Avoltöi do Nêuvo Móndo

famìgga de öxélli
ZE
Quésta pàgina a l'é scrîta in zenéize, segóndo a grafîa ofiçiâ

I Avoltöi do Nêuvo Móndo conpréndan 7 spêce che én escluxîvi de Amériche. Çércan a l'anàsto scìnn-a da 1600 metri d'altessa, no én inparentæ streitamente co-i Accipitridae, ma apartégnan a-a famiggia di Cathartidae; e mæxime carateristiche én dovûe a 'n'evoluçión convergénte ò paralêla. Nisciùn o l'à in nómme zenéize.

'N avoltöio da-o còllo rósso (Cathartes aura) mentre o xeua

A famiggia de Cathartidae (Lafresnaye, 1839) a conprénde 5 géneri e 7 spêce:

  • Génere Cathartes
    • Cathartes aura (Linnaeus, 1758)
    • Cathartes burrovianus (Cassin, 1845)
    • Cathartes melambrotus (Wetmore, 1964)
  • Génere Coragyps
    • Coragyps atratus (Bechstein, 1793)
  • Génere Gymnogyps
    • Gymnogyps californianus (Shaw, 1797)
  • Génere Sarcoramphus
    • Sarcoramphus papa (Linnaeus, 1758)
  • Génere Vultur
    • Vultur gryphus (Linnaeus, 1758)

Avoltöio da-o Còllo Rósso (Cathartes Aura - Linnaeus 1758) in Italiàn Avvoltoio Tacchino. Famiggia Cathartidae, Genere Cathartes, Spêce Aura. O l'é in öxello da rapìnn-a de gròsse dimençioìn lóngo 80 cìtti, avertûa alâre 170-185 cìtti, co-e ciùmme tùtte de cô neigro, testa piâ de cô rósso, o pâ in bibìn, da chi o nómme; becco cùrto a lensìn, êuggi cô brùn in sciô grîxo, sanpe no adatte pe aberâ ghe sérvan sôlo pe botezâ a tæa quànde o se nùtre, ma in manêa tâle ch'o fadìga pöi a pigiâ o xêuo.

Difuxión e Habitat: o l'é o ciù difûzo tra i avoltöi do Nêvo Móndo, o va da-o Cànada Meridionâle a-o Nòrd- América Òrientâle, Caràibi, Sùd-América (Argentìnn-a Tæra do Fêugo), Îzoe Falkland ò Malvine. I seu teritöi én Arêe Avèrte, Foreste, Dezerti, Cianûe, Zöne Umide, Praterîe, Montagne.

Conportaménto I Avoltöi prezenti inti Stâti Unîi Meridionâli ên stançiâli, quelli che vìvan ciù a Nòrd emîgran vèrso Sùd, scìnn-a a-o Sùd-América. Öxello gregâio ch'o se ragrùpa pe pasâ a neutte in scê di erboi sensa feugge (dormitöi). O caccia a l'anasto, o veléza âe avèrte pe ôe, fin quande o sénte l'ödô da carcassa de 'n gròsso animâ e o se ghe bóla a pìcco sôvia con precixón. O l'àriva pe prìmmo ò insémme a-i âtri doî avoltöi Testa Giàna, lô ascì vàn a l'anasto, stàn tùtti li in gîo, ma co-o becco cùrto no pêuan ronpî a pelle drûa da carcassa, o reméscio o l'atîra i becchi gròsci(no àn l'anasto) de l'Avoltöio Papa e di doî Còndor che scàcian tutti, e pe nutrîse àrvan squarsci inta pelle da carcassa, pöi saçi làscian, e ghe n'é pe tùtti.

Riproduçión O nidìfìca in caverne, derûi, cósti scciassi spinôzi, tra Arvî-Màzzo 'na niâ a inte l'anno, dôe êuve incobæ 30-40 giórni da tùtti doî, alevæ pe 10-11 setemann-e, arésta co-i genitoî fin a l'Ötûnno.

Âtri progètti

modìfica