Lengoa istriòta
léngoa
ZE
|
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ |
L' Istriòto (istrioto), ciamâ léngoa istroromànsa ascì[1], o l'é 'na léngoa romànsa do grùppo italo-dàlmata, parlâ inte l'Ìstria.
| Istriòto | |
|---|---|
| Parlòu in |  Croàçia Slovénia
|
| Regioìn | Ìstria |
| Parlànti | |
| Totâle | ~1.300 (2007) |
| Parlànti L1 | 400 (2007) |
| Parlànti L2 | 900 (2007) |
| Clasificaçión | |
| Filogénexi | Léngoe indoeuropee Grùppo Italico Romànse Òcidentâli Italo-dalmate Dalmate Istriòto |
| Dialétti | Valléize Rovignéize Bunbaro Scisanéize Fazanéize Gallezanéize |
| Còdichi de clasificaçión | |
| ISO 639-3 | ist (EN)
|
| Glottolog | istr1244 (EN)
|
| Estræto in léngoa | |
Diciaraçión universâle di dirìtti umâni, art. 1
Dòuti i omi naso lèibari e cunpagni in dignità e diriti. Luri i uò la razon e la cusiensa e i uò da cunpurtase òun invierso l'altro cun spèirito da fradelansa. (Rovignéize) | |
 | |
A l'è parlâ da ciù ò mêno 1.300 persónn-e (de quæ 400 cómme prìmma léngoa), ségondo l'UNESCO a l'é a 16ª léngoa tra quélle "estremamente a rischio" in Eoröpa[2].
Stöia
modìficaVariànte
modìficaA-a giornâ d'ancheu inta léngoa istriòta gh'é ste sêi variànte chi[3]:
- Valléize, parlâ a Valle
- Rovignéize, parlâ a Rovigno
- Bunbaro, parlâ a Dignano
- Scisanéize, parlâ a Sissano
- Fazanéize, parlâ a Fasano
- Gallezanéize, parlâ a Gallesano
Gramàtica
modìficaVèrbi
modìficaÊse (Ièsi)[4]
| Prezénte | Inperfètto | Futûro sénplice | |||
|---|---|---|---|---|---|
 Zenéize
|
 Istriòto
|
Zenéize
|
Istriòto
|
Zenéize
|
Istriòto
|
| mi son | meî i son | mi êa | meî i giro | mi saiô | meî i variè |
| ti t'æ | teî ti son | ti t'êi | teî ti giri | ti ti saiæ | teî ti variè |
| lê o/a l'é | loû el xi | lê o /a l'êa | loû el gira | lê o /a saiâ | loû el varuò |
| niâtri semmo | noi i semo | niâtri éimo | no i giarjémi | niâtri saiêmo | nùi i varèmo |
| viâtri séi | vui i sì | viâtri êi | vu i giarivi | viâtri saiéi | vùi i varì(de) |
| lô son/en | luri i xi | lô êan | luri i gira | lô saián | lùri i varuò |
| Prezénte | Inperfètto | ||
|---|---|---|---|
| Zenéize
|
Istriòto
|
Zenéize
|
Istriòto
|
| che mi segge | ca meî i seîo | che mi foîse | ca meî i fùsi |
| che ti ti seggi | ca teî ti seîî | che ti ti foîsci | ca teî ti fùsi |
| che lê o segge | ca loû el seîo | che lê o foîse | ca loû el fùso |
| che niâtri segemmo | ca nùi i sièmo | che niâtri foîscimo | ca nùi i fùsimo |
| che viâtri segéi | ca vùi i seîî | che viâtri foîsci | ca vùi i fùsi |
| che lô séggian | ca lùri i seîo | che lô foîsan | ca lùri i fùso |
| Prezénte | |
|---|---|
| Zenéize
|
Istriòto
|
| mi saiéiva | meî i saravi |
| ti ti saiêsci | teî ti saravi |
| lê o saiéiva | loû el saravo |
| niâtri saiêscimo | nùi i sarièmo |
| viâtri saiêsci | vùi i sarìssi |
| lô saiéivan | lùri i saravo |
Nòtte
modìfica- ↑ (IST) Istriotski, in sce istrapedia.hr, 18 frevâ 2009. URL consultòu l'8 arvî 2021.
- ↑ (IT) Lingue a rischio d'estinzione in Europa, in sce omio.it. URL consultòu l'8 arvî 2021.
- ↑ (HR, DE, IT, EN, SL) Istrioto, in sce istrianet.org. URL consultòu l'8 arvî 2021.
- ↑ (IT) Annotazioni linguistiche, in sce digilander.libero.it. URL consultòu l'8 arvî 2021.
Âtri progètti
modìfica
Colegaménti estèrni
modìfica- (IT) Gianclaudio de Angelini, Estratto Dizionario Rovignese-Italiano, in sce digilander.libero.it. URL consultòu l'8 arvî 2021.
- (IST) Tésti in Istriòto, in sce wikisource.org. URL consultòu l'8 arvî 2021.