Galata

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

Galata: stöia de 'n quartê de Istanbul (za Costantinòpoli e Bizànçio).

Gàlata into XVI sécolo

Stöia

Carta da çitæ de Costantinòpoli fæta da Buondelmonti into 1422. Se védde bén, in èrto, a çitæ de Pêra co-a Tôre Gàlata.

A stöia do Quartê de Gàlata a coménsa da Pêra inte l'ànno 1261. Inte quel'ànno Zêna a l'agiùtta l'inperatô bizantìn Michê VIII Palaiologos (Paleòlogo) cóntra i Veneçién. L'arénbo do Paleòlogo o l'é asæ inportànte pe-a Repùblica e pe-e seu colònie e i seu comèrci inte quélle tære. De fæti a-i 13 de màrso Zêna a fìrma, inta çitæ de Ninfêo (Nàffo) in tratâto (ciamòu apòsta “do Ninfêo”) ch'o ghe fa òtegnî vàrie concescioìn inte tùtto o Médio Òriénte. Unn-a de quéste a l'é Pêra (in grêgo Sykais Peran, ò sæ "o canpo di fîghi"), in terén in sce l'âtra rîva do Còrno d'Öo in fàccia a Bizànçio (a famìggia zenéize che ciù di âtri a n'à avûo di vantàggi a l'é quélla di Enbrìachi “Inbriæghi”). Inte l'ànno 1349 i Zenéixi, a Pêra, rinfòrsan a çitæ e incòrporan a colìnn-a de Gàlata dónde costroìscian 'na tôre: a Tôre Gàlata. Da quéllo moménto a colònia zenéize a pìggia o nómme de “Gàlata”.

A-o ténpo de l'Inpêro Bizantìn, Gàlata a gh'avéiva 'n inportànsa stratégica perché da-a grànde Tôre, in câxo de goæra, se poéiva blocâ, co-in sbaraménto de fêugo, l'intrâta a-o Còrno d'Öo. Inta quàrta Croxâ, a Tôre a l'é stæta destrûta ma i Zenéixi l'àn tórna tiâ sciù e gh'àn dæto nómme “Tôre de Crìsto”: sta tôre chi a l'exìste ancón ancheu.Inte l'ànno 1453 Bizànçio a l'é minaciâ da-o Mòuma II. O Paleòlogo o domànda agiùtto a Zêna e o Dûxe Pêo Fregôzo o mànda dôe galêe a-o comàndo do Gioâne Giustinién Lóngo. O Mòuma o coménsa l'asédio a-i 6 d'arvî, e dòppo vintinêuve giórni a çitæ a càzze. Finìsce chi l'Inpêro de Bizànçio e Zêna ascì a se dêve sotométte a-o Sultàn ma, tratàndo con lê a l'ariêsce a evitâ o sachézzo de Pêra e a mantegnî o lìbero comèrcio inte tùtto l'Inpêro tùrco. Çinquant'ànni dòppo i Zenéixi consegnâvan e ciâve da fortéssa a-i tùrchi e finîva coscì a stöia de Pêra/Gàlata.

Ancheu, Gàlata o l'é 'n quartê de Istanbul, ciamòu Beyoğlu, in sce 'na colìnn-a pìnn-a de “caróggi” e in sciâ quæ s'îsa ancón a Tôre Gàlata (a segónda, quélla dîta “de Crìsto”). In sce l'intrâta da Tôre gh'é 'n'inségna ch'a l'aregòrda a Repùblica de Zêna e i “Ceneviz”, cómme én ciamæ i Zenéixi inta léngoa tùrca.

A Tôre a l'à rexistîo a-e goære e a-i teramòtti e ancheu a l'é vixitâ da migiæa de turìsti perché da-a seu çìmma se peu gustâ o mâvegiôzo panoràmma de Istanbul.

Galerîa d'inmàgine

• 
  A tôre into 1895
• 
  A tôre di zenéixi
• 
  L'inscriçión in sciâ tôre

Referénse

• (DE) Manfred Pittioni, Genua - Die versteckte Weltmacht, Mandelbaum Verlag, 1 Arvî 2011.

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Galata