ZE-P
Sta paggina chie a l'è scrita in zeneize
co' ina grafia tipo quella do Prian do 1745

L'àime de potascio, ò aime de rocca ò sorfato doggio de potascio e aluminnio ò ciu senciamente àimeaume, primma do sec. XIX arumme) o l'è 'na con formola KAl(SO4)2.

Un blochetto d'aime de rocca

O l'è o membro ciu importante da classe di composti chimmichi ciamæ "àimi".

O s'incontra comunemente comme dodecaidrato, KAl(SO4)2·12H2O e a tempiatua ambiente o se prezenta comme 'n sollido incolô e inódô.

L'àime de potascio o l'è comunemente dœuviao comme floculante inta purificaçion de l'ægoa, comme escicante inta conça de pelle, comme mordente inta tentua di tesciui, comme astrenzente emostattico doppobarba e diòodoante antitranspiante.

L'àime de potascio o l'ea conosciuo za da-i antighi Egiççi, che l'ótegnivan da-e evapoite do dezerto ócidentâ e-o dœuviavan za do 1500 AC pe redue o storbio de l'ægoa.

Into Meddioevo o serviva comme fissativo pe-i coî de miniatue (o nomme de quæ o poriæ ese fæto remontâ proppio a-o latin alumen atraverso e forme aluminatua e inluminatua [1]).

O l'ea ascì un elemento essençiâ pe l'industria tescile in quant'o l'ea dœuviao comme mordente pe-a tentua da laña. Into 13° e 14° seccolo i Zeneixi ebban o monopollio do comerço de l'aime, ch'o l'ea estræto inta colonnia de Fœuggenœuve inte l'Anatollia, davanti a l'izoa de Scio, pe scin ch'a no fu conquistâ da-i Turchi into 1455. Pochi anni doppo, verso o 1460, co-a scoverta di giaximenti d'alunite di monti da Torfa o monopollio o passò a-o Stato Pontifiççio ch'o-o mantègne scin a-a segonda meitæ do '700 quande fu scoverto di atre aimêe in Spagna.

Ancœu l'àime de potascio o l'è produto sciu scaa industriâ azonzendo do sorfato de potascio a 'na soluçion concentrâ de sorfato d'aluminnio, quest'urtimo otegnuo de sollito tratando o schisto d'aime, a bauxite e a criolite con l'accido surfannico. Se ghe foise tanto færo into sorfato, aloa l'è megio dœuviâ o clorito de potascio a-o posto do sorfato.

Ottaedro d'aime de potascio

L'aime de potascio o se cristalizza inte di ottaedri regolari co-i canti amortæ e o l'è ben solubbile inte l'ægoa. A soluçion a l'è leggiamente aciddica a de gusto alighinte. Nœütralizando 'na soluçion d'aime con de l'idroscido de potascio s'inça a separaçion de l'alumiña Al(OH)3.

O fonde a 92°C inta so proppia ægoa de cristalizaçion. Rescâdào quæxi a-o calô rosso o vegne porozo e fragozo e o l'è dito "aime usto".

L'aime de potascio o l'è dœuviao in meixiña comme astrenzente e antisettico pe sgarbelœüe, epistasci, morœüdi, brîgoe e afte.

In cosmettica o serve da doppobarba, passandose o blocco d'aime insce-a pelle bagnâ. Pe-e so propietæ antibaterriche e antitranspiante o pœu vese passao ascì sott'a-i ascelle comme diòodoante.

Notte modìfica

  1. (IT) Miniatura, in sce treccani.it. URL consultòu o 27 dexénbre 2022.

Atri progetti modìfica