Gêxù: diferénse tra e verscioìn
Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
m ingancio con evangêio |
m o azonto in testo tradûto da-o Rîco Carlini pigiòu in parte da Wiki Italia |
||
Lìnia 1:
{{Grafîa ofiçiâ}}
[[File:Spas vsederzhitel sinay.jpg|thumb|'N'antiga icónn-a do VI sécolo rafiguânte Gêxo Crìsto]]
'''Gêxù''' o '''Gexo''' da [[Nazaret]], dîto '''Cristo''' ([[Betlemme]], 7 a.C - 2 a. C. – [[Gerusalemme]], 26-36), o l'è o personaggio
Parte da
Storicaménte, a sò nàscita, co-a quæ coménsa l’êra volgâre, a peu êse scitoâ fra i anni 7 e 2 avànti l’êra volgâre mæxima (e dónca fra o 7 e o 2 "avànti Crìsto"!). O sò nómme o scignìfica, inta léngoa ebràica: Jehòva o l’é a sarvéssa. De lê parlàn i quattro Evangêi canònichi e dötrei de quélli apòcrifi, e gh’é quàrche acénno inti scrîti do Tàcito, do Svetònio e do Plìnio o Zóveno.
Segóndo a teologîa catòlica (fisâ inti prìmmi quàttro concìlli) o l’é o Fìggio de Dîo, Paròlla incarnâ, Dîo vêo, Òmmo vêo e a segónda persónn-a da Santìscima Trinitæ, mandòu in sciâ Tæra pe riscatâ l’umanitæ da-o Pecòu Òriginâle. Segóndo e scritûe evangéliche, a trentetréi ànni, riçevûo o batézzo da-o Gianbatìsta, o l’à comensòu a sò predicaçión pigiàndo con lê dózze Apòstoli che (dòppo a sò mòrte e resureçión) àn continoòu o sò cónpito.
A crìtica stòrica a no sa dî si-â predicaçión do Gexù (fæta in gran pàrte inta Galilêa e inti contórni do lâgo de Tiberìade – o Mâ da Galilêa) a l’é duâ un ò tréi anni ma, a ògni mòddo, inte quéllo perîodo o l’à espòsto a “bónn-a Nêuva” e o l’à conpîo tanti miâcoi. Segóndo a tradiçión o l’à celebròu l’ùrtima Pàsqua e o l’à institoîo a “Comenión” inte quélla ch’a vêgne ciamâ “l’Ûrtima Çénn-a”. Dòppo, segondo i quattro Evangêi canònichi, tradîo da-o Giùdda, o l’é stæto mìsso in crôxe, o l’é mòrto e a-o tèrso giórno o l’é resuscitòu; pe 40 giórni o l’é stæto co-i sò Apòstoli a-i quæ o l’à ordinòu de continoâ a sò misción e, in sciâ fìn, o l’é stæto portòu in Çê p’asetâse a-a drîta do Poæ. Segondo e Sâcre Scritûe, o torniâ a-a fìn di sécoli pe giudicâ tùtti i òmmi.
O Gexù o parlâva l’aramàico cómme tùtti i Ebrêi de quélli ténpi. De segûo o savéiva lêze e scrîve in ebràico, ’na léngoa ch’a no l’êa ciù parlâ ma ch’a vegnîva dêuviâ pò-u cùlto e pe-e òraçioìn. O conoscéiva bén e Sâcre Scritûe cómme se peu bén capî da-e paròlle da sò predicaçión.
Segóndo o pónto de vìsta di Ebrêi, o Gexù o l’é stæto sôlo ’n predicatô itinerànte e no o Mescîa aspêtòu; ancón mêno o l’é o Fìggio de Dîo, o no l’à mâi fæto miâcoi e o no l’é resuscitòu dòppo mòrto.
In càngio, a vixón islàmica a-o védde cómme un di ciù inportànti profêti vegnûi prìmma do Mòuma; nasciûo da dònna vèrgine, o l’à fæto tànti miâcoi (pe voentæ divìnn-a), o no l’é mòrto e o l’é stæto portòu in çê. O torniâ in sciâ tæra a-a fìn di ténpi pe conbàtte l’anticrìsto. O no l’êa “fìggio de Dîo” perché segóndo o Corâno (Sūra CXII) “o no l’à generòu ni o l’é stæto generòu”.
Se se veu condensâ in pöche paròlle quéllo ch’o l’é stæto Gexù Crìsto e o sò insegnaménto: o l’à mostròu che tùtti i òmmi són pægi in fàccia a-o Segnô e che nisciùn peu atriboîse potêri sórva i âtri òmmi; cösa, quésta, che ancheu pâ ch’a no ségge stæta acetâ da tùtto o móndo!
[[Immaggine:Antonello da Messina 005.jpg|thumb|''Ecce Homo'' do [[Antonello da Messina]], quaddro conservòu a [[Palasso Spinola]] a [[Zena]] e rafiguânte Gêxo Crìsto]]
| |||