ZE
Sta pagina a l'é scrita in zeneise

segondo a grafia unitäia

A giæarava, ò ascì giærava (Beta vulgaris segondo a clascificaçion de Linneo), a l'é unna cianta angiosperma diotiledoña ch'a l’appartëgne a-a famiggia Amaranthaceae, sottofamiggia Betoideae. Ghe n’é de diverse qualitæ: da piggiâghe o succao, da cortivâ inte l'òrto ò da deuviâ comme giascio pe-e bestie.

A giæarava

Coltua modìfica

A giæarava a se cortiva inti paixi che presentan un climma tempiou. A l'é unna cianta ch'a cresce inte un periodo de doî anni: into primmo a reixe a sviluppa de reserve succæñe, into segondo cresce o gambo co-e scioî. Pe poeighe piggiâ o succao, a cianta a vëgne arrancâ a-a fin do primmo anno de coltua.

Inte regioin ciù a-o settentrion a giæarava a se semeña in primmaveia e a s'arrecheugge à partî da-a fin d'agosto. Into meridion, incangio, pe redue e contraçioin inta produçion de reixe e do succao, a cianta a se cortiva segondo un periodo ch'o va da l'ötunno a-a primmaveia e a s'arrecheugge de stæ.

Propietæ do sugo modìfica

Inti urtimi anni o sugo da giæarava o l'é stæto studiou ben ben pe-e seu propietæ de stimolaçion, mascime inte l'ambito do sport. Graçie a-o seu gran contegnuo de nitræ, o saieiva in graddo d'aumentâ o sviluppo da moscolatua. Segondo unna reçerca de l'universcitæ de Exeter, in Inghiltæra, o sugo da giæarava o l'avieiva a propietæ d'aumentâ e prestaçioin di atleti: di ciclisti che n'aivan bevuo an mostrou un incremento de lestixe ciù erto do 2,5%[1].

Nòtte modìfica

  1. (EN) Research reveals new secret weapon for Le Tour, in sce exeter.ac.uk. URL consultòu o 6 màzzo 2021.

Âtri progètti modìfica