Gramatica zeneize

A gramàtica da parlâ lìgure zenéize, ch'a l'apartêgne a-a famìggia de léngoe indoeuropê romanze, a prezénta tànte somegiànse con quélle spagnòlla, françéize, portoghéize, còrsa e italiànn-a.

ZE	Quésta pàgina a l'é scrîta in léngoa zenéize A Grafîa adeuviâ a l'é quélla de l'Académia Ligùstica do Brénno

L'articolo modìfica

Gh'é tréi tîpi de articoli: indeterminatîvi, determinatîvi e partitîvi. I artìcoli determinatîvi ìndican 'n eleménto specìfico de 'n'acugéita, méntre quélli indeterminatîvi ìndican 'n eleménto genérico. Pe-i artìcoli partitîvi son adeuviæ e fórme di e de.

Articoli determinatîvi modìfica

maschîle scingolâre: o, lo (elîzo in l' davànti a 'na vocâle)
feminìn scingolâre: a, la (elîzo in l' davànti a 'na vocâle)
mascolìn plurâle: i
feminìn plurâle: e, le (elîzo in l' davànti a 'na vocâle)

L'artìcolo determinatîvo o l'é ascì adeuviòu pi-â formaçión da tèrsa persónn-a scingolâre prezénte di vèrbi, inte fórme o/a e o l'/a l'.

In zenéize i artìcoli s'adéuvian de lóngo prìmma do nómme: Ez. O Zàne, a Cristìnn-a, l'Ànna

	Mascolìn	Feminìn
Scingolâre	o, lo, l'	a, la, l'
Plurâle	i	e, le, l'

Articoli indeterminativi modìfica

maschîle scingolâre: un (elîzo in n' davànti a 'na vocâle)
Feminìn scingolâre: unn-a (elîzo in n' davànti a 'na vocâle)

De spésso into parlâ gh'é o fenòmeno de l'aférexi: un > 'n; unn-a > 'na. Quande no gh'é l'aférexi, l'artìcolo indeterminatîvo o peu êse scrîto ascì in ò inn-a^[1].

Se l'artìcolo o càzze dòppo a prepoxiçión con aloa a prepoxiçión con a subìsce l'elixón da n segoîa da 'na crâxi con l'artìcolo indeterminatîvo; pe quésto se scrîve co-în e co-îna (ez.: co-în amîgo, co-îna coæ; cómme i ezénpi móstran quand'a n dòppo co-i a l'é dentâle [n] alôa a i a l'é lónga, méntre s'a l'é velâre [N] a l'é cùrta^[1].

	Mascolìn	Feminìn
Scingolâre	un, 'n, in, n'	unn-a, 'na, ina, inn-a, n

Articoli partitîvi modìfica

	Mascolìn	Feminìn
Scingolâre	do	da
Plurâle	di	de

O nomme modìfica

O sostantîvo in zenéize, cómme in italiàn, o l'é caraterizòu da doî géneri (mascolìn e feminìn) e doî nùmeri (scingolâre e plurâle), méntre o no prezénta, a diferénsa do grêgo antîgo, o nêutro e o doâle. No gh'é di câxi. A ciù pàrte de paròlle zenéixi a l'à o mæximo génere de corispondénti italiann-e, scibén che gh'é dötræ eceçioìn, prezenpio l'artâ (altare in italiàn), sciô (fiore in italiàn) e giàssa (ghiaccio in italiàn), che in zenéize én tutte paròlle feminìnn-e^[2].

Vò-u chì cómme son e prinçipæ dexinénse di nómmi zenéixi^[3]:

Nomme scing. mascolìn	Nomme scing. feminìn	Nomme plu. mascolìn	Nomme plu. feminìn
méistro	méistra	méistri	méistre
poêta	poêtessa	poêti	poêtesse^{[n. 1]}
leitâ	leitæa	leitæ	leitæe
figeu/figgio	figêua/figgia	figgi	figge
profesô	profesôa	profesoî	profesôe^{[n. 2]}
cugnòu	cugnâ	cugnæ	cugnæ
bacàn	bacann-a	bacann-i	bacann-e

O plurale di nommi: e regole modìfica

Dòppo avéi vìsto e dexinénse pe genere e nùmero di nommi, òua se peu védde e regole generâli pò-u plurale di nommi.

Regole generâli di plurali di nommi
Terminaçion do scingolâre	Terminaçion do plurâle	Ezenpio a-o scingolâre	Ezenpio a-o plurâle
-o (mascolìn in -a)	-i	méistro	méistri
-a	-e	carêga	carêghe
-ô	-oî	profesô	profesoî
-â	-æ	mainâ	mainæ
-òu	-æ	cugnòu	cugnæ
-òu	-oei	pescòu	pescoéi
-ou	-ai / -ei	gànbou	gànbai / gànbei
-on	-oin	cansón	cansoìn
-an	-en	càn	chen
-ze / -zo	-xi	zenéize / mêzo	zenéixi / mêxi

De ciù a ciù pàrte di nommi che terminàn in -so ò -sso gh'àn o plurâle in -sci

Plurali invariæ modìfica

-eu (o figeu → i figeu)
-in (o scapìn → i scapìn)
-æ (a veitæ → e veitæ)
-ê (a mogê → e mogê)
feminìn in -e (a ciâve → e ciâve)
-en (o terén → i terén)
-un (o comùn → i comùn)

L'agetîvo modìfica

I agetîvi vàn aprêuvo a-e mæxime régole di nómmi pò-u nùmero e pò-u génere.

Agetîvi posescîvi modìfica

Agetîvi posescîvi
Personn-a	mascolìn scing.	feminìn scing.	mascolìn plu	femminìn plu.
1° scing.	mæ	mæ	mæ	mæ
2° scing.	teu/tò	teu/tò	teu/tò	teu/tò
3° scing.	seu/sò	seu/sò	seu/sò	seu/sò
1° plu.	nòstro	nòstra	nòstri	nòstre
2° plu.	vòstro	vòstra	vòstri	vòstre
3° plu.	seu/sò	seu/sò	seu/sò	seu/sò

E prepoxiçioin modìfica

E prepoxiçioìn pròpie són quélle che gh'àn sénpre e sôlo a fonçión de prepoxiçión. Se divìdan in prepoxiçioìn sénplici e articolæ.

E prepoxiçioin senplici modìfica

de
a
da
in
inte
con
in sce
pe
tra
fra

E prepoxiçioin articolæ modìfica

E prepoxiçioin articolæ son l'éxito de l'incóntro tra e prepoxiçioin senplici e i articoli determinatîvi.

Vò-u lì l'elenco con tùtti i éxiti.

E prepoxiçion articolæ
	o	a	l'	i	e
de	do	da	de l'	di	de
a	a-o (ò-u con prozodîa)	a-a	a l'	a-i	a-e (æ con prozodîa)
da	da-o (dò-u con prozodîa)	da-a	da l'	da-i	da-e (dæ con prozodîa)
in	ne-o (italianîximo)	ne-a (italianîximo)	ne l' (italianîximo)	ne-i (italianîximo)	ne-e (italianîximo)
inte	into	inta	inte l'	inti	inte
con	co-o	co-a (co-â con prozodîa)	con l'	co-i (co-î con prozodîa)	co-e (co-ê con prozodîa)
in scê	in sciô	in sciâ	in sce l'	in scî	in scê
pe	pe-o (pò-u con prozodîa)	pe-a (pi-a con prozodîa)	pe l'	pe-i	pe-e
tra	tra o	tra a	tra l'	tra i	tra e
fra	fra o	fra a	fra l'	fra i	fra e

Bezéugna tegnî conto che e prepoxiçioìn articolæ che son derivæ da-a prepoxiçión in, sàiva a dî: ne-o, ne-a, ne l', ne-i, ne-e, son fórme de l'Euttoçento in sciô modéllo de l'italiàn, pe sta motivaçion chì s'atrêuva ciù de spésso e prepoxiçioìn articolæ de inte. In ògni mòddo o l'é poscìbile atreuvâ, inti vêgi topònimi, quéste fórme, ancón vive, cómme ino Cànpo, ino Prión....^[4]

Quàrche prepoxiçioìn a l'é sogètta a-i cangiaménti da prozodîa. I cangiaménti so indicæ tra paréntexi.

In zenéize l'é poscìbile 'n ûzo pleonàstico de prepoxiçioìn, sàiva a dî che se peu adêuviâ de prepoxiçioìn in ciù in confrónto a l'italiàn^[4].

Cómme t'ê bèlla Zêna vìsta de de lasciù
Són chinòu de d'in létto
Ghe n'é de bezéugno

A prozodîa modìfica

Émmo sentîo parlâ inte pàrti prìmma da prozodîa. Ma cös'a l'é?

Co-a paròlla prozodîa se inténde o stùdio de cómme a ven dîta tùtta-a frâze stàndo aténti a-i cangiaménti di soìn con riferiménto a-o tìnbro, a l'intensitæ, a-a duâta, a l'intonaçión e a l'acénto^[5].

E cöse ciù inportànti che sucêde into zenéize de Zêna pe vîa da prozodîa són ste chi^[5].

Consonànte dógge che vêgnan sénce quànde s'atàcan a 'n'atra paròlla perché inte sto câxo se conpòrtan cómme se fîsan consonànte pretòniche: bèll'òmmo → bèl'òmmo; quéll'öxéllo → quél'öxéllo; vàddo in létto → vàd'in létto.
O cangio da poziçión de l'acénto: dôe paròlle → doê paròlle.
A craxi: quànde 'na paròlla ch'a finìsce pe vocâle a l'incóntra 'na paròlla ch'a l'incoménsa pe vocâle (ez.: L'é ciù bèllo-o strónscio^{[n. 3]} chò-u cöo; Dàmme-a valîxe a mi → Dàmma-a valîx'a mi; Quànd'o a védde → Quand'o-â védde; Doî pe un → Doî péu-n)
I cangiaménti couzæ da-a n velâre: A n velâre (n + consonànte) a l'acurtìsce de lóngo a vocâle finâle da scìlaba precedénte:
- se a scìlaba precedénte a finìsce con un ditóngo chinànte (vocâle + semivocâle) a n velâre a l'elìdde a semivocâle;
- se a scìlaba precedénte a finìsce con 'na vocâle lónga a n velâre a l'acurtìsce. L'é 'n pö quéllo che sucêde inte paròle che finìscian pe æn ò ænn- inte quæ a létia æ a se lêze cùrta. Ezénpi: o l'é negòu into tréuggio → o l'é negòu 'nto tréuggio → o l'é negò'nto tréuggio; lasciæ pasâ, inbaràsso! → Lasciæ pasa'nbaràsso!
A chéita de létie.

I pronómmi modìfica

O pronómme o l'é 'na pàrte variàbile do discórso ch'o s'adêuvia in càngio de 'n âtro eleménto da frâze, ch'o l'é de spésso o nómme.

O Bacìccia o torniâ domàn da Montéuzzo e o doviémmo andâ a pigiâlo a-a fermâta do célere

In zenéize o pronómme o l'é adeuviòu ànche quànde gh'é za prezénte o nómme ò o sogètto

O Bàcìccia o l'é èrto

O pronómme o se peu atreuvâ a-o càngio de âtri eleménti da frâze ascì:

in ➔ predicâto verbâle

A l'êa derê a cantâ da 'n pö e l'aviéiva fæto tùtto o giórno

in ➔ agetîvo

Aviéiva dovûo êse ciù bràva e de cóntra a no l'é stæta

n'intêa ➔ propoxiçión

Dond'o l'é tò fræ? O no t'æ dîto nìnte?

Exìstan diferénti categorîe de pronómmi:

Pronómmi personâli
Persónn-a	Mascolìn e feminìn
I scingolâre	Mi
II scingolâre	Ti
III scingolâre	Lê
I plurâle	Niâtri / Noî / Noiâtri
II plurâle	Viâtri / Voî / Voiâtri
III plurâle	Liâtri / Loiâtri / Lô

Quànde o pronómme personâle o l'é segoîo da 'n vèrbo, pi-a 2a e a 3a persónn-a scingolâre, a l'éé prezénte 'na repetiçión

Ti t'ê pròprio 'n bezûgo

Ti t'æ pigiòu tùtte e palànche

Lê o l'êa a câza do Feipìn

Lê o s'adêscia tùtte e matìnn-e a sett'ôe

Ti t'adescjæ 'nsce l'éndego do matìn^{[n. 4]}
(Fabrìçio De André)

Pronómmi poscescîvi
Personn-a	mascolìn scing.	feminìn scing.	mascolìn plu	feminìn plu.
1° scing.	mæ	mæ	mæ	mæ
2° scing.	teu/tò	teu/tò	teu/tò	teu/tò
3° scing.	seu/sò	seu/sò	seu/sò	seu/sò
1° plu.	nòstro	nòstra	nòstri	nòstre
2° plu.	vòstro	vòstra	vòstri	vòstre
3° plu.	seu/sò	seu/sò	seu/sò	seu/sò

Pronómmi demonstratîvi modìfica

Quésto
	Scingolâre	Plurâle
Mascolìn	Quésto	Quésti
Feminìn	Quésta	Quéste

Sto
	Scingolâre	Plurâle
Mascolìn	sto	sti
Feminìn	sta	ste

Quéllo
	Scingolâre	Plurâle
Mascolìn	quéllo	quélli
Feminìn	quélla	quélle

Mæximo
	Scingolâre	Plurâle
Mascolìn	mæximo	mæximi
Feminìn	mæxima	mæxime

Tànte vòtte mæximo o l'é sotantivòu: o mæximo

Pronómmi interogatîvi modìfica

chi...?
cöse...?
quànde...?
cómme...?

Pronómmi esclamatîvi modìfica

chi...!
cöse...!
quànde...!
cómme...!

Pronómmi relatîvi modìfica

che
chi
che o, ch'o, o quæ
che a, ch'a, a quæ
che, i quæ
che, e quæ

Pronómmi indefinîi modìfica

quarchedùn, quarcùn^{[n. 5]}
quàrche
nisciùn/nisciùnn-a
çèrtidùn, dötréi/dötræ, in pö de

O verbo modìfica

O vèrbo in zenéize o và coniugòu co-o sò sogètto pe génere e personn-a, ma no de lóngo! Defæti quànde o vèrbo o precéde o sogètto, o vèrbo o và misso a-o scingolâre mascolìn ànche se o sogètto o l'é a-o plurâle ò o l'é feminìn. Prezénpio, pò-u plurale: gh'é di figêu, gh'é de paròlle, chi ghe vegnîva e famìgge, lûxe e stélle in çê. Pò-u feminìn: l'é arivòu l'ôa, me scciupòu 'na coæ de lêze; ànche inta cansón Picon dagghe cianin a 'n çerto pónto o tèsto o dîxe: a stànsia dôve gh'é nasciûo mæ moæ: nasciûo e no nasciûa!

N' âtra régola aregoârda l'utilìzzo do vèrbo avéi in càngio de êse quànde o conpleménto ògetto o l'é raprezentòu da 'na particèlla pronominâle:se tradûe me l'ò acatòu e no me o son acatòu. Into mæximo mòddo se dixe a-o cheu o se l'à pigiâ e no a-o cheu o se l'é pigiâ; se l'an portâ via e no se a son portâ via, ecc.

In zenéize i doî vèrbi ouxiliâi prinçipâli son o vèrbo êse e o vèrbo avéi.

Vèrbo êse modìfica

Vèrbo êse
Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi son Ti t'ê Lê o/a l'é Niâtri/Noî/Noiâtri sémmo Viâtri/Voî/Voiâtri séi Liâtri/Loiâtri/Lô son / en		Mi son stæto / stæta Ti t'ê stæto / stæta Lê o/a l'é stæto / stæta Niâtri/Noî/Noiâtri sémmo stæti / stæte Viâtri/Voî/Voiâtri séi stæti / stæte Liâtri/Loiâtri/Lô son stæti / stæte
inperfètto		trapasòu
Mi êa / êo Ti t'êi Lê o/a l'êa Niâtri/Noî/Noiâtri éimo / êmo (portoliàn) / éivimo^{[n. 6]} Viâtri/Voî/Voiâtri êi Liâtri/Loiâtri/Lô êan / êo		Mi êa / êo stæto / stæta Ti t'êi stæto / stæta Lê o/a l'êa stæto / stæta Niâtri/Noî/Noiâtri éimo / êmo / éivimo stæti / stæte Viâtri/Voî/Voiâtri êi stæti / stæte Liâtri/Loiâtri/Lô êan / êo stæti / stæte
futûro		futûro anteriôre
Mi saiö / sö Ti ti saiæ / sæ (portoliàn)^{[n. 7]} Lê o/a saiâ / sâ (portoliàn) Niâtri/Noî/Noiâtri saiêmo / sæmo (portoliàn)^{[n. 8]} Viâtri/Voî/Voiâtri saiéi / sai (portoliàn)^{[n. 9]} Liâtri/Loiâtri/Lô saiàn / san (portoliàn)^{[n. 10]}		Mi saiö / sö stæto / stæta Ti ti saiæ / sæ (portoliàn) stæto / stæta Lê o/a saiâ / sâ (portoliàn) stæto / stæta Niâtri/Noî/Noiâtri saiêmo / sæmo (portoliàn) stæti / stæte Viâtri/Voî/Voiâtri saiéi / sai (portoliàn) stæti / stæte Liâtri/Loiâtri/Lô saiàn / san (portoliàn) stæti / stæte
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi ségge / sæ che ti ti séggi che lê o/a ségge / sæ che niâtri/noî/noiâtri segémmo / séggimo che viâtri/voî/voiâtri segéi / segiæ / séggi che liâtri/loiâtri/lô séggian / séggen		che mi ségge / sæ stæto / stæta che ti ti séggi stæto / stæta che lê o/a ségge / sæ stæto / stæta che niâtri/noî/noiâtri segémmo / séggimo stæti / stæte che viâtri/voî/voiâtri segéi / segiæ / séggi stæti / stæte che liâtri/loiâtri/lô séggian / séggen stæti / stæte
inperfètto		trapasòu
che mi foîse / fîse che ti ti foîsci / fîsci che lê o/a foîse / fîse che niâtri/noî/noiâtri foîscimo / fîscimo che viâtri/voî/voiâtri foîsci / fîsci che liâtri/loiâtri/lô foîsan / fîsan		che mi foîse / fîse stæto / stæta che ti ti foîsci / fîsci stæto / stæta che lê o/a foîse / fîse stæto / stæta che niâtri/noî/noiâtri foîscimo / fîscimo stæti / stæte che viâtri/voî/voiâtri foîsci / fîsci stæti / stæte che liâtri/loiâtri/lô foîsan / fîsan stæti / stæte
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
Mi saiéiva / saiæ / sàiva / sàja / sæ (portoliàn) / saiéivo^{[n. 11]} Ti ti saiêsci / sæsci (portoliàn)^{[n. 12]} Lê o/a saiéiva / saiæ / sàiva / sàja / sæ (portoliàn)^{[n. 13]} Niâtri/Noî/Noiâtri saiêscimo / sæscimo (portoliàn)^{[n. 14]} Viâtri/Voî/Voiâtri saiêsci / sæsci (portoliàn)^{[n. 15]} Liâtri/Loiâtri/Lô saiéivan / sàivan / sàjan / sæn (portoliàn)^{[n. 16]}		Mi saiéiva / saiæ / sàiva / sàja / sæ (portoliàn) / saiéivo stæto / stæta Ti ti saiêsci / sæsci (portoliàn)^{[n. 12]} stæto / stæta Lê o/a saiéiva / saiæ / sàiva / sàja / sæ (portoliàn)^{[n. 13]} stæto / stæta Niâtri/Noî/Noiâtri saiêscimo / sæscimo (portoliàn)^{[n. 14]} stæti / stæte Viâtri/Voî/Voiâtri saiêsci / sæsci (portoliàn)^{[n. 15]} stæti / stæte Liâtri/Loiâtri/Lô saiéivan / sàivan / sàjan / sæn (portoliàn)^{[n. 16]} stæti / stæte
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
séggi ti ch'o/a ségge lê segémmo / séggimo niâtri/noî/noiâtri segéi / segiæ / séggi viâtri/voî/voiâtri che séggian / séggen liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		esénte	m.s. stæto f.s. stæta m.pl. stæti f.pl. stæte
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
eséndo	m.s. eséndo stæto f.s. eséndo stæta m.pl. eséndo stæti f.pl. eséndo stæte	êse	m.s. êse stæto f.s. êse stæta m.pl. êse stæti f.pl. êse stæte

N.B.: A-o càngio de stæto / stæta / stæti / stæte, gh'é a poscibilitæ de sentî stòu / stâ / stéi / stæ, ò ancón, fêua de Zêna: stàtto / stàtta / stàtti / stàtte.

Vèrbo avéi modìfica

Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi ò Ti t'æ Lê o/a l'à Niâtri/Noî/Noiâtri emmo Viâtri/Voî/Voiâtri éi Liâtri/Loiâtri/Lô àn		Mi ò avûo Ti t'æ avûo Lê o/a l'à avûo Niâtri/Noî/Noiâtri emmo avûo Viâtri/Voî/Voiâtri éi avûo Liâtri/Loiâtri/Lô àn avûo
inperfètto		trapasòu
Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo Ti t'avéivi / àivi Lê o/a l'avéiva / àiva / àja Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan		Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo avûo Ti t'avéivi / àivi avûo Lê o/a l'avéiva / àiva / àja avûo Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo avûo Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi avûo Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan avûo
futûro		futûro anteriôre
Mi aviö / aiö Ti ti aviæ / aiæ Lê o/a aviâ / aiâ Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn		Mi aviö / aiö avûo Ti ti aviæ / aiæ avûo Lê o/a aviâ / aiâ avûo Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo avûo Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi avûo Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn avûo
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi àgge che ti t'àggi che lê o/a l'àgge che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen		che mi àgge avûo che ti t'àggi avûo che lê o/a l'àgge avûo che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo avûo che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi avûo che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen avûo
inperfètto		trapasòu
che mi avesse / àise / æse che ti t'avésci / àisci / æsci che lê o/a avesse / àise / æse che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]} che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]}		che mi avesse / àise / æse avûo che ti t'avésci / àisci / æsci avûo che lê o/a avesse / àise / æse avûo che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} avûo che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]}avûo che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]}avûo
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
mi aviéiva / aviæ / aviéivo ti t'aviêsci / aiésci / æsci lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian ^{[n. 20]}		mi aviéiva / aviæ / aviéivo avûo ti t'aviêsci / aiésci / æsci avûo lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ avûo niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo avûo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci avûo liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian^{[n. 20]} avûo
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
àggi ti ch'o/a l'agge lê agémmo / àggimo niâtri/noî/noiâtri agéi / agiæ / aggi viâtri/voî/voiâtri che aggian / àggen liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		avénte	m.s. avûo f.s. avûa m.pl. avûi f.pl. avûe
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
avéndo	avéndo avûo	avéi	avéi avûo

E quàttro coniugaçioìn di vèrbi zenéixi modìfica

In zenéize gh'é quàttro coniugaçioìn de vèrbi:

I vérbi con l'infinîo ch'o tèrmina in -â (I coniogaçión)
I vérbi con l'infinîo ch'o tèrmina in -éi (II coniogaçión)
I vérbi con l'infinîo ch'o tèrmina in -e (III coniogaçión)
I vérbi con l'infinîo ch'o tèrmina in -î (IV coniogaçión)

I coniogaçión modìfica

I vèrbi da prìmma coniogaçión son caraterizæ da-a terminaçión de l'infinîo in -â

Vèrbo Parlâ modìfica

Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi pàrlo Ti ti pàrli Lê o/a pàrla Niâtri/Noî/Noiâtri parlémmo Viâtri/Voî/Voiâtri parlæ Liâtri/Loiâtri/Lô pàrlann		Mi ò parlòu Ti t'æ parlòu Lê o/a l'à parlòu Niâtri/Noî/Noiâtri emmo parlòu Viâtri/Voî/Voiâtri éi parlòu Liâtri/Loiâtri/Lô àn parlòu
inperfètto		trapasòu
Mi parlâva / parlâvo Ti ti parlâvi Lê o/a parlâva Niâtri/Noî/Noiâtri parlâvimo Viâtri/Voî/Voiâtri parlâvi Liâtri/Loiâtri/Lô parlâvan		Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo parlòu Ti t'avéivi / àivi parlòu Lê o/a l'avéiva / àiva / àja parlòu Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo parlòu Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi parlòu Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan parlòu
futûro		futûro anteriôre
Mi parliö Ti ti parliæ Lê o/a parliâ Niâtri/Noî/Noiâtri parliêmo Viâtri/Voî/Voiâtri parliéi Liâtri/Loiâtri/Lô parliàn		Mi aviö / aiö parlòu Ti ti aviæ / aiæ parlòu Lê o/a aviâ / aiâ parlòu Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo parlòu Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi parlòu Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn parlòu
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi pàrle che ti ti pàrli che lê o/a pàrle che niâtri/noî/noiâtri parlémmo che viâtri/voî/voiâtri parlæ che liâtri/loiâtri/lô pàrlan		che mi àgge parlòu che ti t'àggi parlòu che lê o/a l'àgge parlòu che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo parlòu che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi parlòu che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen parlòu
inperfètto		trapasòu
che mi parlésse / àise / æse che ti ti parlésci / parléssi che lê o/a parlésse che niâtri/noî/noiâtri parléscimo che viâtri/voî/voiâtri parlésci / parléssi che liâtri/loiâtri/lô parléssan / pàrlen		che mi avesse / àise / æse parlòu che ti t'avésci / àisci / æsci parlòu che lê o/a avesse / àise / æse parlòu che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} parlòu che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]} parlòu che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]} parlòu
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
mi parliéiva / parliæ / parliéivo ti ti parliêsci lê o parliéiva / parliæ niâtri/noî/noiâtri parliêscimo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci liâtri/loiâtri/lô parliéivan / parliéscio / parliéscian^{[n. 20]}		mi aviéiva / aviæ / aviéivo parlòu ti t'aviêsci / aiésci / æsci parlòu lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ parlòu niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo parlòu viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci parlòu liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian^{[n. 20]} parlòu
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
pàrli ti (parlighe ti) ch'o/a pàrle lê parlémmo niâtri/noî/noiâtri parlæ viâtri/voî/voiâtri che pàrlan / pàrlo / pàrlen liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		parlànte	parlòu
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
parlàndo	avéndo parlòu	parlâ	avéi parlòu

II coniogaçión modìfica

I vèrbi da segónda coniogaçión son caraterizæ da-a terminaçión de l'infinîo in -éi.

Vèrbo Taxéi modìfica

Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi tâxo Ti ti tâxi Lê o/a tâxe Niâtri/Noî/Noiâtri taxémmo Viâtri/Voî/Voiâtri taxéi Liâtri/Loiâtri/Lô tâxan		Mi ò taxûo Ti t'æ taxûo Lê o/a l'à taxûo Niâtri/Noî/Noiâtri emmo taxûo Viâtri/Voî/Voiâtri éi taxûo Liâtri/Loiâtri/Lô àn taxûo
inperfètto		trapasòu
Mi taxéiva / taxéivo / taxéia Ti ti taxéivi / taxéi Lê o/a taxéiva / taxéia Niâtri/Noî/Noiâtri taxéivimo / taxéimo Viâtri/Voî/Voiâtri taxéivi / taxéi Liâtri/Loiâtri/Lô taxéivan / taxéio / taxéian		Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo taxûo Ti t'avéivi / àivi taxûo Lê o/a l'avéiva / àiva / àja taxûo Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo taxûo Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi taxûo Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan taxûo
futûro		futûro anteriôre
Mi taxiö Ti ti taxiæ Lê o/a taxiâ Niâtri/Noî/Noiâtri taxiêmo Viâtri/Voî/Voiâtri taxiéi Liâtri/Loiâtri/Lô taxiàn		Mi aviö / aiö taxûo Ti ti aviæ / aiæ taxûo Lê o/a aviâ / aiâ taxûo Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo taxûo Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi taxûo Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn taxûo
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi tâxe che ti ti tâxi che lê o/a tâxe che niâtri/noî/noiâtri taxémmo che viâtri/voî/voiâtri taxéi / taxæ che liâtri/loiâtri/lô tâxan / tâxen / tâxo		che mi àgge taxûo che ti t'àggi taxûo che lê o/a l'àgge taxûo che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo taxûo che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi taxûo che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen taxûo
inperfètto		trapasòu
che mi taxésse che ti ti taxésci / taxéssi che lê o/a taxésse che niâtri/noî/noiâtri taxéscimo / taxéssimo che viâtri/voî/voiâtri taxésci / taxéssi che liâtri/loiâtri/lô taxéssan / taxésso		che mi avesse / àise / æse taxûo che ti t'avésci / àisci / æsci taxûo che lê o/a avesse / àise / æse taxûo che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} taxûo che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]} taxûo che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]} taxûo
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
mi taxiéiva / taxiæ / taxiéivo ti ti taxiêsci lê o/a taxiéiva / taxiæ niâtri/noî/noiâtri taxiêscimo viâtri/voî/voiâtri taxiêsci liâtri/loiâtri/lô taxiéivan / taxiéscio / taxiéscian		mi aviéiva / aviæ / aviéivo taxûo ti t'aviêsci / aiésci / æsci taxûo lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ taxûo niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo taxûo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci taxûo liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian^{[n. 20]} taxûo
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
tâxi ti ch'o/a tâxe lê taxémmo niâtri/noî/noiâtri taxéi / taxæ viâtri/voî/voiâtri che tâxan / tâxo / tâxen liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		taxénte	taxûo
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
taxéndo	avéndo taxûo	taxéi	avéi taxûo

III coniogaçión modìfica

I vèrbi da tèrsa coniogaçión son caraterizæ da-a terminaçión de l'infinîo in -e.

Vèrbo Vénde modìfica

Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi véndo Ti ti véndi Lê o/a vénde Niâtri/Noî/Noiâtri vendémmo Viâtri/Voî/Voiâtri vendéi Liâtri/Loiâtri/Lô véndan		Mi ò vendûo Ti t'æ vendûo Lê o/a l'à vendûo Niâtri/Noî/Noiâtri emmo vendûo Viâtri/Voî/Voiâtri éi vendûo Liâtri/Loiâtri/Lô àn vendûo
inperfètto		trapasòu
Mi vendéiva / vendéivo / vendéia Ti ti vendéivi / vendéi Lê o/a vendéiva / vendéia Niâtri/Noî/Noiâtri vendéivimo / vendéimo Viâtri/Voî/Voiâtri vendéivi / vendéi Liâtri/Loiâtri/Lô vendéivan / vendéio / vendéian		Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo vendûo Ti t'avéivi / àivi vendûo Lê o/a l'avéiva / àiva / àja vendûo Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo vendûo Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi vendûo Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan vendûo
futûro		futûro anteriôre
Mi vendiö Ti ti vendiæ Lê o/a vendiâ Niâtri/Noî/Noiâtri vendiêmo Viâtri/Voî/Voiâtri vendiéi Liâtri/Loiâtri/Lô vendiàn		Mi aviö / aiö vendûo Ti ti aviæ / aiæ vendûo Lê o/a aviâ / aiâ vendûo Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo vendûo Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi vendûo Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn vendûo
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi vénde che ti ti véndi che lê o/a vénde che niâtri/noî/noiâtri véndémmo che viâtri/voî/voiâtri véndéi / vendæ che liâtri/loiâtri/lô véndan / vénden / véndo		che mi àgge vendûo che ti t'àggi vendûo che lê o/a l'àgge vendûo che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo vendûo che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi vendûo che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen vendûo
inperfètto		trapasòu
che mi vendésse che ti ti vendésci / vendéssi che lê o/a taxésse che niâtri/noî/noiâtri vendéscimo / vendéssimo che viâtri/voî/voiâtri vendésci / vendéssi che liâtri/loiâtri/lô vendéssan / vendésso		che mi avesse / àise / æse vendûo che ti t'avésci / àisci / æsci vendûo che lê o/a avesse / àise / æse vendûo che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} vendûo che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]} vendûo che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]} vendûo
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
mi vendiéiva / vendiæ / vendiéivo ti ti vendiêsci lê o/a vendiéiva / vendiæ niâtri/noî/noiâtri vendiêscimo viâtri/voî/voiâtri vendiêsci liâtri/loiâtri/lô vendiéivan / vendiéscio / vendiéscian		mi aviéiva / aviæ / aviéivo vendûo ti t'aviêsci / aiésci / æsci vendûo lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ vendûo niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo vendûo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci vendûo liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian^{[n. 20]} vendûo
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
véndi ti ch'o/a vénde lê vendémmo niâtri/noî/noiâtri vendéi / vendæ viâtri/voî/voiâtri che véndan / véndo / vénden liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		vendénte	vendûo
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
vendéndo	avéndo vendûo	vénde	avéi vendûo

IV coniogaçión modìfica

I vèrbi da quàrta coniogaçión son caraterizæ da-a terminaçión de l'infinîo in -î.

A IV coniogaçión a l'é fòscia a ciù despægia e particolâ se a confrontémmo co-e âtre coniogaçioìn inta sò fórma regolâre. Sto fæto chîe o l'é dovûo a-a prezénça da i inta réixe do vèrbo ch'ariésce a cangiâ e a rénde despæge e terminaçioìn di ténpi verbâli.

Vèrbo Sentî modìfica

Mòddo indicatîvo
prezénte		pasòu
Mi sénto Ti ti sénti Lê o/a sénte Niâtri/Noî/Noiâtri sentémmo Viâtri/Voî/Voiâtri sentéi / sentî Liâtri/Loiâtri/Lô séntan / sénto		Mi ò sentîo Ti t'æ sentîo Lê o/a l'à sentîo Niâtri/Noî/Noiâtri emmo sentîo Viâtri/Voî/Voiâtri éi sentîo Liâtri/Loiâtri/Lô àn sentîo
inperfètto		trapasòu
Mi sentîva / sentîvo / sentîa Ti ti sentîvi / sentîi Lê o/a sentîva / sentîa Niâtri/Noî/Noiâtri sentîvimo / sentîmo Viâtri/Voî/Voiâtri sentîvi / sentîi Liâtri/Loiâtri/Lô sentîvan / sentîvo / sentîan		Mi avéiva / àiva / aja / avéivo / àivo sentîo Ti t'avéivi / àivi sentîo Lê o/a l'avéiva / àiva / àja sentîo Niâtri/Noî/Noiâtri avéivimo / áivimu / àimo / avéimo sentîo Viâtri/Voî/Voiâtri avéivi / àivi sentîo Liâtri/Loiâtri/Lô avéivan / àivan / àjan sentîo
futûro		futûro anteriôre
Mi sentiö Ti ti sentiæ Lê o/a sentiâ Niâtri/Noî/Noiâtri sentiêmo Viâtri/Voî/Voiâtri sentiéi Liâtri/Loiâtri/Lô sentiàn		Mi aviö / aiö sentîo Ti ti aviæ / aiæ sentîo Lê o/a aviâ / aiâ sentîo Niâtri/Noî/Noiâtri aviêmo / aiæmo sentîo Viâtri/Voî/Voiâtri aviéi / aiéi sentîo Liâtri/Loiâtri/Lô aviàn / aiàn sentîo
Mòddo conzontîvo
prezénte		pasòu
che mi sénte che ti ti sénti che lê o/a sénte che niâtri/noî/noiâtri sentìmmo che viâtri/voî/voiâtri sentî / vendæ che liâtri/loiâtri/lô séntan / sénten / sénto		che mi àgge sentîo che ti t'àggi sentîo che lê o/a l'àgge sentîo che niâtri/noî/noiâtri agémmo / àggimo sentîo che viâtri/voî/voiâtri agéi / agiæ / aggi sentîo che liâtri/loiâtri/lô àggian / àggen sentîo
inperfètto		trapasòu
che mi sentìsse che ti sentìsci / sentìssi che lê o/a sentìsse che niâtri/noî/noiâtri sentìscimo / sentìssimo che viâtri/voî/voiâtri sentìsci / sentìssi che liâtri/loiâtri/lô sentìssan / sentìsso		che mi avesse / àise / æse sentîo che ti t'avésci / àisci / æsci sentîo che lê o/a avesse / àise / æse sentîo che niâtri/noî/noiâtri avéscimo / àiscimo / æscimo^{[n. 17]} sentîo che viâtri/voî/voiâtri avésci / àisci / æsci^{[n. 18]} sentîo che liâtri/loiâtri/lô avéssan / àisan / æsan^{[n. 19]} sentîo
Mòddo condiçionâle
prezénte		pasòu
mi sentiéiva / sentiæ / sentiéivo ti ti sentiêsci lê o/a sentiéiva / sentiæ niâtri/noî/noiâtri sentiêscimo viâtri/voî/voiâtri sentiêsci liâtri/loiâtri/lô sentiéivan / sentiéscio / sentiéscian		mi aviéiva / aviæ / aviéivo sentîo ti t'aviêsci / aiésci / æsci sentîo lê o l'aviéiva / aviæ / aiæ sentîo niâtri/noî/noiâtri aviêscimo / aiéscimo / æscimo sentîo viâtri/voî/voiâtri aviêsci / aiésci / æsci sentîo liâtri/loiâtri/lô aviéivan / aviéscio / aviéscian^{[n. 20]} sentîo
Mòddo inperatîvo		Mòddo partiçìppio
sénti ti ch'o/a sénte lê sentimmo niâtri/noî/noiâtri sentî / vendæ viâtri/voî/voiâtri che séntan /sénten / sénto liâtri/loiâtri/lô		prezénte	pasòu
		senténte	sentîo
Mòddo geróndio		Mòddo infinîo
prezénte	pasòu	prezénte	pasòu
senténdo	avéndo sentîo	sentî	avéi sentîo

Pasòu remöto modìfica

In òrìgine gh'êa ascì, comme in italian, o pasòu remòto, o quæ o l'é stæto abandonòu into parlâ into XIX sécolo^[6].

	-â	-éi	-e	-î
mi	-éi	-ésse	-éi	-ii
ti	-àsci	-ésci	-ésci	-ìsci
lê	-ò	-é	-é	-ì
noiâtri	-àscimo	-éscimo	-éscimo	-ìscimo
voiâtri	-àsci	-ésci	-ésci	-ìsci
loiâtri	-ón	-én	-én	-ìn

Nòtte modìfica

Nòtte esplicatîve modìfica

↑ fàn eceçión i italianîximi cómme colêga ò giòmetra
↑ a parlâ corente a tende a'deuviâ ascì profesoressa e profesoresse
↑ ò strôscio, in italiàn o l'é o torsolo
↑ Da-a cansón A Çìmma do De André da l'album do 1990 Le Nuvole (E Nûvie)
↑ quarcùn o s'adéuvia feua da çitæ de Zêna
↑ Zeneize do Caignàn, in particolâ de Scignôe de Caignàn
↑ ò saæ
↑ ò saiæmo / saæmo
↑ ò saéi
↑ ò sân
↑ anche saiéia / saæ
↑ ^12,0 ^12,1 anche sàesci
↑ ^13,0 ^13,1 anche saiéia / saæ
↑ ^14,0 ^14,1 anche sàescimo
↑ ^15,0 ^15,1 ò sàesci
↑ ^16,0 ^16,1 anche sàiscian
↑ ^17,0 ^17,1 ^17,2 ^17,3 ^17,4 ^17,5 ò avessimo / æsimo / àisimo / àiscimo
↑ ^18,0 ^18,1 ^18,2 ^18,3 ^18,4 ^18,5 ò avessi / àisi / æsi / àisi
↑ ^19,0 ^19,1 ^19,2 ^19,3 ^19,4 ^19,5 ò avesso / æso / àiso / àisan
↑ ^20,0 ^20,1 ^20,2 ^20,3 ^20,4 ^20,5 ^20,6 ò àiscia / æscio / æscian

Nòtte bibliografiche modìfica

↑ ^1,0 ^1,1 Cómme scrîve l'artìcolo indeterminatîvo, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
↑ (LIJ, IT) TIG - Altare, in sce zeneize.net. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
↑ Formaçión do feminîle, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
↑ ^4,0 ^4,1 Prepoxiçioìn pròpie, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
↑ ^5,0 ^5,1 Prozodîa, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
↑ O pasòu remöto, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

Vôxe corelæ modìfica

Colegaménti estèrni modìfica

Gramàtica do Zenéize de Zêna, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
(LIJ, IT, EN) Fiorenzo Toso, Grammatica, Conseggio ligure. URL consultòu o 18 novénbre 2022.
(LIJ, IT) Grammatica genovese, in sce carlocosta.info. URL consultòu o 18 novénbre 2022 (archiviòu da l'url òriginâle l'11 seténbre 2019).

[4] àn eceçión i italianîximi cómme colêga ò giòmetra

[5] rlâ corente a tende a'deuviâ ascì profesoressa e profesoresse

[8] ò strôscio, in italiàn o l'é o torsolo

[9] Da-a cansón A Çìmma do De André da l'album do 1990 Le Nuvole (E Nûvie)

[10] quarcùn o s'adéuvia feua da çitæ de Zêna

[11] Zeneize do Caignàn, in particolâ de Scignôe de Caignàn

[12] ò saæ

[13] ò saiæmo / saæmo

[14] ò saéi

[15] ò sân

[16] saiéia / saæ

[:0-17] 12,0 ^12,1 anche sàesci

[:1-18] 13,0 ^13,1 anche saiéia / saæ

[:2-19] 14,0 ^14,1 anche sàescimo

[:3-20] 15,0 ^15,1 ò sàesci

[:4-21] 16,0 ^16,1 anche sàiscian

[:5-22] 17,0 ^17,1 ^17,2 ^17,3 ^17,4 ^17,5 ò avessimo / æsimo / àisimo / àiscimo

[:6-23] 18,0 ^18,1 ^18,2 ^18,3 ^18,4 ^18,5 ò avessi / àisi / æsi / àisi

[:7-24] 19,0 ^19,1 ^19,2 ^19,3 ^19,4 ^19,5 ò avesso / æso / àiso / àisan

[:8-25] 20,0 ^20,1 ^20,2 ^20,3 ^20,4 ^20,5 ^20,6 ò àiscia / æscio / æscian

[:0-1] 1,0 ^1,1 Cómme scrîve l'artìcolo indeterminatîvo, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[2] (LIJ, IT) TIG - Altare, in sce zeneize.net. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[3] Formaçión do feminîle, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[:1-6] 4,0 ^4,1 Prepoxiçioìn pròpie, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[:2-7] 5,0 ^5,1 Prozodîa, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[26] O pasòu remöto, Académia Ligùstica do Brénno. URL consultòu o 18 novénbre 2022.

[1]

[2]

[3]

[n. 1]

[n. 2]

[4]

[5]

[n. 3]

[n. 4]

[n. 5]

[n. 6]

[n. 7]

[n. 8]

[n. 9]

[n. 10]

[n. 11]

[n. 12]

[n. 13]

[n. 14]

[n. 15]

[n. 16]

[n. 17]

[n. 18]

[n. 19]

[n. 20]

[6]