Virtual International Authority File
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
O Virtual International Authority File (VIAF) o l'é 'n contròllo de outoritæ internaçionâle. O l'é 'n progètto gestîo in comùn da vàrie bibliotêche naçionâli e o l'é òperòu da l'Online Computer Library Center (OCLC)[1].
Stöia
modìficaA discusción in sciâ poscibilitæ d'avéi 'n'outoritæ internaçionâle comùn a l'é comensâ a-a fìn di ànni '90. Dòppo o faliménto de 'na série de tentatîvi de creâ 'n ùnico eleménto digitâle comùn, a nêuva idêa a l'é stæta quélla de ligâ tra de lô e despæge outoritæ internaçionâli ch'existéivan za. Sto fæto chi o l'aviéiva portòu a tùtti i vantàggi de 'na gestión centralizâ, sénsa però domandâ 'n grànde investiménto de ténpo e de dinæ pi-â seu inplementaçión[2].
O concètto do VIAF o l'é stæto introdûto a-o World Library and Information Congress do 2003, òrganizòu da l'International Federation of Library Associations[3]. O progètto o l'é stæto inandiòu da-a Bibliotêca do Congrèsso di Stâti Unîi (LC), da-a Bibliotêca naçionâle tedésca (DNB) e da l'OCLC a-i 6 de agósto do 2003[4][5]. A Bibliotêca naçionâle de Frànsa (BnF) a l'é intrâ into progètto a-i 5 de òtôbre do 2007.
O progètto o l'é vegnûo 'n servìçio de l'OCLC a-i 4 d'arvî do 2012[6].
L'òbietîvo o l'é quéllo de ligâ i vàrri contròlli de outoritæ naçionâli (cómme o German Name Authority File) a 'n contròllo d'outoritæ virtoâle ùnico. Inte quésto eleménto virtoâle són conligæ fra de lô e mæxime anotaçioìn de divèrse série de dæti. In eleménto VIAF o riçéive 'n çèrto nùmero de dæti stàndard, conpréize de anotaçioìn de "véddi" e "véddi ascì" che rimàndan a-i dæti òriginâli. I dæti són mìssi a dispoxiçión in sciâ Ræ pe efetoâ de riçèrche e pò-u seu scàngio e condivixón. L'agiornaménto recìproco di dæti o l'é fæto gràçie a-o protocòllo Open Archives Initiative Protocol for Metadata Harvesting (OAI-PMH).
I nùmeri identificatîvi di file VIAF vêgnan azónti a-e vôxe biogràfiche de Wikipedia ascì, pe mêzo da seu incluxón inti eleménti Wikidata[7][8].
A Christine L. Borgman a conscìdera o VIAF insémme a-i scistêmi ISNI e ORCID, descrivéndo tùtti tréi cómme di "sfòrsi vagaménte cordinæ pe standardizâ e fórme di nómmi"[9]. Pi-â Borgman són tréi scistêmi caraterizæ da-o fæto d'êse di tentatîvi pe risòlve o problêma da dizanbigoaçión do nómme de l'outô, ch'o l'é vegnûo de lóngo ciù grànde co-a moltiplicaçión da quantitæ di dæti[9]. Lê a l'à notòu ascì cómme o VIAF, a diferénsa di âtri doî scistêmi, o l'é goidòu da-e bibliotêche e no da-i sénci outoî ò creatoî[9].
Grùppi VIAF
modìficaL'algorìtmo de clustering do VIAF o l'é ezegoîo 'na vòtta a-o méize. Coscì cómme, co-o ténpo, l'é azónto ciù dæti da-e bibliotêche che ghe pìggian pàrte, i grùppi di contròlli de outoritæ pêuan fóndise ò separâse, portàndo a 'na çèrta variaçión inte l'identificatô VIAF pe çèrti contròlli de outoritæ[10].
Bibliotêche e òrganizaçioìn parteçipànti
modìfica| Bibliotêca ò òrganizaçión | Identificatô | Nómme ofiçiâ | Sêde | Stâto |
|---|---|---|---|---|
| Bibliotêca Lusciandrìnn-a | EGAXA | Àrabo: مكتبة الإسكندرية | Lusciàndria | Egìtto |
| Bibliotêca Naçionâle do Cîle | BNCHL | Spagnòllo: Biblioteca Nacional de Chile | Santiago | Cîle |
| Bibliotêca Naçionâle de Spàgna | BNE | Spagnòllo: Biblioteca Nacional de España | Madrìd | Spàgna |
| Bibliotêca Naçionâle do Portogàllo | PTBNP | Portoghéize: Biblioteca Nacional de Portugal | Lisbónn-a | Portogàllo |
| Bibliotêca e Archìvi naçionâli do Québec | B2Q | Françéize: Bibliothèque et Archives nationales du Québec | Québec | Cànada |
| Bibliotêca Naçionâle de Frànsa | BnF | Françéize: Bibliothèque nationale de France | Parìggi | Frànsa |
| Bibliotêca Naçionâle do Régno do Maròcco (BNRM) | MRBNR | Àrabo: المكتبة الوطنية للمملكة المغربية Françéize: Bibliothèque nationale du Royaume du Maroc |
Rabat | Maròcco |
| Biografisch Portaal | BPN | Olandéize: Biografisch Portaal | L'Aja | Pàixi Bàsci |
| British Library | Ingléize: British Library | Lóndra | Inghiltæra | |
| Agençîa Danéize pi-â Coltûa e i Palàççi | Danéize: Kulturstyrelsen | Copenhagen | Danimàrca | |
| Céntro Bibliogràfico Danéize | DBC | Danéize: Dansk BiblioteksCenter | Ballerup | Danimàrca |
| Bibliotêca Naçionâle Tedésca (DNB) | GND | Tedésco: Deutsche Nationalbibliothek | Francofórte | Germanîa |
| International Standard Name Identifier[11] | ISNI | Ingléize: International Standard Name Identifier | Lóndra | Régno Unîo |
| Musêo d'Israêle | Ebràico: מוזיאון ישראל | Geruzalèmme | Israêle | |
| Institûto Centrâle pe-o Catàlogo Ùnico | ICCU SBN |
Italiàn: Istituto Centrale per il Catalogo Unico | Rómma | Itàlia |
| Bibliotêca Naçionâle Libanéize | LNL | Àrabo: المكتبة الوطنية | Beirut | Lìbano |
| Bibliotêca e Archìvi do Cànada | LAC | Françéize: Bibliothèque et Archives Canada | Ottawa, Ontario | Cànada |
| Bibliotêca do Congrèsso NACO consortium (Name Authority Cooperative Program)[12] |
LCCN | Ingléize: Library of Congress | Washington D.C. | Stâti Unîi |
| Bibliotêca Naçionâle e Universcitâia in Zagabria | NSK | Croâto: Nacionalna i sveučilišna knjižnica u Zagrebu | Zagabria | Croàçia |
| Bibliotêca Naçionâle e Universcitâia da Slovénia | Slovêno: Narodna in univerzitetna knjižnica | Lubiànn-a | Slovénia | |
| Bibliotêca Naçionâle Centrâle | NCL CYT |
Cinéize: 國家圖書館 | Taipei | Taiwan |
| Bibliotêca da Diêta Naçionâle do Giapón | NDL | Giaponéize: 国立国会図書館 | Tokyo Kyoto |
Giapón |
| Institûto Naçionâle de Informàtica | NII CiNii |
Giaponéize: 国立情報学研究所 | Tokyo | Giapón |
| Comitâto Bibliotecâio Naçionâle | NLB | Ingléize: National Library Board | – | Scingapô |
| Bibliotêca Naçionâle de Oustràlia | NLA | Ingléize: National Library of Australia | Canberra | Oustràlia |
| Bibliotêca Naçionâle do Braxî | BLBNB | Portoghéize: Biblioteca Nacional do Brasil | Rio de Janeiro | Braxî |
| Bibliotêca Naçionâle da Catalògna | BNC | Catalàn: Biblioteca de Catalunya | Barçelónn-a | Spàgna |
| Bibliotêca Naçionâle de l'Estònia | ERRR | Èstone: Eesti Rahvusraamatukogu | Tallinn | Estònia |
| Bibliotêca Naçionâle e Universcitâia de l'Islànda (NULI) | UIY | Islandéize: Háskólabókasafn | Reykjavík | Islànda |
| Bibliotêca Naçionâle de l'Irlànda | N6I | Irlandéize: Leabharlann Náisiúnta na hÉireann | Dublìn | Irlànda |
| Bibliotêca Naçionâle de Israêle | NLI | Ebràico: הספרייה הלאומית | Geruzalèmme | Israêle |
| Bibliotêca Naçionâle da Corêa | KRNLK | Coreàn: 국립중앙도서관 | Seoul | Corêa do Sùd |
| Bibliotêca Naçionâle da Letònia | LNB | Lètone: Latvijas Nacionālā bibliotēka | Riga | Letònia |
| Bibliotêca Naçionâle do Lusenbùrgo | BNL | Lusenburghéize: Nationalbibliothéik Lëtzebuerg Françéize: Bibliothèque nationale de Luxembourg |
Lusenbùrgo | Lusenbùrgo |
| Bibliotêca Naçionâle do Méscico | BNM | Spagnòllo: Biblioteca Nacional de México | Çitæ do Méscico | Méscico |
| Bibliotêca Naçionâle di Pàixi Bàsci | NTA | Olandéize: Koninklijke Bibliotheek | L'Aja | Pàixi Bàsci |
| Bibliotêca Naçionâle da Nêuva Zelànda | Ingléize: National Library of New Zealand | Wellington | Nêuva Zelànda | |
| Bibliotêca Naçionâle da Norvéggia | BIBSYS W2Z |
Norvegéize: Nasjonalbiblioteket | Trondheim | Norvéggia |
| Bibliotêca Naçionâle da Polònia | NLP | Polàcco: Biblioteka Narodowa | Varsàvia | Polònia |
| Bibliotêca Naçionâle da Rùscia | NLR | Rùscio: Российская национальная библиотека | Sàn Peobùrgo | Rùscia |
| Bibliotêca Naçionâle de Scòsia | Gaêlico scoséize: Leabharlann Nàiseanta na h-Alba Scoséize: Naitional Leebrar o Scotland |
Edinbùrgo | Scòsia | |
| Bibliotêca Naçionâle do Sudàfrica | Afrikaans: Staats-Bibliotheek der Zuid-Afrikaansche Republiek | Çitæ do Càppo Pretoria |
Sudàfrica | |
| Bibliotêca Naçionâle da Svéçia | SELIBR | Svedéize: Kungliga biblioteket - Sveriges nationalbibliotek | Stocólma | Svéçia |
| Bibliotêca Naçionâle do Galles | Galéize: Llyfrgell Genedlaethol Cymru | Aberystwyth | Galles | |
| Bibliotêca Naçionâle da Repùbrica Cêca | NKC | Cêco: Národní knihovna České republiky | Prâga | Repùbrica Cêca |
| Bibliotêca Naçionâle Széchényi | NSZL | Ungheréize: Országos Széchényi Könyvtár | Budapest | Ungherîa |
| Progètto Perseus | PERSEUS | Ingléize: | Medford, Massachusetts | Stâti Unîi |
| RERO (Ræ de bibliotêche da Svìsera de ponénte) | RERO | Tedésco: Westschweizer Bibliothekverbund Françéize: Réseau des bibliothèques de Suisse occidentale Italiàn: Rete delle bibliotheche della Svizzera occidentale |
Martigny | Svìsera |
| Repertöio Internaçionâle de Vivàgne Muxicâli | RISM | Françéize: Répertoire International des Sources Musicales | Francofórte | Germanîa |
| Scistêma universcitâio de docomentaçión | SUDOC | Françéize: Système universitaire de documentation | – | Frànsa |
| Syriac Reference Portal | SRP | Ingléize: Syriac Reference Portal | Nashville, Tennessee | Stâti Unîi |
| Bibliotêca Naçionâle Svìsera | SWNL | Tedésco: Schweizerische Nationalbibliothek Françéize: Bibliothèque nationale suisse Italiàn: Biblioteca nazionale svizzera Romàncio: Biblioteca naziunala svizra |
Bêrna | Svìsera |
| Catàlogo Centrâle Naçionâle Universâle | NUKAT | Polàcco: Narodowy Uniwersalny Katalog Centralny | – | Polònia |
| Union List of Artist Names - Getty Research Institute | ULAN JPG |
Ingléize: Union List of Artist Names - Getty Research Institute | Los Angeles, California | Stâti Unîi |
| Bibliotêca Naçionâle Agrìcola di Stâti Unîi | NALT | Ingléize: United States National Agricoltural Library | Beltsville, Maryland | Stâti Unîi |
| Bibliotêca Naçionâle da Mêxìnn-a di Stâti Unîi | Ingléize: United States National Library of Medicine | Bethesda, Maryland | Stâti Unîi | |
| Bibliotêca Apostòlica Vaticànn-a | BAV | Latìn: Bibliotheca Apostolica Vaticana | – | Çitæ do Vaticàn |
| Cultuurconnect (Bibnet e LOCUS) | Olandéize: Vlaamse Centrale Catalogus | Bruxelles | Bèlgio | |
| Wikidata | WKP | Ingléize: Wikidata | Berlìn, Germanîa | Internaçionâle |
Bibliotêche azónte pe prêuva
modìfica| Bibliotêca ò òrganizaçión | Identificatô | Nómme ofiçiâ | Sêde | Stâto |
|---|---|---|---|---|
| Bibliotêca Naçionâle Litoànn-a | LIH | Litoàn: Lietuvos nacionalinė Martyno Mažvydo biblioteka | Vilnius | Litoània |
| Bibliotêca Naçionâle e Universcitâia da Slovénia / COBISS | SIMACOB | Slovêno: Narodna in univerzitetna knjižnica, NUK | Lubiànn-a | Slovénia |
Nòtte
modìfica- ↑ (EN) Michael Kelley e Meredith Schwartz, VIAF service transitions to OCLC, in Library Journal, vol. 137, n. 8, Media Source Inc., 2012, p. 16.
- ↑ (EN) Edward T. O'Neill, VIAF: Origins, Authority Data on the Web, a Satellite Meeting of the 2016 IFLA World Library and Information Congress, OCLC. URL consultòu o 21 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 lùggio 2018).
- ↑ (EN) Martha Fallahay Loesch, The Virtual International Authority File (abstract), in Technical Services Quarterly, vol. 28, n. 2, 2011, pp. 255-256.
- ↑ (EN) Susan R. Morris, Virtual International Authority, in Library of Congress Information Bulletin, Library of Congress, Seténbre 2003.
- ↑ (EN) Grace Agnew, Digital Rights Management: A Librarian's Guide to Technology and Practise, Elsevier Science, 2008, ISBN 1-843-34125-5.
- ↑ (EN) Bob Murphy, Virtual International Authority File service transitions to OCLC; contributing institutions continue to shape direction through VIAF Council, OCLC, Dublìn. URL consultòu o 21 òtôbre 2024.
- ↑ (EN) Max Klein e Melissa Renspie, VIAFbot Edits 250,000 Wikipedia Articles to Reciprocate All Links from VIAF into Wikipedia, OCLC, 7 dexénbre 2012.
- ↑ (EN) Maximilian Klein e Alex Kyrios, VIAFbot and the Integration of Library Data on Wikipedia, in The Code4Lib Journal, vol. 22, 14 òtôbre 2013.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 Borgman, 2015, p. 260
- ↑ (EN) Thomas B. Hickey e Jenny A. Toves, Managing Ambiguity In VIAF, in D-Lib Magazine, vol. 20, n. 7/8, Lùggio/Agósto 2014.
- ↑ (EN) Andrew MacEwan, ISNI and VIAF, in sce Authority Data on the Web, a Satellite Meeting of the 2016 IFLA World Library and Information Congress, OCLC, 12 agòsto 2016. URL consultòu o 21 òtôbre 2024 (archiviòu da l'url òriginâle o 13 lùggio 2018).
- ↑ (EN) NACO - Name Authority Cooperative Program, Bibliotêca do Congrèsso. URL consultòu o 21 òtôbre 2024.
Bibliografîa
modìfica- (EN) Christine L. Borgman, Big Data, Little Data, No Data: Scholarship in the Networked World, MIT Press, 2015, ISBN 0-262-32787-2.
Âtri progètti
modìfica
Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Virtual International Authority File
Ligàmmi de fêua
modìfica- (EN) Scîto ofiçiâ, in sce viaf.org. URL consultòu o 21 òtôbre 2024.
- (EN) VIAF, OCLC. URL consultòu o 21 òtôbre 2024.