Grànde miâgia cinéize: diferénse tra e verscioìn

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
m Belìscima pàgina! Conpliménti!!!
GianWiki (discusción | contribûti)
Alargâ parçialménte a vôxe
Lìnia 6:
 
E miâge de frontêa, costroîe sótta divèrse dinastîe, àn mólti percórsci. Tùtti insémme, vàn da [[Penîzoa de Liaodong|Liaodong]] a èst ò-u [[Lop Nur|lâgo Lop]] a òvest, e da l'atoâle confìn tra Cìnn-a e Rùscia a nòrd fìn ò-u sciùmme Taohe a sùd, lóngo 'n èrco che ciù ò mêno delìmita o bòrdo da stéppa móngola. 'N'aprofondîa anàlixi archiològica, fæta adêuviàndo tecnologîe avansæ, a l'à rivelòu ch'e miâge costroîe da-i Ming mezûan 8850 km, con 6259 km de miâgia vêa e pròpia, 359 km de trincêe e 2232 km de bârêe difenscîve naturâli, cómme colìnn-e e sciùmmi. Segòndo 'n'âtra anàlixi archiològica, tùtti i træti da miâgia, insémme, mezûan 21.196 km. Ancheu, o scistêma difenscîvo da Grànde miâgia o l'é conscideròu tramêzo a-e ciù grénde inpréize d'architetûa 'nta stöia.
 
==Nómmi==
[[File:華夷圖附注.jpg|thumb|''[[Huayi tu]]'', 'na màppa da Cìnn-a do 1136 co-ina raprezentaçión da Grànde miâgia 'nsciô confìn setentrionâle do pàize]]
Inta [[storiografîa cinéize]], se peu trovâ o tèrmine "Lónga miâgia" (長城, ''chángchéng'') inte ''[[Memöie de 'n stòrico]]'' de [[Sima Qian]], dónde o l'êa adêuviòu pe definî ségge e miâge separæ costroîe tra i vàrri [[Perîodo di stâti conbaténti|Stâti conbaténti]] e a nòrd di stâti mæximi, ségge a costruçión unificâ do [[Qin Shi Huang|Prìmmo inperatô]]. O [[Caràteri cinéizi|caràtere cinéize]] 城, ch'o scignìfica "çitæ" ò "fortéssa", o l'é 'n [[Clasificaçión di caràteri cinéizi|conpòsto fòno-semàntico]] do radicâle de "tæra" e de l'eleménto fonêtico 成 (prononçiòu ''*deŋ'' segóndo e [[Ricostruçión lengoìstica|ricostruçioìn]] do [[Léngoa cinéize antîga|cinéize antîgo]]), e in òrìgine o se riferîva a-e miâge che circondâvan e çitæ tradiçionâli cinéizi, e – pe estensción – a-e miâge che circondâvan i stâti. A ògni mòddo, ancheu o l'é mólto ciù spésso adêuviòu co-o scignificâto de "çitæ".
 
O nómme ciù lóngo, "Miâgia lónga dexemìlla mìggia" (萬里長城, ''Wànlǐ Chángchéng''), o végne da-a descriçión de Sima Qian inte ''Memöie'', ànche se o no l'êa adêuviòu cómme nómme de miâge. O ''[[Lìbbro di Song]]'' (493 d.C.) o dîxe ch'o generâle [[Tan Daoji]] o ciamâva "a lónga miâgia de 10.000 mìggia", ciù vixìn ò-u nómme modèrno, ma pe-o rèsto o nómme o conparìsce de ræo 'nti ténpi pre-modèrni. O [[Li (unitæ)|mìggio cinèize tradiçionâle]] (里, ''lǐ'') o l'êa 'n'unitæ de mezûa da distànsa, de spésso iregolâre, adêuviâ cómme mezûa da longhéssa de 'n normâle vilàggio e variâva a segónda do terén, ma [[Unitæ de mezûa cinéizi|de sòlito]] mezuâva ciù ò mêno mêzo chilòmetro (540 m). Da quànde, into 1930, a Cìnn-a a l'à adotòu o [[scistêma métrico]], in ''lǐ'' o vâle ezataménte 500 mêtri, e dónca o nómme da miâgia o descriviéiva 'na distànsa de 5000 km, ma st'ûzo de "dexemìlla" (''wàn'') o l'é [[Sénso pròpio e sénso figuròu|figuròu]], into mæximo mòddo de quànde se ûza o tèrmine ''infinitæ'', e o scignìfica sôlo "ch'o no se peu contâ/mezuâ".