Versción de 21:18, 10 zùg 2020 véddi o wikitèsto S4b1nuz E.656 (discusción \| contribûti) 5 801 modìfiche templates + vedrìnn-a ← Diferénsa de prìmma		Versción de 21:50, 10 zùg 2020 véddi o wikitèsto Luensu1959 (discusción \| contribûti) Aministratoî 9 386 modìfiche m ò cangiòu o template (òua o l'é ciù precizo) Diferénsa aprêuvo →
Lìnia 1: {{~~Zeneize~~ZeneizeU}} [[Immaggine:Feodosiadf.jpg\|thumb\|400px\|A çitæ de Feodòsia, l'antîga Caffa, a-a giornâ d'ancheu]] Pe çirca duì seculi, quella che inchö a l'è a çitæ [[Ucrainn-a\|Ucraìna]] de Feodosia a l'è stæta unn-a de ciü impurtanti çitæ de l'[[Euròpa]] Mediterànea, ciamâ '''Caffa''', rivandu anche demugraficamente ai livélli de 'na capitäle d'Imperu cumme [[Bisansiu]]. Täle 'mpurtansa a gh'è vegnüa da e attivitæ du mercantesä d'i Italliæn, p'ou ciü [[Zena\|Zeneixi]], pé via d'a feliçe puxisiùn du portiu (insciâ grande via setentriunäle de cummerciu intra u [[Catài]] e l'oçidente europeu). Lìnia 7: I Zeneixi i scéglian, vexin a-e ruvinn-e de l'antìga Theodosia, à burgä de Kafà, paiséttu de pescuèi de puxisiùn custiéra invidiabile. A ciü pärte d'a storiugrafia a däta a fundasiùn [[~~zeneise~~zeneize]] de Caffa (che scinn-a a inchö a rèsta efetivamente oscüa) a nu primma du 1266, ben che qarche funte a riferisce de 'na presensa stabile zà diversi anni primma. A partî d'oua u nasce e u se svelüppa in müggiu d'ätre culónie zeneixi in tütta a Criméa, e a regiùn a riviâ a avèi, a sentî dî u Murzakevic, ben in miliùn d'anime. A ~~colònia~~culònia, e, a röa, tütti i ätri insediamenti che pe' çirca 200 anni i gh'e orbitiàn in gìu, a l'aviâ avégniménti altèrni pe' acadimenti ciü o menu cunusciüi; mensiunemmu chi u mazzu du [[1308]], quande doppu 8 meixi de assediu da pärte de [[Toqtai Khan]], i Zeneixi brûxan a çitæ pe' nu dâla in t'e man d'u suveràn tärtaru sö nemigu, e i scappan pe' mä, per poi turnä (nu tantu ciü tärdi) cu-u successure Uzbekh Khan. Caffa, a "Reginn-a du [[Mä Grande]]", a l'è famusa anche pe i fünesti avegnimènti de'n'ätru assediu: cumme u l'a scrîtu [[Michel Balard]], che rendemmu chi in tradusiùn [[~~zeneise~~zeneize]], "a primma [[guæra biulògica]] a l'è nasciüa intra u [[1346]] e u [[1347]] sutta e miagge de inn-a culónia [[~~Zeneise~~zeneize]] inscê rive du [[Mâ Neigro\|Mä Neigru]]". Difêti i sun i assedianti de Caffa, cun [[Jani Beg]] u sö cappu, che, pocu tempu primma d'êse custrèiti a levä l'assediu a-a çitæ, flagelæ da u morbu de prüxe pestìfere purtæ da l'estrêmu [[Levante]] ch'i an za taccô a [[Tann-a]] vegnìndune za da [[Sarai]] e [[Astracàn]], i caccian cu e catapürte i sö surdatti mòrti appestæ indrentu a-e miagge da çitæ. I cafioti cun a ciü gran sprescia i caccian i mòrti in mä, ma pe' ninte: e prüxe e a ''Yersinia pestis'' i 'ndiàn deré ai mercanti ch'i lascian u portiu in diresiùn du Punente, e qarcosa cumme a tersa pärte d'a gente d'Europa a ne muià.

Caffa: diferénse tra e verscioìn