Discûscion:R'Urba

gli articoli in dialetto sono: il= er, la=ra, l= r'. l'Urba lo dicono i Genovesi, meglio dire R'Urba.

il mio è solo un suggerimento es. ra mararza, er sirotu, e gli e l'ò detto = e i ro diciu.

per loro l'urbascu é considerato offesa. non sono capace a fare l'accesso. la mia mail: gc9684@gmail.com 95.233.176.234 16:26, 18 dex 2022 (CET)

Graçie mille! Niatri semmo sempre a-a riçerca de personn-e esperte di dialetti locâli. Se sentimmo aloa pe email. Alegri! --Luensu1959 (discuscioìn) 18:36, 18 dex 2022 (CET)

O Pónte de Sanpé

Da-a ciàssa, lóngo o stradón ch'o va zù tra e cæ, dòppo a curva o gh'é 'na palasinn-a, a porta serâ ch'a se veghe dö-trei schén sotta a-a stradda, a l'é quella do teatro, i faxeivan e cumedie e ascì o cine, l'abitaçión a l'é sorva, o se va en cà da-a scâa d'in-to stradon, l'ea a câza Du Döne, a fìggua fotografa, levatrixe a moæ.

Da a palasinn-a arivémmo a-o pónte, tréi ò quàttro metri primma,da ringhea gh'è a stradda pe anâ a Cianpanù, e a-o Béigoa, pasòu o pónte gh'é a stradda pe Vara e-o Faiàllo, pöchi metri de stradôn (coscì ciamâvan a provinciâle) e gh'é a stradda pe-a Marasca, e sensa atre deviaçión, s'arîva a Martinn-a, ch'a l'é a Sede Comunale, gh'é a farmacia e-a stradda pe l'Ægoagiànca. A Martinn-a a finìsce da-o pónte, e a l'é l'urtima in provinsa de Savonna, a-o de là, do pónte incoménsa a provinsa de Zêna. O stradón o tócca Ægoabónn-a, o pàssa vixìn (50 metri), a-a Badia do Tilieto (do 1120 a primma Cistercense feua da Frànsa), o Tilieto , de chi ascì se va a l'Ægoagiànca, e o finìsce a Roscigión.

(Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: véddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 13:13, 15 fre 2023 (CET)

Geografia

L'Orba a s'atrêuva inte l'Apenìn Lìgure e a fa parte da provinsa de Sann-a, traversâ da-o scciùmme co-o mæximo nómme. A l'è compòsta da-i paixi de San Pê, Vara de Sórva e Vara de Sótta, Ævagianca e Martinn-a (sêde do comùn) e âtre fraçioîn ciù piccinn-e comme Marasca, Dan, Vassuria e E Gattàzze. (Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: véddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 20:49, 22 màr 2023 (CET)

A stràdda de Vrera

Da a ciassa a stradda a va in sciù tra a gexa e-e caze, pasòu a gexa pòsso pigiâ træ direçioìn, a primma, senpre drîto gh'é a stradda pe Vrera, a l'æ na stradétta ch'a pòrta a træ o quattro cascin-e a finisce da l'urtima, gh'öria mêz'ôa a fâla tutta, lóngo a stradda se védde ben a Rocca de Perodón. (Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: véddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 17:55, 2 arv 2023 (CEST)

A stradda verso i laghi

A segónda direçión a stradda pasòu l'Alpin a va drîta, pöchi passi e a sinistra gh'è 'na stradetta in deschinâ ch'a va zu inta Fossa, li gh'è dôe caze e 'na vêgia fabrica abandonâ za da anni.

R'Orba a l'é li,10 metri sótta ma no se ghe peu anà pe in gròsso prioîn, ch'o no te fà pasä ,de frónte gh'è a Ròcca de Perodón, ti a veddi e ti te sènti picìn.

Pe fâ o bagno se dêve anâ inti laghi ch'én ciù in sciù. (Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 21:21, 7 màz 2023 (CEST)

I laghi

Lasciòu a Fossa, a stradda a l'é ancón drîta fin'a-o prou ch'o se védde lazù, pöi a stradda a gîa vérso a Ferea, e-a se conzónze co-a Rivetta, into pròu gh'é in sentê ch'o va zù inte l'Orba, a doî laghi.

• quello da Cava, lóngo 8-9 metri largo 4-5 e profóndo quant'abasta che se pòsse fâ i tuffi da-a pria bassa in parmo ò doî feua do fî d'ægoa, cómme o faxéiva Ermano de l'Alpino, rive basse
• O lago de Dònne, o l'é ciù ariondòu, lóngo 6-7 metri, largo 3-4, andâvimo senpre lì, a riva a l'é de sabia, de frónte gh'é 'n gròsso prión liscio, se stendéivimu li a-o sô dòppo o bagno inte l'ægoa freida.

Tra i doî laghi prìmma e dòppu l'ægoa a scôre  bassa e lénta, inti laghi a corénte a no se sénte mànco.

(Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 18:48, 19 zùg 2023 (CEST)

Perché a Ròcca a te fa sentî picìn.

«In giórno mi e Gianni êmo in sciâ stradda de Vrera, anàvimo a pigiâ o læte da 'na cascinn-a into træto che se védde a Ròcca, vedémmo 'n Batisêuxoa (Narciso Trombetta) ch'o pàiva zu inta Ròcca, e sótta gh'êa 'na gròssa pria, dìmmo "montémmo li sôvia e-o pigémmo" L'Urba a l'é zu in basso, e levòu dôve a fórma laghi e laghétti, l'ægoa a l'é bassa, e a s'atravérsa  ben pasàndo in scê prie. Lascémmo  a stradda e anémmo zu pe-o pròu, l'é bastòu fa sôlo 20 metri. Pe védde quant'a l'êa êta a pria sótta, quella che  aviêscimo dovûo montâghe sôvia.»

(Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 19:07, 19 zùg 2023 (CEST)

A Montà

A tèrsa diresión a va 'n sciû, o stradón o pàssa fra e cæ, pròpio da l'ûrtima, gh'é 'na stràdda tûtta de prîe ch'a tàggia sciû pe-a Montà. Primma d'avéi a màchina i pasàvan tûtti da lì, a l'è ciû córta in salìta do stradón ch'o contìnoa, o tócca dötræ cæ, o pàssa davixìn a quélle da Verdinn-a, do Ciavarìn, da Verna e a cà do Cûcco, poi e prìmme cæ són quélle da Montà.

Da-a Ciàssa a-a Montà i son dôi chilòmetri e mézzo, 'na màchina a fa primma de quélli ch'i van sciû a pê, ma in zû, [s'o se và] co-o pàsso lèsto de L'Órba e de córsa, donde o se pêu, o no l'è dîto ch'a guâgna a màchina de segûo, o l'è o prìmmo in ciàssa chi sa andâ ben in disceiza.

A-a Montà òua ghe son ciû de sinquanta cæ, ma o no l'è sénpre stæto coscì. Quand'e l'éo figgêu e cæ e l'éan træ e o gh'éa o Cazón di Salesién e a cascìnn-a di Blogìn donde ascì lì andavan a piggiâ o læte. Se dovéiva cangiâ de longo de cascinn-a perché o u gh'éa o boscìn o âtro, e i nu l'avéivsn ciû læte da vende. Ma a cösa ciû inportante da vedde a-a Montà a l'è a Capeletta.

Ra föto a l'é de cómme a se védde da San Pê, a no l'é distante da-e trê cæ e o se poeiva pasâ da-a pinêa (òua o gh'é in cancello, o se vedde da-a telecàmera), e pigiâimo ra stra de Canpè, fra a ca e a Madonétta, a 50-60 metri p se trêuva o pàsso fra i giardin de primme cæ, e da li i ghe saiian ancón çento mêtri.

Per tornâ a-a Montà, da-e cæ sovia a-o ristorante Carolina, o se vedde o Monvizo, e ciù da vixin, in tratto de stràdda per Ponzón, con inn-a grande cisterna, e 'r Piemonte o l'è d'fronte.

Doppo A Muntà, o stradon o passa Ciazadònne, A Carta (u no gh'è ninte, son poche cæ) e a-o Palo, donde o se divìdde, a-o bivio, in stradon o va 'n Piemonte: a i Moretti, Cimaferle, Ponzón e fin a Naiqui, con l' âtro stradon arivemmo a-o Sascéllo, o paize ciù grande e ciù famôzo pe-a prodoçión d'amaretti, e pe "l'infiorata" chi fan a-o Corpus Domini.

Da-o Sascéllo o stradon, o va in ciù, in Piemonte, a Cartêuxo e a Naiqui, in zù, o va a i Zovi donde o se divide, un per Savonn-a, l'âtro pe O Ponte e O Dê.

Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 12:59, 12 agó 2023 (CEST)

i templates da pagina

[@ Arbenganese] A pagina a l'é beliscima. Ti doviesci però mette o tòcco intitolòu "Da-a ciassa a-a Ferea" in fóndo a-a pagina, perché tütta a pagina a l 'é scrita in Urbasco (comm'o l'è giüsto). Alegri! Luensu1959 (discuscioìn) 15:32, 12 òtô 2023 (CEST)

[@ Luensu1959], cumme ti sai l'è meritu du Zòrzu! N'ho zà parlàu cun véllu e u m'ha ditu ch'u se mette a fa a tradusiùn ascì de stu lì, l'ubietivu l'è ducca quéllu de avê tütta a pagina inta variante lucâle (cu-e relatìve tradusiùi). A ogni moddu a l'è numma 'na culucasiùn pruvisoria, se na se pò zà spustà u toccu chi e poi u culégu a-a pagina quand'a me riva a versciun urbasca, bôna!-- Arbenganese (discuscioìn) 14:58, 13 òtô 2023 (CEST)

Da-a Ciassa a-a Ferea

Zù pe-a rivetta s'arìva a-a Ferea (gh'é anche 'na stradda ch'a passaa davanti a l'Alpino, meno ripida ma ciù lónga). A ra Frera, cómm'o dîxe o nómme gh'êa l'òficinn-a, e-o moin, a fòrsa motrice a l'êa dæta da-o Beo, 'n lago artificiale ch'o "pescàva" da l'Urba, o 'àiva senpre o stesso livello, o lago lóngo cómme tutta a ciann-a, o pasàva deré a-e case, o Beo finìva in fónda a Rivetta, cóntra 'na miagetta a fianco da stradda, da l'atra parte, sótta gh'êa 'n'arcata, se vedéivan træ canæ de legno, unn-a larga pò-u moin e dôe pe l'òficinn-a, o Maggio e-a Fuxìnn-a, e canæ êan seræ da' n sportello, a maneuvra pe arvî ò serâ l'ægoa,a l'êa drento, se dovéiva tiâ de sbarre lunghe ch' êan "a portâ de man".

O maggio ,'n gròsso martello, pe manego 'n trónco colegòu a 'na rêua a denti ò tacche distançiæ, arvìndo l'ægoa, o dente o tiâva sciù o maggio, ch'o cazéiva pezantemente co-a parte sensa (lìscia) o no l'êa veloce, gh'àivan o tenpo de spustâ o færo da bàtte.

A tersa canâ, pe-a Fuxìnn-a, a l'êa ciù streita e ciù èrta a terminâva, co-în barilòtto garbòu el'ægoa a finî lì, sàiva a dî 'na "Tromba Idroeolica", a l'atisâva o fêugo,o carbón incandescénte istantânio senpre a dispoxiçión, o l'aomentàva a produçión.

Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 19:20, 5 màz 2024 (CEST)

A Schêua

S'adesciâmo fîto, da a Ciassa pigiâmo zu pe-a Rivetta, pasâmo l'Ötöio e caze da Villa de Mêzo, a miagia de l'Òrto, e êmo in fóndo. Dòppo o Beo e l'arcata de canæ a ciann-a a s'alarga, tra a caza di Ester e-e caze davanti a-o Beo, ghe zugâvan a bòcce. Inta caza Vasallo, a ciù grande da ciann-a ,ghe stâva a sciâ Ines a nosta vegia meistra.

Dòppo i Ester e a caza do Poiler, gh'é sùbito o Pónte a tre arcate, sótta a prìmma tæra e prie, a segóna pöc'ægoa, vedévimo i guli e barbi, into pilón tra a segóda e a tèrsa in sce 'na roccia, gh'e 'na Capeletta dedicâ a-o Tenente ò Sutto Tenente Ramorino chéito in Goæra, no m'aregòrdo bén o graddo, sótta a tèrsa arcata co-a ringhea de færo, ghe pàssa l'Orba, o pónte o finìsce a l'Ostaia do Gatto,'na stradda de 7-10 metri e gh'é o stradón, o Comûne, inte dôe porte a veddro gh'êa a schêua, dôe aole gh'ò fæto a segónda e a tèrsa tra o 42-45.

In matìn atrovâmo e rondanìnn-e, ghe n'êa tante tùtte in scî fî da luxe, quande tornâvimo a caza, za o savéivimo, no ghe n'êa ciù. Versción zeneize do testo scrito da-o Zorzo Celoria into parlâ de l'Orba: veddi chi)--Arbenganese (discuscioìn) 19:35, 20 agó 2024 (CEST)