AJ
Issa paghjina ghjè scritta in aghjaccinu

Aghjacciu (nommi lucali di Ajaccio, Aiacciu in lingua corsa) ghjè una cità francesa, capitali di a Corsega, di più di 66.000 abitanti. Ghjè una cumuna di u dipartiméintu di a Corsega suttana. A cità di u curallu hè u capilogu amministrativu di a Corsica sana, è ancu di a Corsega suttana.

Aghjacciu
comùn
Ajaccio
Aghjacciu – Stemma Aghjacciu – Bandiera
Aghjacciu – Veduta
Aghjacciu – Veduta
A cità de Aghjacciu
Localizaçión
StâtoFrànsa Frànsa
Región Corsega
Dipartiménto Pumonti
ArrondissementAghjacciu
CantónAghjacciu
Aministraçión
ScìndicoLaurent Marcangeli (CCB) da-o 30/03/2014
Teritöio
Coordinæ:41°55′32″N 8°44′11″E / 41.925556°N 8.736389°E41.925556; 8.736389 (Aghjacciu)
Altitùdine38 m s.l.m.
Superfìcce82,03 km²
Abitanti70 817[1] (2018)
Denscitæ863,31 ab./km²
Âtre informaçioìn
LéngoeLingua francésa, Lingua corsa
CAP20000, 20167 e 20090
Prefìsso495
Fûzo oràrioUTC+1
Còdice INSEE2A004
Nomme abitantiAjacciens (FR)
Aiaccini (CO)
Aiaccini o Ajaccini (IT)
Aghjaccini (LIJ)
Cartògrafîa
Màppa de localizaçión: Fransa
Aghjacciu
Aghjacciu
Aghjacciu – Mappa
Aghjacciu – Mappa
Rughjun d'Aghjacciu
Scîto instituçionâle

Ci sò 52 880 abitanti (1999) ingrentu à a cità stessa, ma si sò sviluppati dinò i cumun in lu circondu: Afà, Alata, Bastilicaccia, Appiettu par u più. D'altrondi hè addunita Aghjacciu cù parechji artri cumuni di u rughjun par fundà a "CAPA" (Cumunità d'Agglumerazziun di u Paesi Aghjaccinu). Si faci chì circa 65 000 parsoni si ne stanu in lu rughjun, è cusì hè u rughjun cù a più grandi pupulaziun di Corsega cù quellu di Bastia. Si ci trova a "Cullittività Tarrituriari di Corsega" (CTC), induv'elli seghjanu l'aletti tarrituriari.

Giugrafìa modìfica

Aghjacciu (in lengua còrsa: Aiacciu) a s'atreuva in Còrsega.

Storia modìfica

 
Aghjacciu, 1894

U sò nomi veni dà u gregu "Agation" (bonu portu) pà a favurevuri pusizziun geugrafica. Effittivaméinti u logu duva sorghji a cità fubbi sceltu dà quarchi culun greghi fucesi. Succissivaméinti, sottu l'uccupazziun rumana pigliò u nomi di "Adiacium" è pò "Ajax". Cunchista prima da i Vandali, è pò dà i Longobardi, intornu à l'annu milli hè stata uccupata dà i pisan è dopu passò à i ghjinuvesi (sottu l'aùturità di u Bancu di San Ghjorghju), chì in 1492 custrusini una citatella furtificata, cuncepita dà l'architettu milanesi Cristoforo de Gandino, è a pupuloni di centu famighji di a Lunigiana, trà elli i Bonaparte, chì ghjunsini à Aghjacciu in 1510. Dopu si ingrandì artantu grazia à l'afflussu di abitanti pruvinéinti da i zoni interni di l'isura.

Fubbi uccupata una prima vorta dà i francési da 1553 à 1559 è ristituita à i ghjinuvesi ancu a paci di Cateu-Cambrésis. In u settéisimu sécuru diventò un bastiun di l'indipindintisti di Pasquale Paoli, mà in 1768 fubbi uccupata dà i francési dopu à u trattatu di Versailles. In 1769 nascì u so cittatinu più illustru: Nabuliun Bonaparte. Dà 1793 à 1796 fubbi parti di u regnu anglo-corsu di Pasquale Paoli, pà vurtà definittivaméinti à a Francia in 1796.

Cucina aghjaccina modìfica

  • L'inuliata, una spicciarità di a gastrunumia d'u rughjun d'Aghjacciu. Si faci duranti a sittimana santa.
  • L'imbrucciata, dorci tipicu d'Aghjacciu, simili à un picculu Fiadun priparatu cùn pasta sfughja o pasta brisé. L'ingredienti di a farcia sò u brucciu, u zuccharu, l'ova è a scurza di limun. Si tratta di una turtin di forma rutonda avéinti à u bordu picculi punti di pasta, derivanti da u pizzicaméintu di a stessa duranti a pripparazziun. U sòu diametru varia da 8 à 10 centiméintri, cùn un spessù da 2 à 3 centiméintri. U dorci si priséinta, dopu a cottura in fornu muderatu, un pò gonfiu è cupertu da una crusta assai suttili è di culori duratu.
  • A puléinta di granun, un antichissimu piattu di urighjini italiana à basi di farina di granun. Pur esséindu cunnisciutu in i sòi diversi varianti pressuchì nantu à l'interu solu italianu, hà custituitu, in passatu, l'aliméintu di basi di a cucina povera, in vari zoni settéintriunari arpini, priarpini, pianighjéinti è appenninichi di Lombardia, Venetu, Val d'Aosta, Piemonti, Liguria, Trentinu, Emilia-Rumagna è Friuri-Venezia Ghjulia, rughjun in i quali ghjè tuttora piuttostu diffusu. A puléinta di granun ghjè tradizziunarméinti cucinata ancu in Tuscana è in i zoni di muntagna di Marchi, Abruzzu, Laziu è Molisi.

Pòsti di interessi modìfica

A Tôre da Parata (1550), a Tôre do Castelucio e a Tôre do Câo do Feno (1530-1620)[2].

Ecunumìa modìfica

Dialettu Aghjaccinu modìfica

  O mæximo argoménto in detàggio: Dialettu aghjaccinu.

Aghjacciu fù custruita da i Ghjinuvesi, più tardi i Corsi si stabilini cù i Ghjinuvesi, furméindu stù spicciari dialettu trà lengua corsa è lengua ligura, influéinzzatu da u pruvéinzzali è u francesu.

Sport modìfica

Nòti modìfica

  1. (FR) INSEE, Populations légales 2018 - Commune de Ajaccio (2A004), INSEE.
  2. Tôre zenéixi in Còrsega.

Atri prugetti modìfica

Contròllo de outoritæVIAF (EN150728646 · ISNI (EN0000 0001 2184 5852 · LCCN (ENn82057035 · GND (DE4212951-5 · BNF (FRcb15249926c (data) · BNE (ESXX6047916 (data) · WorldCat Identities (ENn82-057035