1 331
contributi
Caffa: diferénse tra e verscioìn
m
nisciun oggetto da modiffica
m (ò azonto 'na fòto) |
mNessun oggetto della modifica |
||
|
mensiunemmu chi u mazzu du [[1308]], quande doppu 8 meixi de assediu da pärte de [[Toqtai Khan]], i Zeneixi brûxan a çitæ pe' nu dâla in t'e man d'u suveràn tärtaru sö nemigu, e i scappan pe' mä, per poi turnä (nu tantu ciü tärdi) cu-u successure Uzbekh Khan.
Caffa, a "Reginn-a du [[Mä Grande]]", a l'è famusa anche pe i fünesti avegnimènti de'n'ätru assediu: cumme u l'a scrîtu [[Michel Balard]], che rendemmu chi in tradusiùn [[zeneise]], "a primma [[guèra biulògica]] a l'è nasciüa intra u [[1346]] e u [[1347]] sutta e miagge de inn-a culónia [[Zeneise]] inscê rive du [[Mâ Neigro|Mä Neigru]]". Difêti i sun i assedianti de Caffa, cun [[Jani Beg]] u sö cappu, che, pocu tempu primma d'êse custrèiti a levä l'assediu a-a çitæ, flagelæ da u morbu de prüxe pestìfere purtæ da l'estrêmu [[Levante]] ch'i an za taccô a [[Tann-a]] vegnìndune za da [[Sarai]] e [[Astracàn]], i caccian cu e catapürte i sö surdatti mòrti appestæ indrentu a-e miagge da çitæ.
I cafioti cun a ciü gran sprescia i caccian i mòrti in mä, ma pe' ninte: e prüxe e a ''Yersinia pestis'' i 'ndiàn deré ai mercanti ch'i lascian u portiu in diresiùn du Punente, e qarcosa cumme a tersa pärte d'a gente d'Europa (!) a ne muià.
Sta pärte de l'imensu mundu de culónie zeneixi, du quäle Caffa a l'è stæta un di çentri ciäve, a l'avià fin sulamenti cun l'invaxùn türca ottumann-a: a flotta de Keduk-Ahmet-Pascià a intra inte Caffa, vendüa da u [[Cumüne]] de [[Zena]] (pin de puffi gestiunäli) a u [[Banco de San Zòrzo|Bancu de San Zorzu]] da oramäi inn-a vintenn-a d'anni (doppu u bloccu du [[Bosfuru]] ch'u n'è vegnüu da-a fin de l'[[Imperu Bisantìn]], intu 1453), u primmo de zûgnu du [[1475]].
Aministrativamente Caffa a dipendeiva da [[Pera]] e a l'æa guvernä da in cunsule zeneize faxente funsiuìn di [[cunsuli]], [[puistae]] e [[capitagni du Populu]] de Zena in te in primmu mumentu, poi, cu a vegnüa di [[duxi perpetui]], faxente in ta sustansia (sci bèn che nu in ta furma) e funsiuìn dügäli.
[[File:Feodosiya vlasenko.jpg|thumb|Feodosiya vlasenko|Resti de 'na fortificaçión zeneize a Caffa]]
Da u puntu de vista d'i investimenti de capitäli in palanche e beni, a çitæ a l'è stæta ün d'i empori cumerciäli ciü ricchi e vivi d'u tardu mediu evu cun in declìn ch'u cumensiä cun a framentasiùn pulìtica du [[Levante]] cuntinentäle e a mancansa de següessa d'i traspórti intra u Mä Grande (Mä Neigru) e a [[Cinn-a]] (u [[Gattäiu]], o [[Catai]], scinn-a a [[Canbalìg]], saieva a dì [[Pechin|Pechìn]]).
Int'u periudu zeneize, sci cumme pói in te quellu türcu ottumàn, Caffa a l'è anche stæta sede de [[
== Culegaménti esterni ==
| |||