàrte i Aràngi, i Adórni, i Bànca, i Cànpi, i Denéigri, i Fornêti, i Gaibâdi e i Lònghi, inte l'Abèrgo Giustiniàn s'é de manimàn unîo de âtre famìgge de lignêua cómme quéste vegnîvan sòccie da maónn-a pe mêzo de l'acàtto de quöte de parteçipaçión. Dòppo a rifórma o 1528, moménto de l'intrâ de bén bén de cazàdde inte l'Abèrgo, inti Giustinién gh'é in particolâ e famìgge chi de sótta:

• Ænn-a: famìggia òriginâia de Rapàllo.
• Aràngio: antîga famìggia zenéize, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362.
• Argiròffo: famìggia òriginâia de Ciâvai.
• Bànca (De): famìggia òriginâia de Rapàllo, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362.
• Benvegnûo: famìggia òriginâia de Nèrvi, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Bonfànte: famìggia òriginâia de Diàn Castéllo, arivâ a Zêna ciù ò mêno do 1150, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Bonivénto: famìggia òriginâia da Romàgna, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e Gentî.
• Bónn-a: famìggia òriginâia de Monterósso, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e De Frànchi a partî da-o 1528.
• Briandàte: famìggia òriginâia de Biandrate, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Cànpo: famìggia inparentâ co-i Viscónti, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362. Da-o 1528 àn fæto pàrte di abèrghi Promontöio e Lomelìn.
• Castéllo (ò De Càstro): famìggia inparentâ co-i Viscónti, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1394 pe pöi pasâ, da-o 1439, in quéllo di Grimâdi. Da chi a l'à avûo òrìgine a famìggia Zacàia.
• Cavatòrta: famìggia òriginâia da Lonbardîa, arivâ a Zêna into sécolo XII, a l'à fæto pàrte de inte l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Ciòcia: famìggia òriginâia da Lonbardîa, arivâ a Zêna into sécolo XIV, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî 1528.
• Cipròtti: famìggia òriginâia de Cîpro, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Còrsi: famìggia òriginâia de Sànn-a, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Denéigro: famìggia òriginâia de Pòrtovénere, a partî da-o 1528 'na pàrte de sta famìggia chi a l'à creòu 'n pròpio abèrgo.
• Figàllo: famìggia òriginâia de Rapàllo, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1532.
• Fornêto (De): famìggia òriginâia de Rapàllo, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362.
• Gaibâdo: famìggia òriginâia da Valàdda da Gravéggia, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362. A l'é pöi pasâ, a partî da-o 1528, inti abèrghi Lomelìn e Interiàn.
• Lionàrdo: a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Lòngo: famìggia òriginâia de Vendón, arivâ a Zêna ciù ò mêno do 980, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362.
• Marùffo: famìggia òriginâia da Spézza, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e Fiéschi.
• Masón: famìggia òriginâia de Récco, arivâ a Zêna do 1150, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Monêgia: famìggia òriginâia de Monêgia, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn, Lercâ e Çigâa a partî da-o 1528.
• Mongiardìn: famìggia òriginâia de Mongiardìn, a l'é arivâ a Zêna a l'inìçio do sécolo XIII.
• Mòrchio: famìggia òriginâia de Rapàllo, arivâ a Zêna a-a meitæ do sécolo XIV, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Novâro: famìggia òriginâia de Novâra, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn, Çenturión e Döia a partî da-o 1528.
• Oivê: antîga famìggia zenéize, a l'é unn-a de dózze ch'àn fondòu l'abèrgo do 1362, intràndo pöi inti De Frànchi ascì.
• Pagànn-a (De): famìggia òriginâia de Sànn-a ò Rapàllo, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e De Frànchi.
• Pasàn (Da): famìggia òriginâia de Pasàn, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn, Lomelìn e Denéigro a partî da-o 1528.
• Pónte: famìggia òriginâia da Valàdda do Ponçéivia, arivâ a Zêna do 1170, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Fatinànti a partî da-o 1380 pe pöi pasâ, da-o 1528, inti abèrghi Giustiniàn, Gentî e Çìbbo.
• Pràndi: famìggia òriginâia da Lonbardîa, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Pròu: famìggia òriginâia de Pròu, inta Valàdda do Bezàgno, arivâ a Zêna do 1260, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e Denéigro a partî da-o 1528.
• Rebùffo: famìggia òriginâia de Séstri Levànte, arivâ a Zêna into sécolo XIII, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Recanélli: famìggia òriginâia da Rivêa, arivâ a Zêna into 1340, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1359.
• Rocatagiâ: famìggia òriginâia da Rivêa de Levànte, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Ròcca: famìggia òriginâia da Valàdda do Bezàgno, arivâ a Zêna ciù ò mêno do 1260, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1345 e, da-o 1528, di Pravexìn ascì.
• Sàn Teodöo: famìggia òriginâia do quartê de Zêna co-o mæximo nómme, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1360.
• Sarvaréssa: famìggia òriginâia da zöna de Nöi, arivâ a Zêna ciù ò mêno do 1340, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Séstri: famìggia òriginâia de Séstri Levànte, a l'à fæto pàrte di abèrghi Giustiniàn e De Frànchi a partî da-o 1528.
• Ughétti: antîga famìggia zenéize, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1359.
• Valebónn-a: famìggia òriginâia da Rivêa, a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Valeràn: a l'à fæto pàrte de l'abèrgo Giustiniàn a partî da-o 1528.
• Vegétti: antîga famìggia zenéize.
• Vigneu: famìggia òriginâia de Récco, a l'à fæto pàrte di Giustiniàn e, da-o 1528, di Grìllo ascì.

Nòtte

Nòtte a-o tèsto

Nòtte bibliogràfiche

Bibliografîa

• (IT) Aostìn Giustiniàn, Castigatissimi annali [...], Zêna, 1537.
• (IT) Òbèrto Fugétta, Delle cose della republica di Genova, Milàn, pe Paolo Gottardo Pontio, 1575.
• (IT) Angelo Scorza, Le famiglie nobili genovesi, 3ª ed., Zêna, Fratelli Frilli Editori, 2014 (1924), ISBN 88-75-63974-4.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Giustiniàn

Colegaménti estèrni

• (IT) I Giustiniani di Genova, in sce giustiniani.info. URL consultòu o 31 màrso 2024.
• (IT) Giustiniani, in sce treccani.it. URL consultòu o 31 màrso 2024.
• (IT) Giustiniani (casata genovese), in sce sapere.it. URL consultòu o 31 màrso 2024.