Goæra de sucescion aostriaca: diferénse tra e verscioìn

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
Nisciùn ògètto de modìfica
interprogetto, categoria, contròllo, link
Lìnia 1:
[[Immaggine:Prussian Army during battle of Mollwitz 1741.jpg|miniatura|L'infantaja prusciaña inta [[battaggia de Mollwitz]] (1741)|280px]]
 
'''Guæra de succescion aostriaca''', conflíto determinao da-a morte de l'imperatô [[Carlo VI]] (20 ott. 1740) e da l'asceiza in sce-o trono asburgico de [[Maia Texo d'Aostria|Maia Texo]], so figgia, in virtù da Pramattega Sançion do 1713, approvâ da-i varri stati regionæ da monarchia e da-e potençe œüropee.

== Descriçion e stöia ==
O problema da sucescion o paiva pertanto politicamente risolto, ma o fu riaverto, a doi meixi da-a morte de Carlo VI, da [[Federigo II de Pruscia]], dexidiozo de començâ o so regno (o l'ea montao in sce-o trono o 31 de mazzo) con un prestigioso successo politico, e precizamente con l’estenscion da sovranitæ prusciaña in sce-a [[Slexia]], da lê invasa o 16 dic. 1740. Doppo a sconfita aostriaca a [[Mollwitz]] (10 arvî 1741) a [[França]] a l'accordò ogni effettivo appoggio politico a-i faotoî de un smembramento di domiñi ereditæ aostriachi e sorvettutto a-o pretendente prinçipâ a-a S.a., Carlo Alberto, elettô de [[Bavea]], ch'o l'aiva spozao into 1722 Maia Amalia, figgia minô de l'imperatô Gioxeppe I (fræ de Carlo VI). Carlo Alberto, con l’agiutto militâ françeize (a deciaraçion formâ de guæra da parte da França a l'aviâ lœugo però solo inte l'arv. 1744), o començò a guæra de S. vea e propria o 31 de luggio, occupando de sorpreiza [[Passau]].
 
A-a fin de settembre do mæximo anno o scheamento politico contra Maia Texo o l'ea formalmente completao. Co-a Bavea aveiva concluzo di trattæ d’alliança a [[Spagna]] (Nymphenburg, 28 mazzo) e a Sassonia-Polonia (Francoforte, 19 sett.), dividendose in antiçipo e spœugge do nemigo. Solo a [[Gran Bretagna]] a l'ascisteiva amigheivemente Maia Texo. Carlo Alberto o l'aveiva intanto occupao [[Linz]], dirizzendose da pœu in sce [[Praga]], dove o fu incoonao re de [[Boemmia]]; o 12 fr. 1742 o fu eletto imperatô ascì. Maia Texo, con l’agiutto preminente di Ungaixi, a poette riorganizzâ into frattempo l’ezercito; l’energica controffensciva aostriaca do zenn.-frev. 1742 a l'allarmò [[Federigo II de Pruscia]], timoozo che Maia Texo a se voese sotrae, aoa che a sciorte di arme a gh'ea favoeive, a l'impegno, assonto co-o trattao segretto de Kleinschnellendorf (9 ott. 1741), de cedighe a bassa Slexia. O re de Pruscia o repigiò pertanto a guæra, o sconfisse i Aostriachi inta [[battaggia de Chotuxitz]] (17 mazzo 1742) e o l'ótegne l’11 zugno 1742, inti preliminæ de [[Breslavia]], a Slexia e a contea de Glatz. In Italia, [[Carlo Emanuælo III]] de [[Sardegna]], da primma aderente a-o blocco antiaostriaco, intimorio da i amie spagnolle in sce-a Lombardia o s'aliò into frevâ do 1742 con Maia Texo. A-a fin do 1742 i aostriachi rientron ascì in possesso de Praga.
 
L’anno 1743 o portò a un intervento ciu deciso da Gran Bretagna inti affæ œüropei, a-o scianco de l'Aostria e contra e velleitæ egemoniche da França: l’''armée pragmatique'' (costituia da Ingreixi, Hannoverien, Ascien e Aostriachi) a-o comando de [[Zorzo II]] a sconfisse o 27 zugno a [[Dettingen]] i Françeixi. Quarche meize doppo, o 17 sett. 1743, a diplomaçia ingreize a convinse Maia Texo de l'oportunitæ de concludde con Carlo Emanuælo III o [[Trattao de Worms]], i articoli do quæ prevedeivan a cesciona-o Piemonte de di territoi da Lombardia e do marchezato de [[Finâ]]. Questo trattao o segnò o començo de una nœuva fase da guæra. I ligammi tra França e Spagna vègnan ancon ciu streiti co-o coscì díto segondo patto de famiggia de [[Fontainebleau]] (25 ott. 1743), into quæ [[Luigi XV]] o s’impegnò a agiuttâ Feipo (da pœu ducca de [[Parma]]) inta conquista da Lombardia e de [[Parma]] e [[Piaxença]] nonché a deciarâ guæra a-a Gran Bretagna; Federigo II ascì o s'avvexinò a-a França, concludendo con questa una formâ alliança (5 zugno 1744). Inta tarda primaveia do 1744 i Françeixi aveivan attaccao con gren forçe i [[Paixi Basci]] Aostriachi, ma a manœuvra a fu interrotta da l'ezerçito de Carlo de [[Loræna]], penetrao inte l'[[Alsàçia]].

Questo, a so votta, o fu constreito tuttavia a una preçipitosa retiradda verso i stati ereditæ aostriachi doppo l’improvvisa invaxon da Boemmia da parte de Federigo II (ag. 1744). Federigo o conquistò Praga, ma succescivamente l’arrivo de forçe de Carlo de Loræna o-o costrenze' a evacuâ a capitâ boema (nov. 1744). Inte l'Italia settentrionâ e forçe franco-ispañe, che aveivan çercao de impadronise de [[Cunnio]], fun costreite a retiâse (22 ott. 1744); inte l'Italia meridionâ invece i ispano-napoliten sorpreizan a [[Velletri]] (10 ag. 1744) o generâ aostriaco J.J.K. z Lobkovic, inflizendoghe una dúa sconfita.
 
Co-a morte de Carlo VII, a-i primmi do 1745, scomparse o pretendente ciu peigoso a l'ereditæ de Maia Texo e co-o [[Trattao de Füssen]] (22 arvî 1745), concruzo co-o successô, o peigo bavaize o scentò do tutto: o 15 sett. 1745 a [[Dieta]] de Francoforte a reconobbe imperatô Françesco Steva de Loræna, maio de Maia Texo. Verso a fin do mæximo anno Maia Texo, sciu mediaçion da Gran Bretagna, a l'acconsentì ascì a-a paxe con Federigo II: o [[Trattao de Dresda]] (25 dex. 1745) o riconfermava a sovranitæ prusciaña in sce-a Slexia.
Lìnia 12 ⟶ 17:
 
Trattative de paxe tra França, Gran Bretagna e Olanda fun za començæ inte l'aotùnno 1746 e doppo longhi e incostanti negoçiæ fun concluze a [[Aquisgraña]] o 18 ott. 1748 in sce-a base de seguenti claozoe prinçipæ: restituçion de tùtti i territöi conquistæ da-i contendenti; assegnaçion a don [[Feipo de Borbon]] di ducati de Parma, Piaxença e Guastalla; ritorno a-o ''status quo ante'' do ducato de [[Modena]] e da [[Repubbrica de Zena]]; renœuvo, a favô da Gran Bretagna, do Trattao de l'Asiento do 1713; conferma da succescion protestante a-o trono ingleize; riconoscimento da Prammatica sançion (succescion de Maia Texo a-o trono asburgico) e riconoscimento de l'imperatô Françesco ascì; assegnaçion a-a Pruscia da Slexia.
 
== Colegaménti esterni ==
{{interprogetto}}
{{Contròllo de outoritæ}}
 
[[Categorîa:Stöia]]