A Cêve

AR	Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese

A Cêve (Ciève o Cève in urmeàscu, A Céev in brigàscu, A Céive o A Ceive de Tego in zenese, Pieve di Teco in italiàn) l'è in cumün ligüre de 1.305 abitanti in ta pruvinsa de Imperia.

A Cêve cumün
A Cêve – Veduta Panuràmma da Cêve
Localizaçión
Stâto	Itàlia
Región	Ligüria
Provìnsa	Imperia
Aministraçión
Scìndico	Enrico Pira (lista sivica "Prima Pieve di Teco") da-o 14-5-2023
Dæta de instituçión	1861
Teritöio
Coordinæ:	44°02′52.8″N 7°54′57.6″E44°02′52.8″N, 7°54′57.6″E (A Cêve)
Altitùdine	240 m s.l.m.
Superfìcce	40,51 km²
Abitanti	1 305 (31-10-2023)
Denscitæ	32,21 ab./km²
Fraçioìn	Aigueiu, Cauderàira, Luvegnu, Möa, Müssiu, A Nirasca, A Truàsta
Comùn confinanti	Armu, Au(r)igu, Burghettu d'Aròscia, Burgumàu, Cravaüna (CN), Cariònega, Céxi, Purnasce, Rèssu, Vesargu
Âtre informaçioìn
CAP	18026
Prefìsso	0183
Fûzo oràrio	UTC+1
Còdice ISTAT	008042
Cod. cadastrâ	G632
Targa	IM
Cl. scìsmica	zöna 3 (sismicitæ bàssa)
Cl. climàtica	zöna E, 2 290 GG
Nomme abitanti	da Cêve
Sànto patrón	San Bastiàn
Giórno festîvo	20 de zenà
Cartògrafîa
A Cêve
A Cêve – Mappa Pusisiùn du cumün da Cêve inta pruvinsa de Impéria
Scîto instituçionâle

Geugrafìa

• 
  A cunfluensa fra Aròscia e Arògna
• 
  A frasiùn de Cauderàira
• 
  Panuràmma da frasiùn de Möa
• 
  A ciàssa da gêxa da Cêve
• 
  A Cêve, 'n carùggiu du bùrgu

U se tröva intu levante da pruvinsa de Imperia. U l'è traversàu dau s-ciümme Aròscia e da l'Arògna, ch'u se càccia inte 'stu chi intu teritòiu cumünàle, nascendu da a Còlla de Armu. U se tröva a i péi du Munte Frascinellu (1120 m), da colla du Tecu (dau quàle u pìa u numme italiàn), du Baracun e de Sant'Antoniu. U teritòriu de tütte e düe e valàe u l'è caraterisàu da di brìcchi nu tròppu praticabili, côsa ch'a l'ha purtàu a ciü pàrte de l'insediamentu versu u fundu da vàlle, cun a custrusiùn de fàsce pe cultivà i teren. L'ambiente, manimàn ch'u se mùnta in âutu u se caraterizza pé êsse custituìu da castagni, pìn, càrpe e rùve, fin a zunze versu a cresta di munti cun varietài de transisiùn cun l'ària ciü "padana" e quarche ràru pìn marittimu, impurtàu da a Rivêa.

Frasiun

U paise cumprènde ascì de frasiùi, fra 'ste chi: Aigueiu (o Aigheiu, senù Aigheghi), A Nirasca, A Truàsta, Cauderaira, Müssiu, Möa (o Moàn) e Luvegnu (o Luvegne).

Cunfin

U cunfina cu'i paisi de Armu, Burghettu d'Aroscia, Ressu, Cravaüna (CN), Purnasce, Burgumau, Cariònega, Vesargu, Cexi.

Storia

E raìxe da Cêve e sun da riscuntrà inte pupulasiùn lìgüri antìghe, da tribù di Ingàuni, ch'i duminàvan a zôna de Arbenga in epuca pre-rumâna. Pé vegghe però in véru e propiu insediamèntu stabile da ste parte bezögna 'spetà u duminiu lungubàrdu in scia penìsura, chi difatti a nàsce ina primma base pé u cuntrollu da valâ, in sciu munte Tecu, ch'a và avanti ascì sutta i Franchi.

Zà inte 'stu periudu chi u se registra l'arìvu di fràtti benedetìn de San Curumbàn, che i se stànsian aa Carpenea, dunde poi u vegne tiràu sciü u munasté de San Péru.

A Cêve a pìa però ciü impurtansa cun l'acquistu du feudu da parte da famìa di marchesi de Clavesana, cun a custrusiùn du castellu in scia còlla du Tecu, avegnüa a partì dau 1225. Inte stu moddu u nàsce ascì u primmu nucleu du paìse, podâse pé puê recampà e tàsce in sce merci de passaggiu fra u Piemunte e a Lìgüria.

Pé avê a custrusiùn du burgu che veghemmu ancöi u bezögna ducca spetà u marchese Antonio de Clavesana, ch'u u fà svilupà in sce a base du nucleu abitàu presedente, a cumensa da l'ànnu 1232.

A pôca distànsa da 'stu periudu chi a vegne edificâ a primma "cêve", a primma géxa da valà de l'Aroscia, strutüra ch'a se vegghe ancù ancöi, ascì se inte furme de cumme i l'han rangiâ du seculu XVI. Sta preduminànsa du paìse intu cuntestu da valà de l'Aroscia, ch'a munta inti tempi, a reciàmma bén bén de persune dae zône vixìne, tantu che u burgu u rìva a cuntà quaxi 300 famìe, segundu e funti de l'epuca. Dau 1386 a Repübbrica de Zena a va a rescatà u feudu dai marcheixi Clavesana.

In questu moddu A Cêve a divegne a sede du capitanàu lucàle e a vegne dutâ de in növu scistemma de difésa, cun a custrusiùn de müragne de sinta e l'ingrandimentu de l'insediamentu uriginàriu: l'è ducca de 'sti tempi che u burgu u pìa a sò cunfurmasiùn atuàle, caraterizâ dai porteghi, nasciüi prubabilmente cun mutivasiùn ecunomiche e cumerciàli.

Mutùre de questu rinuvamentu a l'è a famìa di Spìnua de Zena, ch'a a custruisce a magiuransa di palassi storici da Cêve, survatüttu a partì dau 1428. L'estensciùn udierna du burgu a vegne però razunta sulu intu 1533, cun u rifasimentu di edifissi religiusi lucali, a custrusiùn de in növu munastê e a fìn da custrusiùn di porteghi.

Dürante poi u Seisentu A Cêve a l'éra stâ teritòriu de cuntesa fra i Zenexi e i Savòia, tantu che intu 1625 i piemuntexi i entran intu burgu e dilagan intu paìse: u vegne derucàu u castellu custruìu dai Clavesàna.

Sucescivamente u teritòriu cumünàle a se tröva fra dùi föghi, cun cuntese fra Sénua (piemuntese) e Rèssu (zenese) pe questiùi riguardanti l'alevamèntu. Cuscì inti scuntri sucescìvi a Repübbrica a mandià poi cuntingenti militàri da Arbenga, anche se questi i nu sciorten a recunquistà a sitadìna, vegnindu travòlti dai nemixi inta battàia de Paperéa.

A questu se va a 'zunze u passaggiu de l'esercitu piemuntese intu 1706 (cun a düchessa de Savoia e a Sindone, in füga da Turìn) e poi intu 1744, quande i piemuntexi i turnan a ucupà a zôna, causandu nu pochi prublemi aa pupulasiùn lucale, in lòtta cun i urmeàschi pé cuntrulà i arpeggi de àta muntagna a Viuzènna.

U cuntrollu sabaudu u nu se demustra però duraüu, in quantu cun l'arìvu de Napuleùn du 1794 se asciste aa ruvìna di campi cultivài de tütta a valà. Ducca u burgu u pàssa sutta aa Repübbrica Ligüre. U vegne poi anessu a l'Impeu Fransese fin au 1814.

Cun a restaurasiùn du 1815 u turna sutta i pusedimènti du Regnu de Sardegna, divegnüu poi Regnu d'Italia dau 1861, inserìu inta pruvinsa du Portu. Inte l'ànnu 1862 u pìa a növa denuminasiùn ufisiàle de "Pieve di Teco". Düante a Segunda Guèra Mundià e sun stài diversi i episodi de Rexistensa, cumme quellu de Sirviu Bunfante, cumandante da brigâ dedica a Felixe Casciùn, partigiàn uiginàiu de Imperia ch'u l'éra tranxitàu, ferìu a Vesargu, inta zôna pé 'rivà au campu de medicherìa da Brìga Àuta. Intu 1946 u cumün u pàssa aa Repübbrica italiana.

I ürtimi cangiamenti a livellu terituriàle i sun stài fài du 1928, quande i vegnen smembrài i cumüi de Möa e de Armu, e ancùa intu 1929 quande u 'sciòrbe Cauderàira (che in precedensa u cumpunéva in cumün autonumu cun Cartàri, anessa a Céxi). Armu u vegne pòi ricustituìu a cumün intu 1949.

Fra i ànni 1973 e u 2008 a l'è stà a capitale aministratìva da Cumünitài muntana de l'Ata valà Aroscia, ancöi supressa e sustituìa da l'Uniun di Cumüi de l'Ata valà de l'Aroscia.

Abitànti

Evulusiùn demugrafica

Abitanti censìi

Minurànse furèste

Dandu amèntu ai dàtti de l'Istat ai 31 de dixembre du 2019, i sitadìn furèsti aa Cêve i sun 213. De questi 64 i vegnen da l'Albanìa e 53 dau Maròccu.

Pòsti de interesse

• 
  A gêxa culegiâ vista dau burgu
• 
  I interni da paruchiale da Cêve
• 
  A faciâ da Madonna da Ripa
• 
  L'uratoriu de l'Imaculâ, ae porte du burgu
• 
  A géxa de San Giacumu d'Aiguéiu
• 
  Vìsta du santuàriu da Madonna du Pantàn
• 
  A gêxa de San Martìn de Möa

Architetüre religuse

U cumün da Cêve u fa eclesiasticamènte da diocexi de Arbenga-Imperia, chi dunca e ghe sùn quattru diferenti parocchie: San Giuvanni Batìsta (sentru da Cêve), San Giacumu Mazù (Aiguéiu), San Zorzu (Caldeàia), San Martin e a 'Sunta (Möa-A Truàsta).

Géxe du sentru da Cêve

• Géxa culegià de San Giuvànni Batista, intu burgu növu da Cêve, a l'è stà custruìa dau prugetista du Cantùn Ticìn Gaetano Cantoni fra u 1782 e u 1806. A l'esternu a se presenta cun gròssi finestrùi e da l'impurtante portegu daa furma semi-réunda ch'u dà l'acessu a l'internu. Quéstu u se caraterizza pé a pavimentasiùn a scachiêra, giànca e grìxa cun a suntûsa strutüra a tréi lôbi. A l'è intu cumplessu "austera", fàttu tipicu pe e géxe neuclasciche, ascì se se pònen vegghe atre carateristiche de stampu baròccu. A strutüra udierna a nasce però da a demulisiùn da gêxa presedente, risalènte au periudu zenese (aturnu au 1460).
• Uratòriu de San Giuvanni Batìsta, rizalente au 1233-1243, u rapresenta a géxa ciü veggia da valà de l'Aroscia, a se tröva inte vixinànse de dùi parti du burgu, e a cunserva a càssa prucesciunàle de San Giuvanni. A l'è stâ rimanezâ ciü 'otte e a strutüra vixibile aù a l'è duvüa a di restauri du Seisentu, mentre i afreschi presenti i sùn atribuii a l'artista Marvaudu, foscia du 1719.
• Géxa dedicâ a a Madonna da Ripa, ancöi scunsacrà, a se tröva pòcu föa du burgu, custruìa in stìle goticu intu 1370 dai fratti benedetìn a l'ha rapresentàu pé seculi a parocchia du burgu növu, a l'è a "céve" ch'a l'ha dàu u nomme au paìse. A g'ha a particulaitài d'avê l'ingressu in sciü làtu lungu, côsa tipica pe in pò de géxe de questa valle. Inti vàn suteranei a se tröva a cripta, ch'a cuntegne i resti de 'n antìgu ârtâ.

Gêxe de Aiguéiu

• Gêxa da parocchia de San Giacumu Mazû, a se tröva in Aigueiu e l'è stâ edificâ intu XVI seculu, cun furme tardu-baòcche miste au stìle neuclascicu. A strutüra esterna a l'è puligunàle nu cumpleta, ch'a presenta in rigunfiamèntu, messu in evidensa dàu pusisiunamèntu du campanìn. Pregiài ascì i afreschi a l'internu, atribuìi au Cunca, aù restauài, u tabernaculu de legnu e a fùnte bateximâle, cuntempuranea a a custrusiùn.
• Uratòiu da 'Sunta, a Aiguéiu.
• Antìga gêxa-uratòriu, a se tröva de rimpettu a l'udierna paruchiàle e a l'è de uìgine mediuevàle, ancöi a l'è scunsacrâ a presenta de carateristiche scìmili a quella du Cunventu di Agustiniàni de Cêve.
• Antigu munastê e relatìva gêxa de San Péru in Carpenêu in lucalitài Ciàn de San Péru, ancöi i se pònen vegghe sulu i resti, u se tröva inte vixinànse de l'àntìga stràdda ch'a culegàva A Cêve au Piemunte. A l'éa stâ custruìa dài fratti benedetìn de San Curumbàn a partì dau XI seculu, assemme aa gêxa restaurâ intu 1400.
• Capeletta da Madonna de Collaréu, inta lucalitài de rimpettu au burgu da frasiùn chi u se festezza u cültu da madònna cun 'na messa anuale, bén bén frequentàu ascì pé u panuràmma e i sentêi lucàli, scicumme ch'u se tröva int'in pözzu spessu baxàu dau sù.
• Capeletta da Madonna da Neve, ai cunfìn cun Luvegnu.
• Capeletta de San Luensu, se tröva inta pàrte ciü bàssa du burgu, in lucalitài Cà Suttàne.
• Capeletta de San Roccu, se tröva inta pàrte ciü àta du burgu, in lucalitài Cà Supràne.
• Capeletta de Santa Lucia, se tröva inta pàrte ciü àta du burgu, in lucalitài Cà Supràne.

Géxe de Cauderàira

• Géxa da parocchia de San Zorzu Növu, a se tröva intu sentru du burgu de questa frasiùn, a l'è stà custruìa in tempi relativamènte resenti, in sustitusiùn de quella ciü veggia.
• Géxa de San Zorzu Veggiu, a se tröva d'ataccu au semiteriu lucàle, se pensa ch'a l'è de derivasiùn àtu-medievàle, cun dùe navàe distinte, a cunserva di afreschi da l'elevàu prêgiu, cun mutìvi decuratìvi a fàsce gianche e neigre, tipiche de àtre gêxétte da valà. L'éra stâ custruìa prubabilmente pé u cuntrollu da bàssa valle. Carateristicu u svettànte campanìn, azuntu però intu periudu quattru-sinquesentescu.
• Uatòiu da 'Sunta, missu lungu u caruggiu prinsipàle ch'u travèrsa u paìse.
• Capeletta da Madonna da Néve, a l'è ina gêxa de urigine settesentesca, vixìna a San Zorzu Veggiu, caraterizâ daa furma a utagunu, cun in portegu (protiro) de ingressu azuntu doppu a sò custrusiùn.

Géxe de Möa e da Truàsta

• Géxa da parocchia de San Martìn, intu burgu da frasiùn. A l'è de urìgine medievàle, cun a strutüra inisiale prubabilmente du 1272. Questa a l'è stâ rimanezâ sucescivamènte, aturnu aa primma metài du XVII seculu, cun 'na ciànta elittica, in moddu du tüttu scimile a a culegià da Cêve. Impurtante u campanì ch'u domina u paìse, nu rimanezàu düante i restàuri du Seisentu.
• Uatòiu de San Gregòriu Magnu, se tröva vixin a a parocchia de Möa.
• Capeletta de San'Antoniu, in scia stradda pé Armu, inta burgâ de Cascina Rulandu.
• Capeletta de San 'Bastian, se tröva a Möa, a l'è dedicà au santu prutetû da sitadìna.
• Capeletta de San Benardu a levante da burgâ de Cà Supràne de Möa.
• Capeletta da Madonna de Grassie, a l'è rizalente ai inissi du XVII seculu, a se tröva intu puntu ciü àtu du sentru da frasiùn.
• Capeletta de San 'Bastian inta burgâ de Cà di Bellandi, vixìn ai cunfìn cun Armu.
• Géxa de San Vincensu, a meza stradda fra Möa e a colla de Dumenega.
• Santuàiu da Madonna da Neve, ciamâ ascì Madonna du 5 d'aùstu, a l'è 'na tipica gêxétta de muntagna, cun u sò duggiu portegu, funsiunànte ascì cumme ripàru quande u ciöve. Se tröva inta colla de Dumenega vixìn aa frasiùn.
• Géxa de Nostra Scignua du Rusàriu, a se tröva intu burgu da frasiùn da Truàsta.
• Santuàiu da 'Sunta aa Truàsta.
• Capeletta de San Benardu aa Truàsta, inta burgâ de Cà Suttàne.
• Capeletta de San Giacumu inta burgâ di Carènsi da Truàsta.
• Capeletta de San Luensu intu mezzu di boschi a punènte da Truàsta.

Gêxe de Müssiu

Ascì Müssiu u g'ha 'na propia parocchia, legà però a quella du burgu cêvése. Inta frasiùn se ponen vegghe:

• Gêxa de Santa Lucia, a l'è risalente au XVIII seculu, terminà intu 1777. Se tröva intu burgu e a l'è carateristica pé u sò campanìn "a seùlla", truvàu ascì in àtri edifissi religiùsi de l'entrutèra ingàunu.
• Uratòriu de Santa Cruxe, vixìn a a parocchia.

Géxe de Luvegnu

Ascì Luvegnu u g'ha 'na propia parocchia, legà però a quella da frasiùn de Aiguéiu. Intu paìse se trövan:

• Gêxa de San Benàrdu, a l'è a paruchiàle de Luvegnu e a se tröva intu sentru du paìse.
• Gêxétta de Sant'Antoniu, a se tröva int'in pözzu vixin a a paruchiale, dunde se pò amirà u panuràmma da valà versu Vesargu.

Géxe aa Niràsca

• Gêxa da parocchia de San Michê, a se tröva intu sentru da frasiùn da a Niràsca.
• Uratòriu de San 'Bastian inta frasiùn de Niràsca.
• Capeletta da Madonna de l'Acinellu, se tröva a Niràsca.
• Capeletta da Madonna de Grassie aa Niràsca.
• Capeletta de San Roccu aa Niràsca.
• Capeletta de San 'Bastian aa Niràsca.

Cunventi e Santutài

• Cunventu di Agustiniani, intu burgu cevése, u se tröva dunde in tempu u se ìssava u castellu, demulìu dai Sabaudi inti scontri cuntru Zena. U cunserva ancù aù 'n impurtante bassurilievu in prìa rafigürante u martìriu de Sànta Caterìna rizalènte au 1644.
• Cunventu de Sant'Agustìn, pocu föa u burgu sitadìn, u l'è du rinascimentu, prubabilmente du 1471, e u presenta in amiàbile ciostru, u ciü gròssu de tüttu u punènte da regiun Ligüria. Quéstu u sereva du 1478 e u l'è rezüu da vintiquattru culonne a furma de utagunàle. A géxa interna, tra l'àtru a cunserva i afreschi du XVI seculu de Péru Guiddu de Ransu. Aù u l'è scunsacràu, ma questu zà da l'ünitài italiana. Daprimma u l'éra divegnüu 'na caserma, pòi 'uspeâ, au mumentu a l'è in pàrte divegnüu sede da scöa superiure Ruffini.
• Santuàriu da Madonna di Fanghi (o du Pantàn), l'è 'na gêxétta dedicà aa Madonna, ch'a se tröva int'in spassiu cianéllu sircundàu daa vegetasiùn. Custruìa in stìle baoccu a partì dau 1678, a l'è cuscì ciamâ pé via da lucalitài dunda se tröva, ricca de ègua, e ducca de pantàn.
• Cunventu de San Francescu, in lucalitài Barcheti, du XVII seculu, l'è razunzibile pé via de 'n genere de cröza ch'a chìna in moddu ripidu. Inte vixinànse se tröva u buscu di Barcheti, nasciüu grassie ai fratti, ch'u cuntegne èrbui antighi, seculàri.

Architetüre sivili

• 
  L'ìnsegna du teàtru Salvini
• 
  Palassu Borrelli, dettaiu
• 
  A tùre du relöiu intu burgu
• 
  In àtru carùggiu du bùrgu
• 
  I porteghi intu burgu
• 
  Palassu Rimbaldi

• Palassu Borelli, se tröva intu burgu növu da Cêve, edificàu intu XIX seculu u l'éa a rexidènsa de Bartolomeo Borelli, dau 1903 a l'è a sede du palassu cumünale dutàu de quattru ciàni cumplescìvi, l'ingressu avegne cun 'n severu purtun ch'u da l'acessu au ciàn teren, dund'u se pö vegghe in giardinettu internu, pé favurì l'ingressu da lüxe in tütte e stansie. Impurtante a scarinâ de marmu giàncu, ch'a porta inti ciàni superiuri, dunde a se tröva a sala de rapresentansa, afrescâ in sciü sufittu cun Amore e psiche, incurnixàu da di mutìvi rinascimentali.
• Teatru sivicu "Rambaldi". Scituàu inte l'àntiga lòggia du cunventu de Agustinane. Atìvu fin ai ànni 80. Ristruttuàu intu 2006 cumme auditorium murtimediàle. A strutüra a l'è risalente au 1664, e e decurasiùi e sun de Giulio Benso aliêvu de l'artìsta Giovanni Battista Paggi.
• Teàtru "Salvini", custruìu du 1834 pé opera da famìa lucale Manfredi cun 'na strutüra a fèru de cavallu, streita e lunga, u presenta furme de l'Öttusèntu, mes-ciae cun quelle du XVII-XVIII seculu. Cun i sò 43 m² e 112 pòsti tutàli u l'è u segundu teàtru ciü picìn d'Italia. Seràu inti ànni 20, a causa da crìsi ecunomica u vegne avèrtu doppu 'n atentu restauru intu 2005.
• Uspeâ veggiu da Cêve, aù in edifissiu privàu, u l'éra stàu custruìu intu 1402, pocu de föa dau burgu, in scia rìva de l'Arogna. U cunserva u purtâle in prìa, rafigürante l'Anunciasiùn, scimbulu da scöa d'arte de Sénua.
• Museu diucesàn de àrte sacra, se tröva inta Géxa scunsacrà da Madonna da Rìpa. Questu prugettu u l'è nasciüu fra u 2005 e u 2006 e ancöi u museu u cuntegne dipinti pregiài e opere che e vegnan da tütta a valà.
• Museu de Maschére de Übaga. Se tröva intu sentru da Cêve e u cuntegne quâxi 100 maschée cuntempuranée ligàe ai culti prerumàni de Übaga, frasiun du Burghettu d'Aroscia, dunde sun stàe truvàe e rapresentasiùi de l'übagu, ch'u vö dì in àntigu ligüre "posti scüi", reciamàndu u mistéu de l'antighitài ligüre.
• Palassu "Barli-Savona", l'è ün di ciü antìghi palassi de Müssiu, dunde u l'è nasciüu Marcello Barli intu 1908, impurtante pitù da Cêve. U cunserva in impurtante purtà de prìa.

Grotte

Intu teritòiu cumünàle u se tröva in scìtu de interesse cumünitàriu (SIC), istituìu da a regiùn Ligüria intu 2005, ciamàu Grotta du Sgarbu du Ventu. Quéstu u l'è in cumplessu de gròtte che e se svilüppan pe quâxi 3 km in prufunditài, sircundàe da l'ambiente natüale du Munte Guardiabella e daa còlla de San Bertumê.

Ecunumìa

U cumüne u vìve prinsipalmente de agricultüra, cun a cultivasiùn de e urìve, da vìte, di sücchin, de ràve e de l'àiu de Vesargu, tipicu da valà. Difüzu u l'è u sfrutamèntu buschivu e l'alevamèntu.

Svilupàu u turismu ma ascì l'indüstria, in quantu chi a se tröva 'n impurtante zona industriàle, legà survatüttu ai prudotti enulogici, ai seramènti e aa prudusiùn de articuli alimentari. Presedentemènte a l'éra praticâ l'industria de calsaüe, aù abandunâ.

Cultüra

Dialéttu da Cêve

U dialettu parlàu a A Cêve u l'è de stampu arbenganese e u fa parte du grùppu du Ligüe sentru-ucidentàle, u presenta carateristiche peò ciü particulàri, riscuntrabili inte tütta a valà de l'Aroscia, ligà stuicamènte a Arbenga, ma cun tante influense da sitài de Imperia.

Bacì l'Inciaštru

'Na maschéra tipica du carlecâ lucàle a l'è Bacì l'Inciaštru, dipintu cumme in òmmu dàe bòne intensiùi, scimile a in pagiàssu, famusu perché, vuxèndu 'giüttà i àtri, u finisce sempre pé fà di paciüghi e di inciàstri.

Istrusiùn

A Cêve u l'è u sulu cumüne de l'entrutèra in pruvinsa de Imperia a avéghe 'n pòlu de scöe cumpletu (da l'asìlu ae superiùri, cun e scöe Ruffini), racolte fin ae meddie intu istitüu cumprenscivu da Cêve e de Puntedasce.

Enugastrunumìa

Sciùre da Cêve

Diferenti e sun e specialitài enugastrunomiche de questu paìse, fra 'ste chi i se veggan pé ezémpiu e "Sciùe da Cêve", bescötti secchi, scimili ai canestrelli, custituìi da dui strati de fròlla a furma de sciùa, misci asèmme da u cìn de marmelàta de bàicocchi. 'Ste paste secche e saiévan nasciüe da l'inventìva de 'n paneté lucale, pe risparmià in scià marmelâ, in quantu quella necesària a l'è minùre de quella duverà pé i gubeletti, àtru bescöttu tipicu ligüre.

Canestrelìn da Cêve

Sun di grissin a furma de anéllu da rusüià cumme antipàstu, de suvente arumatizài cun l'anixe, güstu ch'u turna de spessu inte 'sta valà chi, scicumme ch'u l'è presente ascì int'in particulàre sciügu lucàle.

Sport

Praticàu fin da témpi antìghi u l'è u sport du Balùn elàstegu, tipicu de ste parte chi, ma ascì du bàssu Piemunte. L'asuciasiùn lucàle ch'a se occupa de st'ativitài a l'è l' "A.S.D. Vàlle Aròscia", che a l'è stà inserìa inta Série B du campiunàu Fidas.

Feste e fére

• Carnevalle: a l'è a festa da dumenega ch'a vegne primma du martedì gràssu, dunde pé e vìe du burgu i sfìran i càri alegorici, raprezentanti i vàri paìsi aruscìn. De suvente i rapresentan demuranduse a vìtta cuntadina da vàlle o situasiùi tipiche.
• Festa da Madonna du Carméu, a Möa, festa de caratere religùsu cun a prucesciùn di Cristi e a bànda, sagra cun a müxica dau vìvu.
• Expo Valle Arroscia: a l'è a sàgra prinsipàle de tütta a valà. A se tegne a partì dau 2012, düante sta chi e ativitài di paìxi da valà e mustran e propie tipicitài enugastrunomiche e nu sùlu. Caminandu pé i porteghi i se ponen 'tastà dunca e pietanse tipiche, dau pàn frìtu ae furmagette, fin a a càrne e u vìn lucàle.
• Mercatìn de l'artigianàu e de l'antiquariàu, i se tegnen de dumenega (a segunda du meze u primmu, l'ürtima u segundu).

Aministrasiùn

Palassu Borrelli, u munisipiu da Cêve, intu burgu

Perîodo		Prìmmo çitadìn	Partîo	Càrega	Nòtte
30 mazzu 1985	3 arvì 1989	Marco Lengueglia	Demucrassia Cristiana	scìndegu
3 arvì 1989	30 mazzu 1990	Luciano Brunengo	Democrazia Cristiana	scìndegu
30 mazzu 1990	24 arvì 1995	Luciano Brunengo	Democrazia Cristiana	scìndegu
24 arvì 1995	23 dixembre 1997	Lucia Casella	Lista sivica	scìndegu
23 dixembre 1997	25 mazzu 1998	Claudio Sammartino		Cumisàiu strurdinàiu
25 mazzu 1998	28 mazzu 2002	Renzo Brunengo	Lista sivica	scìndegu
28 mazzu 2002	29 mazzu 2007	Renzo Brunengo	Lista sivica	scìndegu
29 mazzu 2007	12 setembre 2007	Alfredo Delfino	Lista sivica "Uniti per Pieve"	scìndegu
12 setembre 2007	15 arvì 2008	Piero Raimondi		Cumisàiu strurdinàiu
15 arvì 2008	28 mazzu 2013	Alessandro Alessandri	Lista sivica "Insieme per cambiare"	scìndegu
28 mazzu 2013	12 zugnu 2018	Alessandro Alessandri	Lista sivica "Insieme per cambiare"	scìndegu
12 zugnu 2018	14 mazzu 2023	Alessandro Alessandri	Lista sivica "Insieme per cambiare"	scìndegu
14 mazzu 2023	in càrega	Enrico Pira	Lista sivica "Prima Pieve di Teco"	scìndegu

Vie de Cumünicasiùn

A Cêve a l'è culegà cun Imperia e cun a valà du Tànaru grassie a a stradda statale 28 da còlla de Nàva (SS 28), che a culega cun Purnasce a nòrd e cun Céxi a sud. Intu 2014 u l'è stàu custruìu u traciàu da variànte ch'a tàia föra dau traciàu u sentru da Cêve, creandu in culegamentu ciü lestu fra a Rivea e u Piemunte. Da a lucalitài da Sapunera a se deramma a stradda statàle da valà de l'Aroscia (SS 453), ch'a culega u teritòiu cun Arbenga, finèndu inte Leca.

Àtri prugètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce A Cêve