Caffè: diferénse tra e verscioìn
Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
contròllo, interprogetto, fix |
link, fix |
||
Lìnia 2:
O '''Caffè''' ò '''Cafè''' o l' è unn-a bevànda òtegnûa da-e grànn-e contegnûe in to früto (''drupa'') d'a ciànta omònnima, che a l'exìste a-o stâto sarvégo in [[Etiopia]]. O zennie ''Coffea'', da famìggia de ''Rubiacee'', o comprénde 40 speçie. Fra queste, a ''Coffea arabica'' a da o 40% da produçion mondiàle.
== Descriçion e stöia ==
A coltivaçion a-o stâto domestego a l'
E ciànte avieiven un' artessa figna a 6 metri, ma vegnen puee a 2-3 metri pe rénde ciù façile a cüra e a arecugéita di früti.
O früto, scimile a l'
A bén nòta açion eççitante do caffè a l'
▲O früto, scimile a l' apparenza a unna çëxa, o se lascia seccä a-o sô (coscidito ''cafè de Techo'' do Centroamerica) pe fâ scì che se posse estrae i gren; ma ciü spesso questa operaçion a se fà meccanicaménte. O caffè crûo, se tegnûo a-o sciûto, o se consèrva bén e o miliora co-o ténpo; ma o patìsce l' ùmido, pe vîa da formaçion de móffe. Into mæximo mòddo o va tegnûo lónxi da-e sostànse aromàtiche pe vîa da seu capaçitæ de assorbî di ödùi estrànei.
▲A bén nòta açion eççitante do caffè a l' è dovûa a-a [[caffeinna]] (chimicaménte parlàndo a caffeìnna a l'é ''1,3,7 trimetilxantina'').
== Torrefaçion ==
Pe êse bevûo comme bevànda, o caffè o va brustolîo (= torrefæto), ségge pe svilppâ l'[[aröma]] che pe rénde sölobili çerti conponénti. O cafè brustolîo (= tostæto) o diventa de cô marròn (
== Tîpi de cafè ==
I tîpi de cafè pìggian o nómme da-e localitæ de proveniença. I mægio son quélli [[Etiòpia|etiòpichi]], seguï da-o ''Moka'' coltivòu
== Véddi ascì ==
|