Martin Lutero: diferénse tra e verscioìn

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
Luenséin (discusción | contribûti)
m ortografìa
m ò missu u culegamentu cu-a riforma protestante
Lìnia 1:
'''Martin Lutero''' (1483-1546) o l'è stæto un pensatô religioso, ch'o l'ha dæto avio a-o [[Protestanteximo]]. Fratte de [[Wittenberg]] inta [[Sassonia]], o scriveiva in to 1517 e sò famoze ''95 texi'', in te quæ o condannava a pratica da [[Gexa]] de vende e indulgense (vosciüa da-o pappa [[Lion X]] pe arecögge e palanche necessaie pe a construsion da cupola de [[San Pê]], a [[Rumma|Romma]]). O 5 dexembre do 1520 o Lutero o brüxiava a bolla papale che a ghe imponeiva de retiä e sò affermasioin, penna a scomünega. Comme conseguensa Leon X o scomünegava effettivamente Lutero in to zenä do 1521. L'imperatô [[Carlo V]] o convocava a Dieta de [[Worms]] (unna assemblea di maggiorenti de çittæ tedesche) con l'intension de costrenze Lutero a rinnegä e sò idee. Però Lutero o restava fermo in sce e sò poxisioin, forte anche dell'appoggio do prinçipe Ferdinando de Sassonia. In seguito o se saieiva ascoso pe un anno in te un castello, dove o l'avieiva tradüto a [[Bibbia]] in [[lengua tedesca|tedesco]] pe mettila a dispoxision anche de chi no conosceiva o latìn: defæti segondo lê doveiva vaì o ''libero esamme'': ogni fedele o doveiva avei a poscibilitæ de lezze e interpretä e Sacre Scrittüe. A fede luteranna a piggiava velocemente campo, segge tra i nobili che tra i villen. Questi ürtimi in ti anni 1524-1525 descadenavan ascì unna rivolta, che però o Lutero o condannava. Segundo o riformatô bezögnava avei libertæ spirituale, ma rispettä l'autoritæ di prìnçipi in campo politico. In seguito ghe saieva stæto unna guæra fra i prìnçipi luteren e Carlo V ch'o difendeiva o [[Cattoliceximo]]: questa guæra a saieiva finìa solo in to 1555 (Paxe de Augusta), con Lutero zà morto. A [[Germania]] a se divideiva fra i stati cattolici e quelli protestanti. A l'êa o prinçìpio da [[riforma protestante]].
[[File:Lucas Cranach (I) workshop - Martin Luther (Uffizi).jpg|thumb|Ritræto de Martìn Lutéro fæto da Lucas Cranach (Uffizi)]]
[[Category:Religion]]