Neuve
NV
|
Sta pàgina l'è scrita in nuvaize |
| Nêuve comun | ||
|---|---|---|
(IT)
Novi Ligure | ||
| ||
 | ||
| Localizaçión | ||
| Stâto |  Italia
| |
| Región |  Piemonte
| |
| Provìnsa | 20px Lisciandria | |
| Aministraçión | ||
| Scindico | Gian Paolo Cabella (Centro-destra) da-o 10/06/2019 | |
| Teritöio | ||
| Coordinæ: | 44°45′33″N 8°47′08″E / 44.759167°N 8.785556°E | |
| Altitùdine | Palàsso do Comùn 197 màscima 325 - minima 150 m s.l.m. | |
| Superfiçie | 55,2 km² | |
| Abitanti | 28 222[1] (31-1-2020) | |
| Denscitæ | 511,27 ab./km² | |
| Fraçioìn | Barbellotta, Merella | |
| Comûni confinanti | Basalüsso, Bosco Marengo, Cassano Spinola, Gavi, Pasturànn-a, Poseu, Seravalle Scrivia, Tascereu | |
| Âtre informaçioìn | ||
| CAP | 15067 | |
| Prefìsso | 0143 | |
| Fûzo orâio | UTC+1 | |
| Còdice ISTAT | 006114 | |
| Cod. cadastrâ | F965 | |
| Targa | AL | |
| Cl. sismica | zöna 3A (sismicitæ bàssa)[2] | |
| Cl. climatica | zöna E, 2 717 GG[3] | |
| Nomme abitanti | nuvaizi | |
| Sànto patrón | Madònna da néive | |
| Giórno festîvo | 5 agustu | |
| Cartògrafîa | ||
  Nêuve | ||
 | ||
| Scîto instituçionâle | ||
Nêuve (Neuve in piemuntaise, Neuve-en-Ligurie in française, Novi Ligure in italiàn) l'è in comüne italiàn ch'u gh'à 28.468 abitanti inta Pruvinsa id Lisandria, in Piemónte, u tersu comüne pe nümeru de abitanti.
GeografìaModìfica
Nêuve l'è 'na çitò a mêza strò fra Zena e Lisandria, inta región stórica d'Untrazùvu, che 'na vota l'êa "Ata Ligüria" e inchêu l'è "Bòssu Piemónte".
StoriaModìfica
Inte cursu da stoja Nêuve gh'à sainpre avüu n'inpurtansa stratégica. L'êa a çitò pü a nord da Repüblica id Zena féin-a ai 1815, quande a Repüblica zenaize l'è sta scancelà e missa intu Regnu id Sardegna. Dopu a l'è stà pruvincia pe cuntu só, fazando pòrte da División id Zena, féin-a ai 1859, quande ei guvernu piemuntaize l'à creó a Pruvinsa id Lisandria.
Pòsti de interèsseModìfica
A Nêuve gh'é ei Museo dei Campionissimi, ch'u l'é 'n muséu da storia da biciclètta dedicó a dui famuzi ciclisti id Nêuve e dinturni: Custànte Girardéngu e Faustu Cóppi. Pöi gh'é anche a piasa da Culegiòta, e chi gh'é 'na puesìa dedicò a sta piasa:
- A piasa e i só palasci
- Me còra e bela piasa
- ti che t'é saimpre stata
- e cö da vegia Növe,
- anche se u taimpu u pasa
- a t'vöiu ancù pü bain.
- perchè u m' pò ch'i t' lasa
- andò a descaméin.
- E quande in mumentéin
- a m' fermu lì a guaciòte,
- e a ser' 'na stisa i ögi,
- u m' pò id arcurdòte
- cmè t'eri ina vóta:
- tranquila e silensiusa
- ti smiaivi in salótu
- indonde tüta a giainte
- a dménga féin-a 'n botu
- a stòva a descurì
- o püra a fò di ceti
- 'n se queli chi surtiva
- da-a mesa de-e mesdì.
- E alura a restu lì
- 'na stisa ancù a sugnò
- e a t' vèdu cunturnò
- da tüti i tó palasci
- bei lüstri e decurè
- da artisti ch'i savaiva
- fò bain u só mesté.
- Isi ernu taimpi bón-ni
- e acsì i só padrón-ni
- ch'i g'aiva i sodi a breciu,
- i n' vraiva che e só chè
- i n' daisa mìa a scabeciu
- Ma pöi i taimpi e i sodi
- - che insöin u vö pü scrusì -
- i son tantu cambiè,
- che si palasci acsì
- da squòsi véinti lüstri
- insöin i-a pü tuchè.
- E alura u s' pö dì,
- me còra e vegia piasa,
- ch'i n' son davai pü lüstri
- ma tantu scalcinè
- da fòse cumpatì
- da tüti quei chi pasa.
- (Angiolino Bellocchio)
EcunumìaModìfica
A Nêuve gh'é a famuza fabrica id ciculòta "Pernigotti", mentre a fabrica id ciculòta e di ciaplete "Novi" se trêuva s´übtu fêu 'd Nêuve int'ei comün id Seravòle.
CultüaModìfica
A Nêuve u's pòrla incù ei nuvàize, in dialettu du zenàize. A cüzìn-a asì l'è principalmainte lìgüre.
Manifestaçionn-iModìfica
Feste e fêeModìfica
Comûnicaçionn-iModìfica
NotteModìfica
- ↑ Dæto Istat - Popolaçión rescidénte a-o 31 zenâ 2020.
- ↑ Clascificaçion sismica (XLS), in sce protezionecivile.gov.it.
- ↑ Legge 26 agosto 1993, n. 412, alegòu A, Tabélla di graddi/giórno di Comùn pe Region e Provinsa (PDF), in sce efficienzaenergetica.acs.enea.it, 1 màrso 2011, p. 151. URL consultòu o 25 arvî 2012.
Atri progettiModìfica
Wikimedia Commons a contêgne di inmàgine ò di âtri files in sce Neuve
| Contròllo de outoritæ | VIAF (EN) 125158407 · WorldCat Identities (EN) 125158407 |
|---|