Casté 'd Surli: diferénse tra e verscioìn
Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
mNisciùn ògètto de modìfica |
m Curesiùnn-i |
||
Lìnia 21:
U 7 d’Šüggnu 1341 ‘ntà canónica d’Gheibàgna le stó fàciu ne scrìcciu che “Ansàldu da Tùre d’Ramè<ref>Ramè = Ramero, fraz. di Garbagna.</ref> fu Utéin e Guglièlmu fu Luchellu d’Ramè, i n’avàisa mòi pü ufàišu Bèca d’Surli, fu Bernabó e Antóniu fu Tulumèu d’Surli” e iàn šüó ’nsümma de Vangélu, d’èsse sàimpre d’pòrte guèlfa. U dišdöttu (18) d’feivò 1367 e vèscu d’Turtóuna mons. Ceva, u dašè e fèudu d’Surli ai sciùi Piétru, Martéin e Grecéšiu, fiöi d’fu Giuvàni Pruvàgu, ma isti i s’ne són freigói du šüamàintu d’fedeltò ae vèscu; che csì u gh’ò l’vó e feudu d’Surli.
[[File:Foto Castello fine 1800.jpg|thumb|300px|A Ture id Surli a l'iniçiu dei XX séculu|Ruvìnn-e de Casté d' Surli a l'inprinçìpiu dei XX séculu]]
▲Ringrasiò d’sèrti piašài ch’u gh’avè fàciu e ch’u füssa lóngu spiegò.<ref>Paolo Poggio, “E Feudu de trè Löine”, Aga, 1994.</ref> U 7 d’šüggnu du stèss’ànu, u dò e feudu d’Surli au “Sciùu Suldò Bernòrdu Lunati”, di 'na famiglia d’sciùi d’ Pavìa. Da älùa, per squòši quatrusàint’àni, féin ae 1752, ànu da ràiša di feudi a Carlu Manuele ІІІ d’Savóia, i padróuni i són stòi i Lunati che da padróuni i són seivìi d’divèrsa giàinte.
Da e 1600 u vènna a stò n’Casté Luduvìcu Lunati, ‘ncù e cmàndu da tütti i Lunati chi gh’avè da fò‘nsümma d’ Surli. Sti Lunati i són stòi sàimpre ‘ntè Casté d’Surli féin aä mitò de milleseisàintu, dóppu, fórse per cumuditò, i són gnüi a stò šü ‘ntè Sàn
A famiglia d’Luduvìcu
E tère de Casté, nt’iàni dl’ötsàintu e du növsàintu i són pasòie pö a d’iòtri padróuni féina a quèi du dì di ‘ncö chi són quèi da féin d’iàni Quarànta - prinsìppiu d’iàni Sinquànta du sèculu XX.
Lìnia 40 ⟶ 39:
Da póc’ tàimpu l’aministrasión cumünòle l’hò slaigó a strò ch’a pórta ‘nti bóschi, che da e còie d’Sàn Martéin a rìva féina n’Casté, squèši atàcu au turón d’nórd-òvest; strò ch’u gh’pàsa di tratùi a purtò vìa de lèggne.
Ma se, e prüm’ lavù de l’asuciasión d’Surli “E Castè” l’è quèllu d’mantgnì n’pé e fò cugnèsse a tànta giàinte e Casté, a vràismu anche fò cugnèsse òtri pósti d’Surli chi mérita d’ésse vüsti ‘ncù a stória ligò ae Casté. Prümmu fra tütti i són e còie d’Sàn Martéin ‘ncù a gèša ‘dl’undicéšimu (XI) sèculu e n’belìssimu campanéin rumànicu d’sàsi a vìsta, bàin tgnüa cmè a pòrte d’dré da l’estèrnu. L’intèrnu l’è stó rifàciu diverse vóte ‘ntù gìu d’iàni, ma
[[File:Interno do castello de Sórli.jpg|thumb|200 px|Rovinn-e do castello de Sórli into bricco ciù erto da montagna (interno)|Internu de casté d' Surli]]
Pö e còie vège d’Sàn Martéin chi són fàce d’sàsi a vìsta, ‘ncù di àrchi d’pasàgiu e de vóte a bùtte; da di curtéini e stròie ‘ncù làstrigu.
Lìnia 47 ⟶ 46:
Ae Pöš’Gràndu, u gh’è n’pórgu fàciu d’sàsi a vìsta ‘ncù na vóta a bùtte, ‘ndè ch’u s’pàsa pr’indò ‘ndràinta d’còie pü vège ch’ i pò da sciùi e i - šmìa - alménu du sèculu XVI ‘nti di tócchi.
A Figài u gh’è di còie da stüdiò, ch’i éa ‘ntù Seisàintu, da Famiglia Figheti, ch’a gh’avè alùa diversi nutòi e i scrìcci i són nt’ l’Archìviu de Stótu d’Lesàndria: ‘lšàndii u s’capìssa che sti scrìcci i éa fàci própiu a Figài, per i Lunati d’Surli e i Ràti Opizzoni da Tùre (Buighèttu).
A gèša da paróchia ch'a pórta u
Ndràinta lè a due navàte ‘ncù e cóu d’lèggnu, giüstó da pócu. U gh’è anche n’bèl crucefìssu giüstó du sèculu XV e, asùa aä funtàäna de Batàišmu, n’tóccu d’dipéintu ‘ntè müru ‘ncù u Segnù e Giuvàni Batìsta ‘ntè fiümme Giurdàn, fàciu da öin ch’u n’se cugnèssa, ‘ntùrnu aä mitò du Seisàintu cmè ch’lè scrìcciu ‘nti lìbbri dl’Archìviu da Paróchia.
| |||