Çipro: diferénse tra e verscioìn

'''Çipro''' (''Cipro'' in [[Lengoa grega|grego]]: ''Κύπρος, Kýpros''); (in [[Lengoa turca|turco]]: ''Kıbrıs''); (in zenéize ascì: ''Zipri''<ref>[https://books.google.it/books?id=qE3m2aPmSfsC&pg=PT325&hl=it#v=onepage&q&f=false Leonardo Salviati, ''Degli avvertimenti della lingva sopra 'l Decamerone'' - 1586].</ref>), ofiçiâmente conosciûa comme '''Republica de Çipro''' (''Κυπριακή Δημοκρατία - Kypriakí Dhimokratía''), o l'é un pàize de l'est Euròpa, menbro da [[Comunitæ Europea]] da-o [[1° màzzo]] 2004. A seu capitâ a l'é [[Nicosia (Çipro)|Nicoxîa]] (in grego: ''Λευκωσία - Lefkosia''). A parte nòrd de l'ìzoa a l'é stæta òcupâ sa-a Tùrchia into 1974. A Çipro do nòrd a l'é stæta proclamâ a [[Çipro do nòrd|Repùblica Tùrca de Çîpro do Nòrd]].

A Famagósta, inte l'ànno [[1372]], són scciupæ de badalùffe tra veneçién e zenéixi. I zenéixi l'àn pigiæ e o rè de Çîpro, o Pêo II de Luxignàn, o l'à permìsso a-i veneçién de sachezâ e bitêghe e-e cöse di zenéixi. A Repùblica a l'à màndòu alôa 'na flòtta de 36 galêe e 14.000 sordàtti a-o comàndo do [[Peo Fregoso (1330-1404)|Pêo Fregôzo]], fræ do Dûxe [[Domenego Fregoso|Doménego Fregôzo]] (1370-1378) e pe finançiâ l'inpréiza a l'é stæta creâ a [[Maónn-a Vêgia de Çîpro|Maónn-a de Çîpro]] ''Maona Cypri'' ('na societæ de banchiêri). O Pêo Fregôzo, inte l'ànno [[1373]], o destrûe a flòtta do rè e o pìggia Famagósta.

A Repùblica inte l'ànno 1374 a l'inpónn-e 'n tribûto (''nomine et vice communis, patronorum participum et mahone'') ch'o l'inpégna o rè a pagâ 2.012.400 scûi d'öo da versâ a-a [[Maónn-a]] pe 12 ànni, in tribûto de 40.000 scûi a-a Repùblica e in ciù 90.000 scûi pe-o rinbórso spéize. Famàgósta a rèstiâ 'n protetorâto zenéize, governòu da-o [[Banco de San ZorzoZòrzo|Bànco de Sàn Zòrzo]], scìnn-a a l'ànno 1464<ref>Felîçe Vórpe e Aldo Padovàn, ''La Grande Storia di Genova'', publicâ da-o [[Secolo XIX]], Genova, Artlibri - Artemisia progetti editoriali, 2008.</ref>.