Val Borbêa: diferénse tra e verscioìn
Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
Nisciùn ògètto de modìfica |
ò azonto o gràn antigo |
||
Lìnia 3:
A '''Val Borbêa''', ciamâ in Zenéize ascì '''val Borbéia''' (''val Borbaja'' in [[lengua piemonteise|Piemonteize]]), a l'é 'na vàlle formà da-o sciùmme [[Borbëa|Borbêa]], che o se caccia into [[Scrivia]]. Sta vàlle chi a se trêuva inta [[Provinsa de Lisciandria]], inta Región [[Piemonte]]. A l'è stæta colegâ stòricaménte a-a [[Repubbrica de Zena]] e anchêu ascì a l'é ligâ a-a [[Liguria|Ligûria]].
Scinn-a i anni çinquanta gh'êa tante vigne inta vàlle. Anchêu gh'è ancón unn'ûga da vìn, o [[Timorasso|Timoàsso]], c'à l'è conosciûa e aprexâ ascì fêua da vàlle. Gh'é tanti bòschi de castàgni inta vàlle, ma castàgne no se n'achéugge ciù comme primma. Anche i moìnn-i inta vàlle no travaggian ciù, coscì a fænn-a de castàgne a l'è prodûta fêua da vàlle. A val Borbêa a l'è ascì famôza pe 'n tipo de patàtta c'a se ciàmma [[patatta quarantinn-a gianca zeneize]], pe 'n tipo de méia ciamâ méia Carla<ref>http://www.saporidelpiemonte.net/blog/prodotti-tipici-del-piemonte/mela-carla-della-val-borbera/</ref> e pe-e [[fagiolane|faxolànn-e]], in tipo de faxeu gianco e gròsso aprexòu e utilizòu inta coxìnn-a da [[Provinsa de Lisciandria]] e da [[Provinsa de Zena]].<ref>Rocca, Giuseppe et al. (1986), ''Borbera e Spinti, Valli da riscoprire'', Edizioni dell'Orso, Alessandria</ref> Inti ùrtimi anni l'é stæto riscovèrto in tîpo de gràn antîgo ch'o se coltîva òua torna e o se ciamma "rósso de Pòggio".
Dæto che l'âta vàlle a lé stæta pe di sécoli divîza da-a bassa vàlle, a popolaçión de l'âta vàlle a se pêu consciderâ 'n isolâto genético.<ref>{{en}}Michela Traglia, Cinzia Sala, Corrado Masciullo, Valeria Cverhova, Francesca Lori et al.: ''Heritability and Demographic Analyses in the Large Isolated Population of Val Borbera Suggest Advantages in Mapping Complex Traits Genes.'' In: ''PLoS ONE'' 4, Nr. 10, e7554, 2009</ref>
| |||