Làpide di fræ Scimonétta e Perçivàlle Lercâ

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

A làpide di fræ Scimonétta e Perçivàlle Lercâ a l'é 'na làpide do 1259, conservâ a Zêna into Muzêo de Sant'Agostìn, ch'a contêgne 'na frâze scrîta in léngoa lìgure.

A làpide, into Muzêo de Sant'Agostìn

Stöia

A làpide a l'é stæta realizâ pe-i fræ Scimonétta e Perçivàlle, chi fâvan pàrte da famìggia de lignêua di Lercæ, sùbito dòppo a sò mòrte, avegnûa a-i 15 d'agósto do 1259, fòscia pe pèsta.

Co-o pasâ di sécoli l'òpera a l'êa però scentâ, con l'interaménto de l'antîgo canposànto medievâle e de l'Uspiâ de Sàn Zâne, p'êse tórna descrovîa a-i 7 de lùggio do 1873, into córso de çèrti travàggi a-o cazaménto da Coménda. In particolâ, a làpide a l'é stæta trovâ da-arénte a-e miâge da gêxa, dónde ancheu gh'é l'intrâ méntre into pasòu gh'êa a tribùnn-a e, de derê, o sepórto di Cavagêi.

Descriçión

L'òpera a l'é 'na làpide da sepórto picìnn-a, realizâ in màrmo e da-o gùsto fìn e asæ particolâ, tìpico de l'época ma no da tipologîa in questión. Gh'é defæti 'na mescciûa di travàggi de vàrri artixén, co-i insèrti de metàlli azónti da 'n fràvego, a bâze ch'a l'é stæta preparâ da 'n lapicîda e o tèsto ch'a l'é stæto incîzo e riquadròu da 'n scultô, probabilménte sott'a-a detatûa de 'n epigrafìsta. A-o sò céntro a làpide a gh'à 'na plàcca de brónzo ch'a rafigûa o profî de 'na gêxa, drénto a-a quæ gh'é raprezentâ a Madònna co-o Banbìn e i doî fræ inzenogiæ chi prêgan.

L'inscriçión mæxima, scrîta a létia rósse e néigre, a l'é de gràn interèsse zaché, óltra a-a prìmma pàrte in latìn, inte l'ùrtima rîga gh'é 'na frâze in ciæo vorgâ zenéize. Defæti, pasâ l'introduçión latìnn-a ch'a ne pàrla de l'identitæ di sepórti e da sò dæta de mórte, into dìstico a-a fìn do tèsto, formòu da doî vèrsci senâri in rìmma baxâ, i doî fræ se rivòlzan a quéllo ch'o lézze co-în'ezortaçión in vorgâ. Inte sta frâze chi gh'é 'n apéllo fæto idealménte da-i mórti a-i vîvi, co-a particolaritæ chi-â domànda de piêtæ a mànca do tùtto de ògni reciàmmo a-o destìn finâle, bén bén comùn inte âtre inscriçioìn de l'época. L'ûzo do vorgâ o scinbolézza 'na necescitæ d'inmediatéssa e o l'é in fórte contràsto co-a fórmula sùbito prìmma, co-a çèrnia da léngoa de tùtti i giórni ch'a l'é ségno de l'afabilitæ atriboîa a-o vorgâ, dêuviòu pe 'na precîza interpretaçión stilìstica.

Tèsto

(LA, LIJ) «+ M°cc°l°viiii ad dies xvi agusti ante te rcia transieru nt de hoc seculo domin a Simoneta et Pre civarius Lercarius eius frater que anime in pace re quiescant ante Deun amen. Tu qi qui ne trovi per De no ne movi.»	(LIJ) «A-o giórno 15 d'agósto do 1259 prìmma de træ ôe àn lasciòu sto móndo chi a sciâ Scimonétta e o Perçivàlle Lercâ sò fræ. Che-e sò anìme ripózian in pâxe depoî a-o Segnô, àmen. Ti che chi ne trêuvi, pò-u Segnô no aretiâne.»
(Anònimi, Làpide di fræ Scimonétta e Perçivàlle Lercâ‎)

Bibliografîa

• (IT) Federîgo Aizê, Volume IV - Scultura, in Notizie dei professori del disegno in Liguria dalle origini al secolo XVI, vol. 4, 2ª ed., Zêna, Loîgi Sanbolìn, 1876, pp. 78-81.
• (IT) Giulia Petracco Sicardi, «Scripta» volgare e «Scripta» dialettale in Liguria, in Lorenzo Còveri, Giulia Petracco Sicardi e William Piastra, Bibliografia dialettale ligure, Zêna, A Compagna, Lùggio 1980, pp. 3-22.
• (IT) Alfredo Stussi, Epigrafe genovese in Volgare (1259), Pîza, I libretti di Mal'Aria, 1984.
• (IT) Fiorenzo Toso, Origini e Duecento, in La letteratura ligure in genovese e nei dialetti locali, vol. 1, Récco, Le Mani, Novénbre 2009.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce làpide di fræ Scimonétta e Perçivàlle Lercâ

Conligaménti estèrni

• (IT) Lapide sepolcrale di Simonetta e Percivalle Lercari (1259), in sce museidigenova.it. URL consultòu o 30 màrso 2023.
• (IT) Simonetta e Percivalle Lercari, la pietra del ricordo, in sce dearmissfletcher.com. URL consultòu o 30 màrso 2023.