Versción de 23:41, 13 fre 2018 modìfica Luensu1959 (discusción \| contribûti) Aministratoî 9 404 modìfiche m l'é megio in template "regolare" comme in scia pàgina prinçipà ← Diferénsa de prìmma		Versción de 11:25, 2 òtô 2018 modìfica anùlla Luensu1959 (discusción \| contribûti) Aministratoî 9 404 modìfiche m →‎Stöia Diferénsa aprêuvo →
Lìnia 33: == Stöia == ~~Ghe son~~Gh'é ~~doì~~doî ~~çentri~~centri inta Sardegna do ponente che parlan Tabarchìn, 'n antigo dialetto ~~ligûre~~lìgure zenéize. O Tabarchìn o l'e parlòu a Carlofòrte e inta zöna de [[Cädasedda]]. O nomme de Tabarchìn o vegne da l'izoa de Tabarca, zû in Àfrica, sùbito de d’âto a-a Tunizîa, dove stava di pegeixi, ciù che âtro apreuvo a pescâ o ~~corallo~~coâlo. Gh’en stæti da-o 1540 a-o 1742. Dòppo chò-u piràtta Dragut, inte l’ànno 1540 o l’êa stæto fæto prexonê da-o Gianetìn Döia e portòu a Zêna, o Carlo V, rè de Spàgna, o l’àvéiva òtegnûo Tabarca, in’izoétta rìcca de coâlo no goæi distànte da-a costêa africànn-a e in fàccia a Tùnixi. Tutt’assemme a-o Bey di Turchi o no gh’è anæto ciù ben d'aveighe di Zeneixi cristien coscì inte seu tære, e o gh’à ordenòu d’anâsene ciù fito poscìbile. Segûo a [[Zena]] no se ghe poeiva anâ; lì o spaçio o l'è senpre stæto pöco, e i Tabarchìn doveivan çercâlo inte quarche pòsto nêuvo. E coscì o Re da Sardegna Carlo Feliçe o ghe dà a mente a-i pövei Tabarchìn desperæ, e into 1745 o ghe proponn-e d’anâ in sce l’izoa de San Pê. E coscì i Tabarchìn, pegeixi d’orìgine e nòrdaficæn de proveniensa, an pigiòu e strasæ e a lengoa e î an portæ inte n'âtra izoa dove no gh’ea ninte, ma a l'êa tæra di cristien, e an comensòu torna a travagiâ. Into 1544, pe concesción da Spàgna, i Lomelìn, Scignôri de Pêgi, devéntan padroìn de l’îzoa. Pe colonizâla, i Lomelìn trasferìscian la ’n mùggio de Pêgin e coménsan o comèrcio do coâlo ch’o i faiâ diventâ rìcchi, tànto rìcchi da poéi destinâ ’na sómma consciderévole a-a costruçión da gêxa da Nonçiâ. Ma inti prìmmi ànni do Seiçénto e cöse divéntan difìçili pe-a concorénsa françéize e pe-e contìnoe incurscioìn di piràtti barbaréschi. Inte l’ànno 1740, dòppo che za l’ànno prìmma 600 abitànti se n’êan andæti, i Lomelìn tràtan co-a Conpagnîa Françéize pe cêde o dirìtto da pésca do coâlo. Ma són prevegnûi da-o Bêy de Tùnixi che inte l’ànno 1741 o l’òcupa l’îzoa faxéndo scciâvi i 900 abitànti ch’êan ancón li. Saiàn liberæ, pagàndo ‘n rescàtto, dêx’ànni dòppo da-o Carlo Emanuele de Savöia ch’o i portiâ in Sardégna a Carlofòrte, in sce l’izoa de San Pê, dónde gh’êa za quélli scapæ dôz’ànni prìmma. E coscì i Tabarchìn, pegeixi d’orìgine e nòrdaficæn de proveniensa, an pigiòu e strasæ e a léngoa e î an portæ inte n'âtra izoa dove no gh’ea ninte, ma a l'êa tæra di cristien, e an comensòu torna a travagiâ. Come o diva anche o Luchetto, i zeneixi lì donde van, pe primma cösa n'âtra [[Zena]] ghe fan. Defæti i Tabarchìn pe primma cösa an fondòu unn-a nêuva çitæ con dâghe o nomme do Re ch’o î aveiva liberæ, e ciù tardi ascì a çitæ de [[Cädasedda]].▼ ▲Come o diva anche o Luchetto, i zeneixi lì donde van, pe primma cösa n'âtra [[Zena]] ghe fan. Defæti i Tabarchìn pe primma cösa an fondòu ~~unn-a~~'na nêuva çitæ con dâghe o nomme do Re ch’o î aveiva liberæ, e ciù tardi ascì a çitæ de [[Cädasedda]]. E coscì ancón a-a giornâ d'ancheu a Carlofòrte se parla a léngoa Zenéize.▼ ▲E coscì ancón a-a giornâ d'ancheu a Carlofòrte se parla a léngoa Zenéize == Pòsti de interesse ==

Carlofòrte: diferénse tra e verscioìn