Gemeinsame Normdatei
O Gemeinsame Normdatei (GND) o l'é 'n scistêma de contròllo de outoritæ gestîo da-a Bibliotêca Naçionâle Tedésca in colaboraçión con âtre bibliotêche, prinçipalménte de àree de léngoa tedésca, che curâvan i agiornaménti atravèrso OAI. O sèrve pe catalogâ dæti in sce persónn-e, persónn-e giurìdiche, énte, òpere, argoménti, congrèsci e evénti, eleménti giögràfichi. O vêgne dêuviòu prinçipalménte da-e bibliotêche, ma in mòddo crescénte ànche da archìvi, musêi e pe aplicaçioîn in sciâ Ræ.
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize
 A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno |
I dæti do GND réndan ciù sénplice a procedûa de catalogaçión, consenténdo di procêde de riçèrca univochi e a poscibilitæ de colegaménto a despægie vivàgne de informaçioîn. Pe de ciù fan pàrte do scistêma Virtual International Authority File (VIAF), into quæ o GND o vêgne colegòu virtoalménte con âtri contròlli de outoritæ a livéllo internaçionâle.
Da-i 19 de arvî do 2012, o GND o l'à sostitoîo e lìste de contròllo scìnn-a quéllo moménto dêuviòu pe-e persónn-e, e instituçioîn, i sogètti e i tìtoli da l'Archìvio muxicâle tedésco (Deutsches Musikarchiv, DMA-EST-Datei). Da-o lùggio 2014 vêgnan inclûzi i dæti do RDA, dêuviæ ànche da-a Bibliotêca do Congrèsso[1].
O GND o l'adêuvia e specìfiche do MARC 21 e o métte a dispoxiçión de bàdda i dæti into formâto RDF con licénsa CC0[2].
Stöia modìfica
O GND o fa pàrte de 'n progètto globâle da Deutsche Nationalbibliothek, incomensòu into 2009 e finîo a-i 30 de zùgno 2012[3], rivòlto a l'insémme de bibliotêche de léngoa tedésca e de bànche dæti in sciâ Ræ di periòdichi eletrònichi. L'òbietîvo do progètto o l'êa quéllo de riunificâ i vàrri tîpi de dæti scìnn-a quéllo moménto gestîi in mòddo separòu, uniformàndo o sò formâto e adatàndo e régole existénti.
A costruçión do formâto a l'êa bazâ in sce divèrse régole za existénti: e régole pi-â catalogaçión arfabética (Regeln für die alphabetische Katalogisierung, RAK-WB e RAK-Musik) pi-â fórma, e e régole pi-â catalogaçión semàntica (Regeln für den Schlagwortkatalog, RSWK) pe-o contegnûo.
E régole za existénti pi-â costruçión di tèrmini acetæ no êan pægie fra de lô e conduxéivan a rizultâti ridondànti, in particolâ pe quànte o rigoardâva i evénti, i congrèsci e e àree giögràfiche. Dónca pe-o GND són stæte concepîe de dispoxiçioîn tenporànie into câxo e deviaçioîn de régole pi-â pàrte formâle e pe quélla semàntica, in mòddo da consentî 'n utilìzzo generâle pi-â conpoxiçión di dæti. Quéste dispoxiçioîn tenporànie êan aliniæ pe quànte poscìbile a-e régole do RDA.
Ànche o formâto di dæti de l'archìvio de contròllo, coscì cómme i formâti intèrni e quélli de scàngio, êan de vòtte asæ diferénti. Atravèrso l'unión de tùtti i formâti existénti into formâto de scàngio do GND, bazòu in sciâ specìfica MARC 21, poéivan êse sanæ tùtte e disparitæ.
IN2N modìfica
Into dexénbre 2012 o l'é iniçiòu o progètto de coperaçión denominòu Institutionenübergreifende Integration von Normdaten (IN2N, "Estensción a-e Instituçioîn de l'integraçión di dæti") tra-a Deutschen Nationalbibliothek (DNB) e l'Institûto cinematogràfico tedésco (Deutschen Filminstitut, DIF).
L'òbietîvo de quésto progètto, creòu da-a Socjêtæ tedésca pi-â riçèrca (Deutsche Forschungsgemeinschaft, DFG) o l'êa a poscibilitæ de dêuviâ l'archìvio GND fêua da l'ànbito bibliotecâio, coinvolgéndo e instituçioîn inte l'agiornaménto di dæti[4]. Inte o mæximo progètto o l'é stæto réizo ànche poscìbile l'aliniaménto di dæti co-e vôxe de persónn-e in sce Wikipedia[5].
A-a fìn do 2014 o l'é stæto conpletòu l'aliniaménto di dæti do DIF into GND. Inti méizi precedénti, into GND, són stæti unîi i dæti, tra-i âtri, de l'Institûto latìn-americàn de Berlìn e do scîto de riçèrca scentìfica pe l'Eoröpa òrientâle de l'Universcitæ de Brêma.
O contegnûo do Gemeinsame Normdatei into zùgno do 2015 o superâva i ùnze milioîn de dæti[6]; in sciô scîto web da Bibliotêca Naçionâle Tedésca vêgnan riportæ di agiornaménti periòdichi in scê variaçioîn do contegnûo e di formâti[7].
Caraterìstiche modìfica
Inte l'archìvio GND o l'é stæto fornîo pe ògni entitæ 'n còdice univoco ch'o sta a-a bâze de l'Uniform Resource Identifier. Pe de ciù, són stæte stabilîe e régole in bâze a-e quæ són identificæ i tèrmini da dêuviâ a-o pòsto di âtri[8] e registræ e fórme e e vàrie caraterìstiche descritîve. Quéste pêuan êse façilménte archìviæ in rapòrto a âtri dæti di quæ o ségge stæto scingolarménte codificòu o tîpo de relaçión[9].
Ezénpi de caraterìstiche mìsse in relaçión són i lêughi de nàscita e de mòrte de persónn-e, coscì cómme e sò ativitæ profescionâli. Pe-i énti pêuan êse e instituçioîn precedénti e sucesîve, ma ànche i énti de livéllo superiôre da-o pónto de vìsta aministratîvo. Inte 'sto mòddo chi a l'é creâ 'na ræ de conescioîn tra-i dæti ch'a rénde ciù fàçile a riçèrca e a navegaçión de l’Internétte.
Nòtte modìfica
- ↑ Behrens & Frodl, 2014, p. 28
- ↑ Gemeinsame Normdatei
- ↑ Behrens-Neumann, 2012
- ↑ IN2N
- ↑ Haffner, 2013, p. 43
- ↑ Eichenauer, 2015
- ↑ Eichenauer
- ↑ O l'é pægio a 'n "Use for" inte 'n Thesaurus.
- ↑ Liste der Codierungen
Bibliografîa modìfica
- (DE) Eva-Maria Gulder, Die Gemeinsame Normdatei (GND), Bayerische Staatsbibliothek München, Seténbre 2011. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
- (DE) Renate Behrens-Neumann, Die Gemeinsame Normdatei (GND). Ein Projekt kommt zum Abschluss, in Dialog mit Bibliotheken : Fachzeitschrift für die Bezieher und Nutzer der zentralen Dienstleistungen der Deutschen Bibliothek, vol. 24, n. 1, Francofórte in sciô Mêno, Deutsche National Bibliothek, 2012, pp. 25-28. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
- (DE) Brigitte Wiechmann, Die Gemeinsame Normdatei (GND) : Rückblick und Ausblick, in Dialog mit Bibliotheken : Fachzeitschrift für die Bezieher und Nutzer der zentralen Dienstleistungen der Deutschen Bibliothek, vol. 24, n. 2, Francofórte in sciô Mêno, Deutsche National Bibliothek, 2012, pp. 20-22. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
- (DE) Renate Behrens-Neumann, Aus der 62. Sitzung der Arbeitsgemeinschaft der Verbundsysteme am 17. und 18. April 2012 in München, in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) Alexander Haffner, Institutionenübergreifende Integration von Normdaten (IN2N), in Dialog mit Bibliotheken : Fachzeitschrift für die Bezieher und Nutzer der zentralen Dienstleistungen der Deutschen Bibliothek, vol. 25, n. 2, Francofórte in sciô Mêno, Deutsche National Bibliothek, 2013, pp. 42-45. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) Renate Behrens e Christine Frodl, Erste Meilensteine im RDA-Projekt, in Dialog mit Bibliotheken : Fachzeitschrift für die Bezieher und Nutzer der zentralen Dienstleistungen der Deutschen Bibliothek, vol. 26, n. 1, Francofórte in sciô Mêno, Deutsche National Bibliothek, 2014, pp. 25-31. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) Heike Eichenauer, Datendienst: Aktueller Grundbestand der Gemeinsamen Normdatei (GND), in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek, 8 zùgno 2015. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) Heike Eichenauer, Neue Entwicklungen in den Datendiensten und informationen zu Formatänderungen, in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
- (DE) GND-Formate und Schnittstellen, in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) Datendienst "Bibliografische Dienstleistungen", in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) GND: Liste der Codierungen in Unterfeld $4 – alphabetisch nach Code, in sce dnb.de, Deutsche Nationalbibliothek. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 23 seténbre 2015).
- (DE) IN2N, in sce deutsches-filminstitut.de, Das Deutsche Filminstitut. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 12 agósto 2015).
Colegaménti estèrni modìfica
- (EN) Integrated Authority File (GND), in sce dnb.de. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 25 frevâ 2015).
- (DE) OGND - Recherche, in sce swb.bsz-bw.de. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
- (DE) Gemeinsame Normdatei (GND), in sce dnb.de. URL consultòu o 7 novénbre 2021 (archiviòu da l'url òriginâle o 10 zùgno 2020).
- (DE) Katalog der Deutschen Nationalbibliothek, in sce portal.dnb.de. URL consultòu o 7 novénbre 2021.
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 188136221 · GND (DE) 7749153-1 · WorldCat Identities (EN) 188136221 |
|---|