Catæn-a I de Ruscia: diferénse tra e verscioìn

Contegnûo scasòu Contegnûo azónto
Neuva pagina: '''Catæña II''' (russo ''Ekateriña Alekseevna'') dita "a Grande" , imperatrixe de Ruscia (Stettin 1729 - Carskoe Selo 1796). Nasciua Sofia-Federica-Amalia, figgia ...
(Nisciùnn-a diferénsa)

Versción de 11:47, 19 agó 2012

Catæña II (russo Ekateriña Alekseevna) dita "a Grande" , imperatrixe de Ruscia (Stettin 1729 - Carskoe Selo 1796).

Nasciua Sofia-Federica-Amalia, figgia do prinçipe tedesco de Anhalt-Zerbst, into 1745 a l'andò sposa a-o granducca Pê Fëdorovič, erede a-o trono russo. Intelligente, colta e senscibile, l'ea inevittabile che co-o maio incolto avegnisse una rottua; e quande Pê III, alienaose a Guardia e i circoli de corte pe-e so preferençe prusciañe, o vègne deposto e doppo pochi giorni amaççao, Catæña, o 20 zugno 1762, a salì a-o trono.

A rivelò a so educaçion illuministica inte un dispotismo paternalistico, largo de interventi e de iniçiative inte tutti i campi, a commençâ da-a speciale instruçion (nakaz) co-a quæ a proponeiva a-a commiscion convocâ into 1767 o progetto de un nœuvo codexe inspiao a-o Montesquieu e a-o Beccaria.

Soffocâ a grande rivolta do cosacco E. Pugačëv (1774-75), a Catæña a s'interessò a-i problemi de l'istruçion, a restaorò e finançe e a riformò o governo locâ co l'instituçion di governoei, mentre a-o centro a l'attuava o prinçipio do poei ministeiâ unitaio. Questo scignificava ascì un inreddenimento e un ritorno a poxiçioin ciu aotocratiche e reaçionaie, com'é testimoniao da-a question di servi da gleba che, nonostante i longhi loei preliminæ de riforma, de fæto aomenton de numero: e da-o 1783 fu persin proibio a-i contadin de passâ da un proprietaio a l'âtro. Inreddenimento ch'ea destinao a inasprîse doppo i avvenimenti françeixi do 1789.

Into proseguî a politica estera de Pê o Grande, a Catæña a se propose de risolve dueivemente o problema turco e quello polacco. Da-a Turchia, doppo a guæra do 1768-1774, a l'ótègne, inta paxe de Küciük-Qainarge (1774), o confin a-o sciumme Bug, o diritto de proteçion in sce-i crestien ortodosci di Balchen, l'indipendença da Crimea (che into 1783 insemme a-o Kuban a fu annessa a-a Ruscia). Quanto a-o problema polacco, attraverso di interventi inti affæ interni de quello paise e o collegamento co-a Pruscia e co l'Aostria, Catæña poette zonze a-e succescive spartiçioin do 1772, do 1793 e do 1795, ótegnindo tutte e regioin orientæ da Polonia.

De spiito vivaxe e averto, Catæña a svolse una çerta attivitæ lettiaia: œuvie drammatiche, articoli, schiççi satirichi, drammi e riçerche storiche, trattæ polemichi e memoie, tutti scingolarmente rappresentativi da societæ russa e oeüropea do tempo.

Fu ciutosto dissolua a so vitta privâ, inta quæ ebban parte vari famoxi favoii.