Balonétto (zêugo)

zêugo tìpico da Ligùria
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

O balonétto o l'é 'n spòrt sferìstico ò, pe mêgio dî, 'n insémme de zêughi diferénti, òriginâio da Ligùria e asæ scìmile a-o ciù famôzo balón. Caraterìstica comùn tra tùtte e sò variànte o l'é o fæto che vêgnan zughæ pe-e stràdde e-e ciàsse di pàixi, scimilménte a-a pantalera piemontéize.

Segóndo a clascificaçión da Federaçión Italiànn-a Balón, o balonétto e tùtte e sò variànte són conscideræ cómme e verscioìn lìguri do "balón elàstico"[1], a-o quæ o l'é dedicòu 'n canpionòu italiàn che, pe ògni sò giornâ, o prevédde 'n tornêo zugòu segóndo a specialitæ do pósto (co-ina tàppa into ponénte lìgure ascì)[2].

Variànte do zêugo

modìfica

Balonétto a-o lóngo

modìfica

Regolaménto:

  • Dôe squàddre de 2 ò 3 zugoéi, òpû partîe individoâli. E partîe 2 cóntra 2 ò individoâli se pêuan tegnî sôlo inte 'na stràdda stréita ò inte 'n carogétto.
  • A batûa a vêgne efetoâ tiàndo co-a màn a balétta.
  • Scimilménto a-o balón, a l'é permìssa a fasciatûa da màn con goantìn, polsìn e mandìlli.
  • A balétta a peu êse corpîa con tùtto l'avanbràsso de fêua do gómio e co-in pùgno ascì ma, inte sto câxo chi, sôlo co-a sò pàrte intèrna.
  • A balétta dêuviâ a l'é quélla da ténni, levâ da-o sò seu de fèltro.
  • Són prevìste de càcce cómme into balón ma inte 'n nùmero màscimo de dôe; sôlo unn-a se unn-a de dôe squàddre a l'é a-i quarànta pónti.
  • I tersìn, cómme into balón, dêvan partî in batûa de derê a-a lìnia mediànn-a, co-o poxiçionaménto lìbero ch'o l'avêgne sôlo inti caróggi dæto che, inte sto câxo chi, l'é poscìbile dêuviâ nìcci e cànti lóngo e stràdde de mòddo da no êse corpîi da-a balétta.
  • O cànpo de zêugo o l'é lóngo a-o mìnimo 60 mêtri, se ciù grànde se peu zugâ ségge co-ina miâgia d'arénbo òpû a-a "lizza". O çê a-o xêuo in scî 60 m o l'é conscideròu cómme 'n fàllo òpû da rebàtte se o vêgne da 'na batûa, pe cóntra o l'é vàlido into câxo o l'arîve da 'na rebatûa.
  • Into câxo de 'na partîa zugâ inte 'na stràdda con di pòrteghi, e càcce vêgnan segnæ inta stràdda laterâle. Se sciòrtan a-o xêuo da-o cànpo de zêugo o l'é da contâ cómme 'n fàllo, se quésto o l'avêgne dòppo un ò ciù bótti in tæra a càccia a l'é da segnâ into pónto de sciortîa da-o cànpo da balétta.
  • E partîe àn 'na dûata de 5 zêughi, co-a rególa do vantàggio ch'a l'é prevìsta sôlo con squàddre che stan a-o pâo a-i 40 pónti.

Balonétto a-o cùrto

modìfica

Regolaménto:

  • A diferénsa da clàscica variànte "a-o lóngo", sto tîpo de balonétto chi o vêgne zugòu inte 'n cànpo sott'a-i 50-60 mêtri, co-ina miâgia d'arénbo laterâle.
  • A partîa a l'é tra dôe squàddre de tréi zugoéi ciaschedùnn-a.
  • A batûa a vêgne efetoâ tiàndo co-a màn a balétta.
  • A no l'é permìssa 'na fasciatûa a-a màn, ma sôlo di polsìn.
  • A balétta a peu êse corpîa con tùtto l'avanbràsso de fêua do gómio ma sôlo de pàtta, ö sæ co-a màn avèrta.
  • A balétta dêuviâ a l'é quélla da ténni, dòppo avéi levòu o sò seu ciù estèrno de fèltro.
  • Són prevìste de càcce cómme into balón ma inte 'n nùmero màscimo de dôe; nùmero ch'o l'é amermòu a unn-a se unn-a de dôe squàddre a l'é a-i quarànta pónti.
  • E rególe pe-i tersìn són e mæxime do balón e do balonétto a-o lóngo.
  • O çê a-o xêuo in scî 50 m o l'é de lóngo conscideròu cómme 'n fàllo se o vêgne da 'na batûa; o l'é vàlido sôlo into câxo o l'arîve da 'na rebatûa e che a pàsse de sótta a 'na rîga mìssa a-o fóndo do cànpo, a 'n'altéssa de 2 m.
  • Se e balétte intran inte di pòrteghi ò de stràdde laterâli a càccia a l'é da segnâ cómme into balonétto a-o lóngo.
  • E partîe àn 'na dûata de 5 zêughi, co-a rególa do vantàggio ch'a l'é prevìsta sôlo con squàddre che stan a-i 40 pónti a pâo, cómme into balonétto a-o lóngo.

Balétta

modìfica

Regolaménto:

  • A balétta a l'é fæta de stràsci tegnûi insémme da 'n cordìn, co-in péizo de 30-40 gràmmi.
  • O zêugo o l'é "a-o cùrto"
  • A balétta a peu êse corpîa sôlo co-a màn.
  • A ciù pàrte de rególe a l'é pægia a quélle do balonétto.

Balonétto de Ciuzavêgia

modìfica

Regolaménto:

  • Zugòu con de balétte da ténni.
  • A batûa a dêv'êse efetoâ cóntra 'na çèrta miâgia de mòddo ch'a càzze inte 'n spàçio delimitòu de fórma retangolâre. Inte sto spàçio chi ghe sta quéllo ch'o dêve rebàtte a balétta, da fâ botezâ inte 'n âtro spàçio evidençiòu in sciâ miâgia laterâle.
  • A partîa a l'é tra dôe squàddre de tréi zugoéi ciaschedùnn-a.
  • A l'é permìssa a fasciatûa da màn, co-a balétta ch'a vêgne colpîa co-o pùgno seròu cómme into balonétto a-o lóngo.
  • O çê (ò cellu, ò intra) o l'é vàlido se a-o xêuo.
  • O rèsto de rególe o l'é pægio a-o balonétto.

A-o zêugo a-a manêa de Ciuzavêgia, dîto au picà (ö sæ con rebatûa a-o bótto, scimilménte a-a pantalera ma sénsa a pantalera in sénso stréito), o l'é dedicòu 'n tornêo òrganizòu tùtti i ànni inte quéllo pàize[3].

Balonétto a-i téiti

modìfica

Regolaménto:

  • Zugòu con de balétte da ténni.
  • Pe incomensâ 'n zêugo a balétta a dêv'êse tiâ in sciô téito.
  • A balétta a l'é da colpî co-o pùgno seròu, co-a màn ch'a vêgne fasciâ.
  • O rèsto de rególe o l'é pægio a-o balonétto.
  • Do balonétto a-i téiti gh'é 'na variànte, conosciûa cómme "balonétto spedîo a-i téiti", zugâ co-ina balétta da ténni sénsa o sò seu de fèltro.

Ciapétta

modìfica

Regolaménto:

  • A l'é caraterizâ, inte 'n mòddo ch'o l'aregórda a pantalera, da l'avertûa do zêugo ch'a prevédde o slànso da balétta in sce 'n cianétto òrizontâle. In particolâ sta superfìcce chi a l'é pròpio conosciûa co-o nómme de ciapétta.
  • O l'é permìsso colpî a balétta co-o pùgno e protézze a màn co-in goànto.
  • O rèsto de rególe o l'é pægio a-o balonétto.
  1. (IT) Scîto ofiçiâ da Federaçión Italiànn-a Balón - Balón elàstico, in sce fipap.it. URL consultòu o 27 zùgno 2022.
  2. (IT) Il campionato italiano di palla elastica, in sce losferisterio.it, 7 agòsto 2008. URL consultòu o 27 zùgno 2022.
  3. (IT) Torneo di pallonetto a Chiusavecchia, in sce losferisterio.it, 2 seténbre 2013. URL consultòu o 27 zùgno 2022.