Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
Nisciùn ògètto de modìfica
Luenséin (discusción | contribûti)
m ò azonto 'na fòto
Lìnia 1:
{{Zeneize}}
Pe çirca duì seculi, quella che inchö a l'è a çitæ [[Ucrainn-a|Ucraìna]] de Feodosia a l'è stæta unn-a de ciü impurtanti çitæ de l'[[Euròpa]] Mediterànea, ciamâ '''Caffa''', rivandu anche demugraficamente ai livélli de 'na capitäle d'Imperu cumme [[Bisansiu]]. Täle 'mpurtansa a gh'è vegnüa da e attivitæ du mercantesä d'i Italliæn, p'ou ciü [[Zena|Zeneixi]], pé via d'a feliçe puxisiùn du portiu (insciâ grande via setentriunäle de cummerciu intra u [[Catài]] e l'oçidente europeu).[[Immaggine:Feodosiadf.jpg|thumb|right| Feodosia inchö]]
[[Immaggine:Feodosiadf.jpg|thumb|right|400px|A çitæ de Feodòsia, l'antîga Caffa, a-a giornâ d'ancheu]]
Pe çirca duì seculi, quella che inchö a l'è a çitæ [[Ucrainn-a|Ucraìna]] de Feodosia a l'è stæta unn-a de ciü impurtanti çitæ de l'[[Euròpa]] Mediterànea, ciamâ '''Caffa''', rivandu anche demugraficamente ai livélli de 'na capitäle d'Imperu cumme [[Bisansiu]]. Täle 'mpurtansa a gh'è vegnüa da e attivitæ du mercantesä d'i Italliæn, p'ou ciü [[Zena|Zeneixi]], pé via d'a feliçe puxisiùn du portiu (insciâ grande via setentriunäle de cummerciu intra u [[Catài]] e l'oçidente europeu).[[Immaggine:Feodosiadf.jpg|thumb|right| Feodosia inchö]]
 
A l'avisu d'u storicu Heyd, u l'è Mangu-Timur-Khan (Mongka-Temur) ch'u permétte ai mercanti Zeneixi d'occüpä e tære dunde poi a se svilüppiâ a çitæ de Caffa, mettìnduse d'acordiu con liätri pe ch'i puréssan custruìvighe de ca' e di fùndeghi pe-e mercansìe.
Lìnia 7 ⟶ 9:
A ciü pärte d'a storiugrafia a däta a fundasiùn [[zeneise]] de Caffa (che scinn-a a inchö a rèsta efetivamente oscüa) a nu primma du 1266, ben che qarche funte a riferisce de 'na presensa stabile zà diversi anni primma. A partî d'oua u nasce e u se svelüppa in müggiu d'ätre culónie zeneixi in tütta a Criméa, e a regiùn a riviâ a avèi, a sentî dî u Murzakevic, ben in miliùn d'anime.
 
A culóniacolònia, e, a röa, tütti i ätri insediamenti che pe' çirca 200 anni i gh'e orbitiàn in gìu, a l'aviâ avégniménti altèrni pe' acadimenti ciü o menu cunusciüi;
mensiunemmu chi u mazzu du [[1308]], quande doppu 8 meixi de assediu da pärte de [[Toqtai Khan]], i Zeneixi brûxan a çitæ pe' nu dâla in t'e man d'u suveràn tärtaru sö nemigu, e i scappan pe' mä, per poi turnä (nu tantu ciü tärdi) cu-u successure Uzbekh Khan.
 
Lìnia 19 ⟶ 21:
 
U se pö sensa puìa dî che, pe natüa de mercansìe, u nu ghe n'æa unn-a ch'a nu passesse pe u portiu de Caffa, ch'u l'ea ascì ün di ciü frequentæ pe cattä e vénde scciâvi.
[[File:Feodosiya vlasenko.jpg|thumb|Feodosiya vlasenko|Resti de 'na fortificaçión zeneize a Caffa]]
 
Da u puntu de vista d'i investimenti de capitäli in palanche e beni, a çitæ a l'è stæta ün d'i empori cumerciäli ciü ricchi e vivi d'u tardu mediu evu cun in declìn ch'u cumensiä cun a framentasiùn pulìtica du [[Levante]] cuntinentäle e a mancansa de següessa d'i traspórti intra u Mä Grande (Mä Neigru) e a [[Cinn-a]] (u [[Gattäiu]], o [[Catai]], scinn-a a [[Canbalìg]], saieva a dì [[Pechìn]]).
 
In te Int'u periudu zeneize, sci cumme pói in te quellu türcu ottumàn, Caffa a l'è anche stæta sede de [[zecha]].
 
== CullegaméntiCulegaménti esterni ==
* [http://digilander.libero.it/adamaney/colonie/framesindexcolonie.htm E monnæe de e colonnie zeneixi - Dario Ferro]