San Fé (Arbenga)

frasiùn d'Arbenga
AR
Sta pagina chi a l'è scrita in arbenganese

San Fé (San Fedele in italiàn) a l'è ina frasiùn de Arbenga, ch'a cunta 1000 abitànti (dati agiurnài au 2019).

San Fê
frasiùn geugrafica
San Fê – Veduta
San Fê – Veduta
San Fe, vistu d'in scia stradda
Localizaçión
StâtoItàlia Itàlia
Región Liguria
Provìnsa Savuna
Comùn Arbenga
Teritöio
Coordinæ:44°02′45.45″N 8°11′07.15″E
Altitùdine60 m s.l.m.
Abitanti1 000
Âtre informaçioìn
CAP17031
Prefìsso0182
Fûzo oràrioUTC+1
Nomme abitantisanfeìn
Sànto patrónSan Simùn e Giuda
Giórno festîvo28 utùbre
Cartògrafîa
Màppa de localizaçión: Liguria
San Fê
San Fê

Geugrafia

modìfica
 
U cunvèntu de muneghe intu 1908

Posti de Interesse

modìfica

Architetü(r)e religiuse

modìfica
 
Paruchiâle di Santi Scimùn e Giüdda (San Fé)
  • Gêxa paruchiâle di Santi Scimùn e Giüdda: a se tröva lungu a pruvinsâle che da Vaìn a pòrta a Villanöva. A strutü(r)a a l'è u(r)iginâ(r)ia du XIV seculu, ma u campanìn (rizalènte au seculu XII) u rizülta êsse de stìle rumanicu. L'âtribusiùn ai dui sànti a l'è avegnüa int'in segundu mumèntu, defèti presedentemènte u santu dedicata(r)iu u l'é(r)a San Fé. Da l'àula spartìa inte trê navàe (quella de mezzu cuvèrta a capriàe, e âtre dûe a cruxe(r)a), au de drentu a l'è caraterizâ daa presensa de pilàstri in laterissiu cu'a base utagunâle, racurdài da àrchi gotichi. Inta mü(r)aja da navâ de drìta se cunservan di afreschi ch'i mustran e scêne da vitta de San Giuànni u Batìsta.[1]
  • U(r)atò(r)iu de San Giuvanni Batìsta, edificàu du seculu XV, se tröva au de fiancu da paruchiâle e u cunserva au sò internu ina sé(r)ie de afreschi du 1574 atribuìa a Bartolomeo Bottoneri de Che(r)àscu. Sti lì i sun presenti ai dui làtti de l'àula (cuverta a butte) e inta cuntrufaciâ, che e sun e parte ciü antìghe de l'edifissiu. U vegne rapresentàu l'episodiu da pasciùn e da messa in crûxe de Cristu. A l'è a sede da cunfraternita du paìse. Au de fö(r)a, de cuntru, l'edifissiu u se mustra sobriu, cu'u têitu a cabànna e a faciâ cu'n barcùn reundu.[2]

Architetü(r)e sivìli

modìfica
 
Purtâle da vìlla du Cian Bellìn (San Fé)
  • Vìlla Còsta (o du Cian Bellìn), ti(r)â sciü fra a fìn du seculu XVI e u cumensu du XVII dai frài Costa, a se tröva a San Fé inta regiùn cu'u mèximu numme. A pusisiùn pe'a sò custrusiùn a l'e(r)a stèta sernüa vista a vixinansa da sitè e a tranquilitè du pòstu, ideâle pe l'instalasiùn de 'n giardìn scignurìle, cun tantu de decu(r)asiùi de marma(r)u e de funtâne. A vìlla a presènta, versu a pruvinsâle ch'a porta in Lüxignàn in carateristicu purtâle d'ingressu in bügnàu, ch'u l'inmetteva versu u giardìn da prupietè, in sciu che se ghe faciâvan a cà veggia dìta "A Tûre", 'na capélla privâ dedicâ a San Giuànni u Batìsta e a rexidènsa stessa, pü(r)e s'ancöi du cumplessu u(r)igina(r)iu u l'è restàu pôcu.[3]
  • Villa Borea-Ricci, cunusciüa ascì cumme u cunvèntu de muneghe de San Fé, vista a destinasiùn ch'a l'ha avüu a partì dau 1903, quand'e sun rivàe in Arbenga quatòrze muneghe Ursulìne scapàe daa Fransa, in esiliu vista l'emanasiùn lézze Combe, che gh'axeva pruibìu l'insegnamèntu. Avanti ch'a l'avesse sta funsiùn religiusa a l'e(r)a a rexidènsa di marchesi, che difatti i s'e(r)an mustrài ben dispunibili a uspitâle. Inti ànni u cunvèntu u vegne ascì trasfurmàu inte 'n istitüu sculasticu pe' l'aviamèntu magistrâle, ricunusciüu ufisialmènte du 1936, asèmme ae scöe meddie. A cumünitè a se desfà intu nuvèmbre du 1991, quande a San Fé restan numma che sètte religiuse, mèntre du 2017 ascì e ürtime trê l'han lasciàu sta sêde, che cuscì a l'ha seràu du tüttu.[4]

Ecunumia

modìfica

Vie de cumünicasiùn

modìfica

Àtre frasiùi de Arbenga

modìfica
  1. (IT) Chiesa dei Santi Simone e Giuda (San Fedele), in sce beweb.chiesacattolica.it. URL consultòu o 17 lùggio 2024.
  2. (IT) Oratorio di San Giovanni Battista (San Fedele), in sce beweb.chiesacattolica.it. URL consultòu o 17 lùggio 2024.
  3. (IT) Andrea Leonardi, Un giardino tardo-manierista della campagna ingauna:"La villa delli signori Costa" a Piambellino, in Ligures. Rivista di Archeologia, Storia, Arte e Cultura Ligure, n. 2, IISL, 2004.
  4. (IT) Albenga, chiude la casa religiosa delle suore orsoline di San Fedele, in sce ivg.it. URL consultòu o 20 agòsto 2024.

Àtri prugètti

modìfica