[[Immaggine:1614 Prayerbook November Calendar.jpg|thumb|250 px|Lûnäio Giulian, novenbre 1614]]
O '''Lûnäio Giulian''' o l'è stæto uzòu pe-a primma vottavòtta da-i [[popolo roman|romaniromâni]] e o l'é restòu in vigô in Eoröpa fin a-o 1582, quandoquande o l'é stæto introdûto o [[Lûnäio Gregorian]].
== Descriçion e stöia ==
Lìnia 7:
A rifórma do lunâio do [[Nûma Ponpìlio]] a l'àiva prevìsto 'n ànno lunâre de 355 [[Giorno|giórni]], spartîi inte 10 méixi e che comensâvan a-o [[1° marso|Prìmmo de Màrso]]. Prìmma do Nûma Ponpìlio se sa pöco in sciâ cronologîa in ûzo a [[Romma|Rómma]].
O Lunâio româno antîgo, (ò Giuliàn, ò sæ riformòu da-o Giùlio Cézare), partî da l'ànno 708 ''ab Urbe condidacondita'' (da-a fondaçión da Çitæ) e 46 prìmma de [[Crìsto]] pe niâtri - o prevedéiva pò-u méize de [[Frevâ]] 28 giórni inti ànni no bizestîli. Inti [[Anno bizestîle|ànni bizestîli]], in càngio, tra i [[24 revâ| 24 de Frevâ]] (VI Kal. Martii) e i [[25 revâ|25 de Frevâ]] (V Ka l. Martii) s'azonzéiva 'n giórno, dîto ''Bis VI Kal Martii''. Quell'ànno o l'à dónca pigiòu o nómme dide ''bizestîle''. A riformàriforma aà prinçipiòprinçipiòu a partî da-o [[45 a.C.|45 prìmma de Crìsto]] e i ànni bizestîli cazéivan ògni 3 ànni.
A l'ànno bizestîle dozén idi astrònomi àn òservòu che l'[[equinòçio de Primavéia]] o s'êa spostòu in avànti de tréi giórni e l'é stæto fæto 'n'âtra rifórma: l'ànno bizestîle o l'é stæto fisòu ògni 4 ànni e l'é stæto sâtòu i ànni bizestîli corispondénti a-o [[5 a.C.|5 prìmma de Crìsto]], a l'[[1 a.C.|1 prìmma de Crìsto]] e a-o [[4]] dòppo Crìsto. Da l'[[8]] dòppo Crìsto l'é tórna stæto pigiòu l'ûzo di ànni bizestîli, ma de lóngo ògni 4 ànni, ûzo ch'o l'é duòu scinn'a-o [[1582]] (rifórma Gregoiànn-a).
